Summary
uitgebreide samenvatting
- Course
- Institution
heel uitgebreide samenvatting van alle lessen slides + eigen notities
[Show more]
Seller
Follow
jadeschurmans
Content preview
SAMENVATTING KLIMAATVERANDERINGLES 1: INLEIDING KLIMAATVERANDERING
HET IPCC (INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE
• Opgericht in 1988 door WMO (Wereld Meteorologische Organisatie) en UNEP (United Nations Environment
Programme)
• Doel: beleidsmakers voorzien van objectieve informatie over:
− Oorzaken van klimaatverandering
− Impact op leefomgeving en socio-economische gevolgen
− Mogelijke acties (mitigatie en adaptatie)
• Policy-relevant, not policy prescriptive
• Consensusraport (feedback wordt verwerkt voordat het gepubliceerd wordt)
➔ Enkel zaken in rapport waarover men het eens is: bij discussie wordt er gezocht naar consensus
RAPPORTEN:
• IPCC publiceert rapporten:
− Om 7 jaar overzichtsrapport (assessment report – AR)
− Rapporten over specifieke thema’s (bv: hernieuwbare energie, weersextremen…)
• FAQ in elk rapport met belangrijkste bevindingen in gemakkelijke taal
WAT BEPAALT KLIMAAT?
• Instraling:
- Zonne-activiteit
→ 11 jarige cycli
- Baan aarde rond zon
➔ Speelde belangrijke rol bij klimaatveranderingen op geologische
tijdschaal (vb: overgang ijstijden – tussenijstijden)
• Omzetting in warmte:
- Reflectie (ijs, wolken, stof vs oceaan, vegetatie)
o Deel van de stralingen die atmosfeer
binnenkomen weerkaatsen
o Hoog albedo = veel straling weerkaatst, laag albedo
= veel straling wordt geabsorbeerd en warmt her
oppervlak op
• Vasthouden van warmte:
- Broeikasgassen (water, CO2, CH4, N2O…)
➔ Warmte verdwijnt terug naar ruimte maar door broeikasgassen met vertraging
BROEIKASGASSEN
➔ Fossiele brandstoffen 75% van uitstoot broeikasgassen
• Gehalte van broeikasgassen (CO2, N2O en CH4) hoger dan hoogste niveau in geschiedenis (bij natuurlijke
klimaatopwarming)
• Menselijke bronnen van broeikasgassen:
- CO2:
o Verbranding fossiele brandstoffen (87%)
, o Veranderingen in landgebruik – ontbossing (13%)
o Veeteelt
- CH4: (methaan)
o Landbouw – veeteelt en rijstproductie (42%)
o Productie en transport van fossiele brandstoffen (38%)
o Afval en stortplaatsen (20%)
- N2O: (lachgas)
o Landbouw – bemesting en biomassaverbranding (60%)
o Verbranding fossiele brandstoffen (14%)
➔ Gem temperatuur aarde ZONDER broeikasgassen: 18 graden
➔ Broeikasgassen zijn belangrijk voor het klimaat
DE OPWARMING VAN DE AARDE
• Aarde is overal opgewarmd, laatste decennia steeds sneller.
➔ Sinds 2010 was elk jaar op rij het warmste jaar
➔ Top 10 = laatste 10 jaar
➔ 2023 = globaal warmste jaar sinds begin metingen
➔ Juli 2023 tem juni 2024: globale temperatuur brak ELKE MAAND record en zat er ver boven voorgaande jaren
• Momenteel 1,1°C opwarming in vergelijking met gemiddelde van 1850-1900
Geeft de temperatuursverloop van de afgelopen 800 000 jaar weer
Moderne beschaving pas ontstaan dankszij gunstige klimaat, door landbouw wanneer mensen zich konden settelen
,ROL VAN DE MENS
• Totale geobserveerde opwarming van de
aarde komt overeen met de totale impact
door de mens
• Luchtvervuiling (aerosolen) hebben een
koelend effect omdat ze zorgen voor
weerkaatsing van stralen
➔ Zorgt voor een tragere
opwarming van de aarde
➔ Huidige opwarming is volledig te wijten aan de mens
➔ Geobserveerde opwarming: 1,1
➔ Broeikasgassen zitten boven geobserveerde opwarming
GEVOLGEN
• Afsmelten van gletsjers: landijs verdwijnt
➔ zeeniveau stijgt, albedo daalt (Thwades Glacier in West-Antarctica)
• Verzuring oceanen: CO2 lost op in water en ook in oceanen
➔ bemoeilijkt opbouw kalkskeletten (= basis voedselketen oceaan)
➔ Ook hittegolven in oceanen: verbleking van koraal (koraal verliest algen waarmee ze samenleven) ->
koraal sterft af
• Meer weersextremen: hittegolven, droogtes, bosbranden, hevige neerslag, overstromingen…
