Samenvatting relatievermogensrecht
Wat is familiaal vermogensrecht?...........................................................................................................2
Deel I. relatievermogensrecht................................................................................................................3
Onderdeel 1. Huwelijksvermogensrecht.............................................................................................4
Afdeling 1. Inleiding definitie en begrippen....................................................................................4
Hoofdstuk 1. Het primair stelsel.....................................................................................................5
Afdeling 1. Toepassingsgebied........................................................................................................5
Afdeling 2. Krachtlijnen van het primair stelsel (1).........................................................................5
Hoofdstuk 2. Het secundair stelsel.................................................................................................9
Afdeling 1. Wettelijk huwelijksvermogensstelsel............................................................................9
A. Het wettelijk stelsel..................................................................................................................10
1. Statuut van de goederen...........................................................................................................10
2. Bestuur over de goederen........................................................................................................20
3. Ontbinding, vereffening en verdeling........................................................................................24
Afdeling 2. Conventionele stelsel..................................................................................................33
Onderdeel 2. Samenwoningsvermogensrecht..................................................................................46
Afdeling 1. Definitie, historiek en begrippen.................................................................................46
Hoofdstuk 1. Wettelijke samenwoning.........................................................................................47
Hoofdstuk 2. Feitelijke samenwoning...........................................................................................49
Deel 2. Erfrecht.....................................................................................................................................50
Algemene inleiding...........................................................................................................................50
Afdeling 1. Begrippen...................................................................................................................50
Afdeling 2. Voorwerp van het erfrecht..........................................................................................50
Afdeling 3. Gewone en anomale nalatenschap.............................................................................51
Afdeling 4. Verkrijging iure hereditario – iure proprio..................................................................52
Hoofdstuk 1. Openvallen van de nalatenschap.................................................................................52
Afdeling 1. Wanneer valt de nalatenschap open?.........................................................................52
Afdeling 2. Waar valt de nalatenschap open?...............................................................................53
Hoofdstuk 2. Erfbekwaamheid..........................................................................................................53
Afdeling 1. Bestaan.......................................................................................................................53
Hoofdstuk 3. Overgang van de nalatenschap....................................................................................56
Afdeling 1. Overdracht van het voorlopig bezitsrecht...................................................................56
Afdeling 2. Overdracht van het eigendomsrecht op de nalatenschapsgoederen..........................56
Hoofdstuk 4. Wettelijke devolutie.....................................................................................................57
Afdeling 1. De ab intestaat erfgerechtigden..................................................................................57
1
, Afdeling 2. De wijze van verdeling van de nalatenschap...............................................................72
Hoofdstuk 5. Conventionele devolutie..............................................................................................80
Afdeling 1. Instrumenten van de conventionele devolutie...........................................................80
Afdeling 2. De inhoudelijke begrenzingen: de reserve..................................................................87
Deel 3. Giften........................................................................................................................................96
Afdeling 1. De plaats van de giften in het verbintenissenrecht.........................................................96
1. Rechtshandelingen onder bezwarende titel en onder kosteloze titel.......................................96
2. Dienstengiften en kapitaalgiften...............................................................................................96
Afdeling 2. Slechts twee manieren om te beschikken onder kosteloze titel.....................................97
1. Twee manieren om te beschikken onder kosteloze titel...........................................................97
Afdeling 3. Dubbelzinnige houding van de wetgever tegenover RH onder koste loze titel...............98
1. Houding tegenover dienstengiften...........................................................................................98
2. Houding tegenover kapitaalsgiften...........................................................................................98
Hoofdstuk 1. Giften...........................................................................................................................98
Afdeling 1. Constitutieve bestanddelen van een gift.....................................................................98
Afdeling 2. Algemene grondvereisten voor giften.......................................................................100
Hoofdstuk 2. Schenkingen..............................................................................................................105
Afdeling 1. Een schenking is een overeenkomst.........................................................................105
Afdeling 2. Specifieke aandachtspunten inzake de totstandkoming...........................................107
Afdeling 3. Een schenking is een overeenkomst waarbij het geschonken goed dadelijk wordt
overgedragen..............................................................................................................................110
Afdeling 4. Een schenking is een overeenkomst waarbij het geschonken goed onherroepelijk
wordt overgedragen...................................................................................................................110
Hoofdstuk 3. Testamenten..............................................................................................................111
Afdeling 1. Constitutieve elementen van testament...................................................................111
Afdeling 2. Specifieke aandachtspunten bij de totstandkoming.................................................111
Afdeling 3. Herroepelijkheid van het testament of legaat..........................................................114
Wat is familiaal vermogensrecht?
