Class notes
Deontologie lesnotities
- Course
- Institution
Alle lessen uitgewerkt. Stuur PB voor goedkopere prijs!
[Show more]
Seller
Follow
brittmeukens
Content preview
HFDST I. InleidingAfdeling 1. Deontologie en tuchtrecht
● Definitie
● Kritiek op deze definitie
§ 1. Definitie
● Klassieke omschrijving van deontologie
= “het geheel van gedragsregels, zowel geschreven als ongeschreven, die de professionele verplichtingen
uitmaken die rusten op diegenen die behoren tot een bepaalde beroepsgroep en die zowel betrekking hebben op
hun interne verhoudingen ( tussen leden van beroepsgroepen) als op hun verhouding met derden ( de
rechtzoekende/ de client), in het licht van de finaliteit van het betrokken beroep” Dit is definitie in ruime zin
- geschreven ( positief recht) vs ongeschreven ( geen codex, geen gedragscode)
- regelen 2 aspecten: interne en externe verhoudingen
- Het doel van betrokken beroepsgroep vb: advocaat is recht op bijstand ( 6 EVRM)
Voorbeeld
- magistraat is ongeschreven, men werkt hier rond 8 principes in de gids voor magistraten
- advocaat is geschreven want daar is codex voor advocaten voor
§ 2. Kritiek op deze definitie en begripsafbakening
omdat er vaak regels zitten van verschillend belang en Koen Geens wilt het begrip enger opvangen en duidelijk
onderscheid maken tussen disciplinaire regels en onbelangrijke regels
DEONTOLOGIE volgens Koen Geens = de geschreven of ongeschreven regelen die erover waken dat de jurist
zijn functie op een maatschappelijk verantwoorde wijze vervult en die hoofdzakelijk betrekking hebben op de
verhouding tussen de jurist en de rechtzoekende, rekening houdende met het algemeen belang en de finaliteit
van het betrokken beroep (cfr. = “professional responsibility of legal ethics ”). Deze regelen vindt men terug in
verschillende rechtstakken. Het is van belang omdat een beroepsgroep zijn maatschappelijke finaliteit kan
nakomen. Deze regels vindt men terug geschreven of ongeschreven deontologie
“het moet omdat het hoort”
Vb: onpartijdige rechter dat is fundamenteel voor rechtzoekende en voor dat beroep want men moet
daarop blind kunnen vertrouwen → 6 EVRM en de grondwet en dat toont dat men dit terugvindt in
meerdere bronnen
Vb: beroepsgeheim aangezien het opgelegd wordt en gesanctioneerd wordt
Vb: verbod om betwiste rechten/rechtsvorderingen te verwerven en dat is deontologisch principe maar
dat vind je terug in 1597 OBW
DISCIPLINAIRE REGELEN = regelen die ertoe strekken de interne cohesie of het aanzien van het beroep
naar buiten toe te handhaven. Dat zijn vaak omgangsregels
“het moet omdat het moet”
Vb: verboden om systematisch uw kantoor te openen buiten werkuren. Dat is niet van belang voor de
rechtzoekende, daarom is dit een zuiver disciplinaire regels. Zo concurreren ze niet binnen
beroepsgroepen.
1
, Vb: Volgorde van zaken die voorkomen op de zitting, regels van orde van de balie dat is niet voor
belang voor de rechtzoekende en het draagt niet bij tot betere dienstverlening van advocaten, het zijn
gewoon regels die gelden voor advocaten.
