Samenvatting CW - 4e/5e middelbaar - H3 democratie en rechtsstaat
4 views 0 purchase
Course
Cultuurwetenschappen
Institution
3e Graad
Hiermee ben ik geslaagd voor mijn examen en toets. Dit document verkent de principes van democratie en de rechtsstaat. Het bespreekt verschillende vormen van democratie, democratische bestuursstelsels en de praktische toepassing van deze principes. Het raakt ook de Europese Conventie voor de Rechte...
1 Hoe democratisch ben ik?
1.1 Democratische attitude: Rokeach-test
Rockeach ontwierp de test om te weten hoe dogmatisch iemand is
Test: Meet hoe dogmatisch iemand is
o Autoritaire, niet-democratische houding
o ≠ relativisme
Dogmatisme = er bestaat maar 1 waarheid, nl de waarheid die ik ken (=
o ≠ scepticisme autoritaire, niet-democratische houding) (persoon die een oogklep op heeft je
ziet niet wat iedereen zien)
Relativisme = er zijn verschillende waarheden afhankelijk van hoe je een
zaak bekijkt
Scepticisme = er bestaat geen waarheid die we kunnen kennen
1.2 Het nemen van een beslissing
Algemene definitie:
Een groep is democratisch als er tussen de belanghebbende leden van de groep gelijkheid van
beslissingsmacht is.
Democratie is een manier om binnen een groep beslissingen te nemen (ieder lid van de groep heeft
even veel te zeggen)
2 Democratie in het oude Athene van de 5e eeuw
Wie wil de vergadering toespreken?
o Atheense volksvergadering = ekklesia (=oproepen)
o Iedereen die iets wou zeggen mocht vast moment, vaste dag, mensen worden
opgeroepen om deel te nemen wil je iets zeggen? Dan mag je je standpunt zeggen en dit
is de eerste stap naar democratie
Democratie
o Demos = volk
o Kratein = heersen, regeren
Kern democratie:
het volk beslist en heeft gelijke waarden en rechten
Ideeën:
Zuivere democratie bestaat NIET in praktijk, maar bestaat ze in theorie?
5 filosofen vertellen hun visie over democratie
o Plato
o Aristoteles
o Montesquieu
o Rousseau
o De Tocqueville
, Plato; 5e – 4e eeuw
Negatief tov democratie
Negatief mensbeeld (egoïsme vs sociaal):
o Impulsieve besluiten (ipv rationaliteit) want je wil snel resultaat/verandering zien
o Korte termijn (machthebbers zijn teveel afhankelijk vd wil vh volk)
o Wil ‘goed opgeleiden’ ah hoofd vd politiek
(want zij hebben een wetenschappelijke opleiding! + juist moreel kompas)
Voorstel Plato: mislukt! Mensen gingen macht misbruiken! Het is niet goed
gekomen want mensen willen steeds meer macht, nemen geen rationele beslissingen
en profiteren
(zwartkijken tov mens; mens is egoïstisch en impulsief, het volk zal steeds meer & meer willen)
Aristoteles; 4e eeuw
In Politica: ‘Een vd kenmerken van vrijheid is dat men om de beurt wordt geregeerd en zelf regeert’
Wie ?
o Leerling van Plato
o Onderzocht 150 Griekse staatsvormen (= politeia = burgergemeenschappen)
o Vaststelling: je bekomt een schema: hij varieert in het voorstellen van politieke stelsels:
polis =
burgergemeenschap, waar
iedereen iets in te zeggen
heeft
Tirannie = alleenheerschappij ih belang vd heerser (koning kan teveel n macht geilen; evolueert n tiran)
Oligarchie = belang vd rijken
Democratie = belang vd armen
Ä Tirannie/oligarchie/democratie: geen enkele richt zich op het voordeel vd gemeenschap
CONCLUSIE onderzoek:
Er bestaat geen goede/foute bestuursvorm, wel gradaties (= niveaus, bv; rijken & armen/
alleenheerschappij & groot aantal)
Vorm van zelfbestuur is OK, maar geen extreme democratie!
Enige manier om democratie te organiseren:
o Loting
Belangrijkste bestuursorganen gekozen via loting (bestuursorgaan bv; de Boulè,
Volksrechtbank, alle Magistraten, …)
, - Nadelen loting:
o Man
o +18 jaar
o Rijk & oud
o Inwoner van Athene (die er tijd voor heeft)
Ä Enkel deze inwoners van Athene mochten deelnemen aan de volksvergadering
Ä Democratie was dus exclusief
- Voordelen loting:
o Bevorderen van politieke gelijkheid
Ä ≠ aristocratisch regime Plato; alleen de besten, meest geschikten regeren
o Burgers laten deelnemen ah bestuur (zoveel mogelijk)
o Invloed v machtigen neutraliseren (bv; om de zoveel tijd een andere ad macht)
o Corruptie vermijden (= misbruik vermijden)
- Bestuursorganen via loting
1. De Boulè = raad van 500
2. Volksrechtbank
3. Magistraten
1) De Boulè = raad van 500
a. Centrale regeringsorgaan
Ä Maakt wetsontwerpen
Ä bereidde de Volksvergadering voor
Ä controle op financiën, openbare werken, Magistraten
Ä stond in voor diplomatieke betrekkingen met naburige mogendheden
b. om de 5 jaar werden naampjes van burgers getrokken
2) Volksrechtbank
a. elke ochtend werden 100 juryleden geloot
3) Magistraten
(een Magistraat = raadslid)
a. 600 geloot + 100 gekozen
b. Hoogste militaire en financiële functies via verkiezingen (= gekozen en dus niet via loting)
(zie Perikles 14j achter elkaar als strateeg gekozen gebeurt bij zeer kleine minderheid
vd bestuurlijke mandaten)
c. Opvallend: snelle wisseling van mandaten (= rotatie, er wordt heel snel gewisseld)
Ä Volksrechter: 1 dag mandaat, Magistraat: 1j mandaat
Ä Loting + rotatie!!!
Iedereen die wou, kon kandideren
Zeer ruime participatie: 50 à 70% van burgers boven 30j ooit raadslid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lolapieterss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
