Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis (B001376A)
Class notes
Samenvatting Externe Privaatrechtsgeschiedenis
4 views 0 purchase
Course
Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis (B001376A)
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Volledige behandeling van de powerpoints. Zelfs de laatste slides zitten erin vervat. Deze samenvatting bevat bovendien enkele mogelijke examenvragen die door de professor werden benadrukt in de laatste slides, die al te vaak orden vergeten. Deze notities bezorgden mij een 15/20.
Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis (B001376A)
All documents for this subject (2)
Seller
Follow
student30320
Reviews received
Content preview
Europees en Belgische Privaatrechtsgeschiedenis
Extern recht
Inleiding
(oud) Burgerlijk Wetboek 1804: BW van 1804
(Belgisch) Burgerlijk Wetboek: BBW
Intern – externe rechtsgeschiedenis
Intern
- Hoe zat het vroeger met dwaling/ aansprakelijkheid
- Belangrijkste deel van de cursus
Extern
- Nodig om het interne recht te begrijpen
- Hoe zijn die regels van het interne recht er gekomen?
Bronnen zijn nodig om extern recht te begrijpen en vormen
- = de materiële bronnen van het recht
o Recht komt er door MS’ke veranderingen (reden tot ontstaan recht)
Computer° recht omtrent computer
Wagens° verkeersregels
- Formele bronnen (manier waarop recht tot stand komt)
o Wie of wat recht verandert
o Soorten formele bronnen
Wetgeving door machthebbers
Rechtspraak door rechters (bomen niet te hoog laten groeien)
Vroeger waren rechters geen professionals
Rechtsleer door geleerden
Vroeger waren dit niet steeds geleerden aan universiteiten
Gewoonte door de MS
Meest spontane vorm van rechtscreatie
o Deze zijn de meest voorkomende, vroeger waren er nog andere bronnen
Keizersrecht
- Kenbronnen van recht
o Dingen die je informeren over de inhoud van rechtsregels
Vandaag: internet
Vroeger: minder gemakkelijk
o Hij zal hier niet over ingaan; is iets voor historici
Publiekrecht – privaatrecht
OH-tussenkomst = publiekrecht
Problemen onderscheid
- OH zit in bijna alles tussen: te simplistisch onderscheid
o Nu: arbeidsrecht
o Vroeger: leenrecht: graaf van Vlaanderen = vazal van Koning van Frankrijk
- Strafrecht?
o Vroeger was strafrecht privaatrecht: eigenrichting
o Nu: publiekrecht
, Burgerlijke partijstelling is overblijfsel van verleden
Waarom gebruiken we het onderscheid?
- Om praktische redenen
o Vakken in te delen
Nadruk bij extern recht ligt op West-Europa, omdat overige delen van de wereld onmogelijk zijn om te vertellen
Nadruk bij intern recht
- Romeins – canoniek – costumier (inheemse gewoonterecht)
o Zonder wereldschokkende verschillen
‘jongere’ delen van privaatrecht
- Intellectuele eigendomsrechten
- Verzekeringen
o Zeeverzekering bestaat al lang
o Overige verzekeringen bestaan sinds kort
Napoleon had nog niks gemaakt omtrent verzekeringen (uitz. Zeeverzekering)
(concilium – consilium: concilium = concilie; consilium = advies/raad/plan)
Waarom krijgen we deze cursus?
Ons recht begrijpen: niet altijd logisch
Ons recht relativeren
- Belgisch recht is niet de universele waarheid
- GwH is misschien niet de goeie beslissing
o In sommige landen waar ze dit niet hebben, denken ze er anders over
- Gelijkheidsbeginsel is in het Belgisch recht een centraal punt, maar dat is geen universele waarheid
o Zie vrouwendiscriminatie in recht
Ons recht verbeteren
Voorbeeld om vanuit de rechtsgeschiedenis het recht te verbeteren
- In de na-klassieke periode (RR) verliepen de procedures erg vlot
o Hoe kan dit?