Het kan ook zijn dat je in de grijze zone valt
TUCHTRECHT = instrumentarium ter handhaving van de deontologische en disciplinaire regelen vb:
schorsing ( tijdelijk ontzet), schrapping ( permanent ontzet)
- Tuchtmaatregel: bestraffend karakter/ straf opleggen voor iemand die deontologisch principe heeft
miskent
- Ordemaatregel: in belang van werking van dienst/ vertrouwen in de beroepsgroep. Los van de
schuldvraag
vb: in afwachting van uitkomst van onderzoek preventief wordt geschorst maar dat is dus geen
sanctie want er is nog geen uitspraak over zijn schuld of onschuld maar de zaken waarvoor
men persoon beticht zijn dermate ernstig dat als we de persoon laten verder doen dat dat
afbreuk doet aan vertrouwen in beroepsgroep
- Tuchtmaatregel: wil iemand beboeten/vergelden voor miskenning
- Ordemaatregel: is gewoon niet prettig, is een last die in belang van beroepsgroep wordt opgelegd
vb: in magistratuur kan dit zijn dat je andere taken krijgt en dat je overgeplaatst wordt
- Tuchtmaatregel: geen straf zonder uitdrukkelijke wettelijke bepaling
- Ordemaatregel: geldt dat principe niet en die maatregel kan dus alles inhouden
GEDRAGSCODE = codificatie van de deontologische (en disciplinaire) regelen
⇒ Wij verstaan begrip in enge zin van woord
⇒ Dat waren 4 begrippen
Afdeling 2. Het onderscheid tussen deontologie en moraal
= onderscheid is van belang omdat deontologie niet alle maatschappelijke situaties kan regels en als er geen
duidelijke deontologische norm is vallen we terug naar ethiek/moraal filosofie (= eigen waarden kompas)
Deontologie:
● rechtsnormen en sancties in tuchtrecht
● Ze gelden enkel op personen die toetreden tot bepaalde beroepsgroep
● groepsrecht - ten goede aan algemeen nut
● = ‘applied ethics’
Moraal / ethiek:
● beroep op individuele geweten/ individueel waardenkompas
● persoonlijk
● Je komt niet altijd tot dezelfde oplossing
2
, vb: ovk strekken partijen tot wet
- utilisme van bentham: ethisch juist is als het ten goede komt aan het algemeen nut
- berichten ethiek van kant: handelen zoals je wilt dat andere naar jou handelen
- theorie van rechtvaardigheid: blinddoek van onwetendheid, je moet aantal principes
overeenkomen die jij wilt dat voor elke persoon begelden
Verschillende stromingen gaan anders zijn Vb: folteren van een terrorist kan voor 3
stromingen verschillende zijn. Kant zegt neen, utilisme zegt ja want is voor iedereen goed
Voorbeelden: het gaat over social media en advocaten. In de codex van advocaten staat niets over sociale media.
Valt dit onder reclame?
verkrachtingsproces van Gisèle Pelicot
● https://www.instagram.com/nadiaelbouroumi/
● https://www.dailymotion.com/video/x95yomk
● Franse advocate die beklaagde bijstaat en die post op instagram over haar proces
● Geen deontologische regels zijn afgebroken
meesterleonie.nl
● https://www.tiktok.com/@meesterleonie
● Filmpjes van een advocate op tiktok
● De deontologie zegt er niets over dus iedereen kan er andere mening over geven
● Er is wel een regel over de toga in België: advocaten mogen enkel interview in toga doen in een
gerechtsgebouw
Casus: ethische dilemma: vertellen aan iemand dat je soa hebt of niet. Cliënt zegt aan arts dat hij niet gaat
vertellen dat hij soa heeft aan zijn partner. De huisartsen federatie zegt dat je kan proberen als arts de patiënt kan
overtuigen om anonieme brief te sturen. Maar wat als je arts bent en je kan zelfs via die brief iemand niet
overtuigen. Die arts heeft beroepsgeheim en dan zit je met moreel dilemma. want regels vertellen niet wat hij
moet doen en die arts gaat dan naar deontologische overheid en als je de conclusie leest (hieronder) die raad zegt
trek je plan en het is op je eigen verantwoordelijkheid en zegt het is jouw morele kompas dat jouw moet leiden.
Dat advies is dus weinig behulpzaam
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittmeukens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51292 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now