- De gemiddelde temperatuur stijgt dus meer kans op extreme temperaturen
- Intensivering watercyclus: warmere atmosfeer -> meer waterdamp -> meer neerslag
- Straalstroom verzwakt (krachtige wind op 10 kom boven aardoppervlak) extremer, persistenter weer
- Elk weersextreem is tot op zekere hoogte beïnvloed door klimaatverandering
➔ Attributiestudies berekenen aandeel van mens in bepaalde extremen
• Verregaande gevolgen die stijging zeeniveau, temperatuur en weerextremen met zich meebrengen:
- Gezondheid: weather-related mortality, infectious diseases, air-quality respitory illnesses
- Fauna en flora: loss of habitat and species
- Cryosphere: diminishing glaciers
- Water: bevoorrading, kwaliteit
- Landbouw: betere waterverdeling
- Kusten: erosie van stranden, risico op overstromingen
- Bossen: ontbossing, biodiversiteit in bossen, bosbranden
Polaire straalstroom scheidt koude lucht in het noorden van warme lucht in het zuiden
➔ Door klimaatverandering gaat die straalstroom verzwakken: doordat het noorden sterker opwarmt dan
de tropen waardoor temperatuurverschillen tussen tropen en polen afneemt
➔ Wanneer straalstroom verzwakt gaat deze meer meanderen en zo krijg je warmere lucht die meer naar
noorden kan doordringen
, ➔ Gaat ook makkelijk blokkeren: persistent weer
➔ Straalstroom was verantwoordelijk voor hittegolf in Oekraïne
KANTELPUNTEN
= Een kritisch punt waarbij toekomstige staat van systeem sterk verandert ten gevolge van een kleine verstoring of
natuurlijke variatie. Punt waarbij kleine verandering grote en zelfversterkende gevolgen kan hebben.
➔ Onderdeel van systeem aarde
➔ Na overschrijden van kantelpunt blijven processen doorgaan (‘forcing’) door zelfversterkende effecten
➔ Wetenschappers hebben een aantal kantelelementen geïdentificeerd die uitermate relevant zijn omdat
ze binnen de zogenaamde ethische tijdspanne een kantelpunt zouden kunnen bereiken door toedoen
van de mens
➔ Grote impact op een aanzienlijk deel van de wereldbevolking
➔ Typisch voor veel kantelelementen: zelfversterkende processen die na het overschrijden van het
kantelpunt, ervoor zorgen dat de processen zonder extra forcering blijven doorgaan
➔ Zelfs zonder verdere opwarming zal het kantelelement dan toch nog verder blijven evolueren naar een
nieuwe evenwichtssituatie
➔ Kantelpunten aarde: op de noordpool zeeijs, door stijging temp smelt het ijs en komt er oceanwater vrij,
verdwijnen van ijs = versterking opwarming
➔ Verschillende kantelelementen zijn met elkaar verbonden
➔ Belangrijk zelfversterkende VERMIJDEN!!
Conclusie: klimaat dat we in de toekomst gaan ervaren = belangrijke beslissingen die nu gemaakt worden
AKKOORD VAN PARIJS
• Klimaatconferentie in Parijs, december 2015
• Opwarming beperken tot ‘ruim onder’ 2 ° C, streven naar beperking 1,5 ° C
➔ Heel belangrijk dat leiders werledwijd overeen zijn gekomen naar streving onder 1,5 graden
OPWARMING BEPERKEN TOT 1,5 GRADEN
• IPCC: “Limiting warming to 1.5° C is not impossible but would require unprecedented transitions in all sectors of
society”
- 2030: halvering van CO2 uitstoot
- 2050: geen CO2 uitstoot meer
• Huidige maatregelen volstaan niet:
➔ Met huidige maatregelen streven we af op 3° opwarming
KLIMAATMITIGATIE
➔ Snelste stijging 3% per jaar
• Uitdaging om op 30 jaar tijd naar een klimaat neutrale maatschappij te worden
➔ Daling nodig van CO2 emissies
➔ Wilt zeggen dat we een energietransitie moeten doen: halen uit hernieuwbare energiebronnen ipv
fossiele brandstoffen
• Hoe?
1. Elke 10 jaar moet de uitstoot van fossiele brandstoffen halveren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jadeschurmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.64. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
47561 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now