Advocaten doen alles om zaken te vertragen, terwijl het verloop toen in handen van
de rechter lag
- François Laurents ontwerp van BW
o Zijn zin stond hierin, zonder overleg met anderen
o Les hieruit: voortdurend overleg plegen met het parlement en het volk
Belang rechtsgeschiedenis bij nieuwe fenomenen (computers)
- Hacking plaatsten ze met gebruik van oude rechtsregels onder ‘diefstal van elektriciteit’
Hoe bestuderen we privaatrechtsgeschiedenis
Historisch bestuderen
- Wat gebeurde er vroeger en hoe
Juridisch bestuderen
- Accent op recht van vandaag en de historische wortels vinden
,Gevolgen van verschillende benaderingen
- Slavernij was alomtegenwoordig in RR in privaatrechtsgeschiedenis zal slavernij amper een plekje
krijgen, omdat het vandaag de dag niet relevant is
Periodisering extern recht
Romeinse periode
Oud-Romeins recht (753-250): begin
Voor-klassiek recht (250-0): take-off
Klassiek recht (0-250): hoogtepunt
Na-klassiek recht (250-527): verval
Justinianus (527-565): kort herstel
Na de Romeinen
Costumier recht (476-1100)
Ius commune (1100-1800)
- Ius commune (gemeenschappelijk recht): Romeins + Romano-canoniek recht
o Gemeenschappelijk recht van Europa
- Gewoonte
o Lokale gewoonterecht
Verlichting (Vernuftrecht): ca. 1800: revolutie
Nationaal recht: nationaal wetboek
- 19e eeuw
- 20ste eeuw
Toekomst…
Problemen met de periodisering
Gebrekkige periodisering (1)
- Veranderingen gebeurden geleidelijk
- Niet steeds gelijktijdig
o Niet overal even snel (in Italië sneller dan in Schotland)
- Oude blijft soms voortbestaan
Chronologie wijkt af van de normale (2)
- Verschil is een verschil op vlak van rechtsgeschiedenis (niet algemene geschiedenis)
o Grote breuk deed zich niet omstreeks 1500, maar rond 1100
o Omstreeks 1500 waren er vrij weinig veranderingen
- In de algemene geschiedenis
o Omstreeks 1100 waren er ook heel wat verschillen, bv. Op economisch-institutioneel vlak
Landbouwproductiviteit stijgt met een bevolkingstoename als gevolg (Gent enkele
decennia voor 1100/1200 een amalgaam van kleine dorpen)
Europa maakt een grote sprong voorwaarts
o Omstreeks 1500 bleef alles ietwat hetzelfde
Ontdekking van Amerika is te relativeren; louter de weg naar Amerika werd ontdekt
, 1492 niet enkel ‘ontdekking’ van Amerika, maar ook de volledige verovering van het
Spaanse gebied (Granada van de Islam)
Expansies van Europa bestonden reeds voordien
Vernieuwingen door de boekdrukkunst ook te relativeren
Er werden geen nieuwe geschriften geschreven, vooral Bijbels werden
gedrukt
Absolutisme ook te relativeren
Renaissance ook te relativeren: niet de eerste, maar de vierde herontdekking
Conclusie: de breuk ligt eerder in de 12e eeuw, dan in de 16e eeuw
Chronologie is West-Europees (3)
Chronologie is algemeen, eventueel andere chronologie voor een bepaald thema (4)
- OUD-ROMEINSE PERIODE
o ROME IS PRIMITIEF
o DE INSTELLINGEN
o PRIMITIEVE RECHTSBRONNEN
o PRIMITIEVE PROCEDURE
- VOOR-KLASSIEKE PERIODE
o ROME WORDT WERELDRIJK
o GEVOLG 1: AANPASSING INSTELLINGEN
o GEVOLG 2: AANPASSING RECHTSBRONNEN DOOR PRAETOR
o GEVOLG 3: AANPASSING PROCEDURE
- KLASSIEKE PERIODE *
o ROME KRIJGT EEN KEIZER
o GEVOLGEN VOOR DE INSTELLINGEN
o GEVOLGEN VOOR DE RECHTSBRONNEN
o GEVOLGEN VOOR DE PROCEDURE
- NA-KLASSIEKE PERIODE
o VERVAL ROME+GROTERE MACHT KEIZER
o GEVOLGEN VOOR DE INSTELLINGEN
o GEVOLGEN VOOR DE RECHTSBRONNEN
o GEVOLGEN VOOR DE PROCEDURE
- JUSTINIANUS
Oud Romeinse periode (753-250)
Ontstaan van Rome
Aanvankelijk volgens de mythologie klopt niet helemaal (zou een honderdtal jaar later zijn)
Rome was primitief, maar boekten al heel wat veroveringen
- Het grootste deel van Italië hadden ze reeds verworven
Grote vooruitgang op grondgebied, maar op MS’k vlak zijn ze ‘onderontwikkeld’ =
een primitieve maatschappij
- De familia stond centraal in de MS
o = Alle bezittingen, leden, etc.
- Volledige familia onder gezag van de pater familias
o Had heel veel gezag over heel veel
o Over de volledige familia (zie hierboven)
(primitief) recht in de primitieve (oud Romeinse) periode
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student30320. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.24. You're not tied to anything after your purchase.