Definitie: regelt de vermogensrechtelijke aspecten van het familie- en gezinsrecht
2
, - Familiaal vermogensrecht is recentelijk hervormd in 2017-2018 in de wetgeving zal je
vooral moeten kijken naar het nieuw BW
- Aanknopingspunt in familiaal vermogensrecht en het Belgische privaatrecht: Bv: Markz arrest
waarin de BE staat is veroordeeld voor een op dat ogenblik niet in lijn liggende familierecht
met het EVRM. BE staat heeft verplichting gekregen om familierecht aan te passen in
overeenstemming met EVRM. In de verhouding tussen ouder en het kind maakt het voor het
kind niet meer uit wat de relatie is of was tussen de ouders dit heeft ook gevolgen op het
erfrecht: als er meerdere personen zijn die als kind t.o.v. hun ouder rechten hebben dan gaan
er in erfrecht meer personen tot de nalatenschap kunnen komen
- Familiaal vermogensrecht is een nationaal recht: er is nog geen verdere harmonisering
geweest van het familiaal vermogensrecht reden : familiaal vermogensrecht is nauw
verbonden aan cultuur van een maatschappij waardoor harmonisering niet mogelijk is
Bv: bij erfrecht komt nalatenschap bij de bloedverwanten terecht. Erfrecht is meer een
gezinsrecht geworden (er komen meer rechten toe aan de partners) dit zie je ook in de
omliggende landen
Bv: meer en meer landen aanvaarden dat op niveau van erfrecht er contract vrijheid moet
komen. Ze stellen zich meer en meer de vraag of het toch niet zou moeten kunnen dat er al
afspraken worden gemaakt over de nalatenschap nog voor het overlijden
- 3-delig onderscheid familiaal vermogensrecht: relatievermogensrecht, erfrecht en giften
Relatievermogensrecht: geheel van rechtsregels dat, tijdens de relatie (huwelijk cq
samenwoning) en bij de ontbinding ervan, de vermogensrechtelijke verhoudingen regelt van
de partners (echtgenoten cq samenwoners), zowel ten opzichte van elkaar als tegenover
derden = huwelijksvermogensrecht of samenwoningsvermogensrecht
Erfrecht: geheel van rechtsregels dat de overgang regelt van het vermogen van een persoon
bij diens overlijden naar een (of meer) andere levende perso(o)n(en)
Giften (= schenkingen, testamenten, bijzondere soorten giften) : Een gift is een
rechtshandeling onder kosteloze titel waarbij een persoon aan een andere persoon geheel
om niet een vermogensbestanddeel verschaft.
Deel I. relatievermogensrecht
= geheel van rechtsregels dat, tijdens de relatie (huwelijk cq samenwoning) en bij de ontbinding
ervan, de vermogensrechtelijke verhoudingen regelt van de partners (echtgenoten cq samenwoners),
zowel ten opzichte van elkaar als tegenover derden
Zijn er verschillende soorten relaties? En zijn de regels anders naargelang welke soort relatie?: de
regels verschillen naargelang er een huwelijk is of slechts een samenwoning ook de mate van
bescherming van de partners zijn verschillend bv: echtgenoten zijn zeer goed beschermd en partners
zijn niet of nauwelijks beschermd
Waarom dit verschil?: als koppel kies je voor een bepaalde relatievorm (huwelijk of
samenwoning) en aan die keuze zijn juridische gevolgen gekoppeld en dat weet je op het
ogenblik dat je in die relatie stapt soms kan men zich de vraag stellen of het wel altijd een
bewuste keuze is?
3
, In de RP zien we dat ze meer gewicht gaan toekennen aan de feitelijke realiteit en minder
naar het formele statuut waaronder mensen samenwonen
Relatievermogensrecht gaat over vermogen = alles dat het koppel heeft, al had voor de relatie of
tijdens de relatie hebben verworven in heel veel landen kijken ze enkel naar de goederen die er al
zijn en niet naar toekomstige goederen bv: alimentatie
In relatievermogensrecht kunnen we ons 3 vragen stellen en kunnen we een duidelijk beeld vormen:
- Niets?: Wat is het juridisch kader als de partners geen eigen initiatief nemen?
- Bob?: Wat kunnen we zelf doen? Kunnen ze contracten sluiten waarbij ze de
vermogensrechtelijke verhouding aanpassen? Kan dat tijdens het huwelijk? Wat kunnen we
daarin afspreken?
- Muur?: Zijn er zaken waarover we niet mogen contracteren? Zijn er obstakels? Zijn er regels
van dwingend recht of openbare orde?
Onderdeel 1. Huwelijksvermogensrecht
Afdeling 1. Inleiding definitie en begrippen
Definitie: geheel van rechtsregels dat, tijdens het huwelijk en bij de ontbinding ervan, de
vermogensrechtelijke verhoudingen regelt van de echtgenoten, zowel tegenover elkaar als tegenover
derden = relatievermogensrecht van gehuwden
Waarom hebben we een huwelijksvermogensrecht nodig?: de gemeenrechtelijke regels zijn niet
voldoende aangepast aan de specifieke context van twee personen die met elkaar een duurzame
affectieve en seksuele relatie onderhouden.
Echtgenoten zitten in een duurzame, affectieve en seksuele relatie die beoogt wordt
duurzaam te zijn en gaan minder op hun strepen staan. De wetgever zegt dat we
huwelijksvermogensrecht nodig hebben omdat de echtgenoten in die relatie zitten waardoor
ze zichzelf vaak niet goed genoeg beschermen en deze bescherming dus wordt geboden
Er is een lex specialis en die wijkt af van de lex generalis vanwege die specifieke context
Het huwelijksvermogensrecht regelt de verhoudingen tussen de echtgenoten en tussen de
echtgenoten en derden het heeft dus niet enkel interne gevolgen maar ook externe gevolgen bv:
of een SA gehuwd is of niet dat kan voor een SE van belang zijn
De interne werking: doelt op de gevolgen ervan tussen de echtgenoten onderling
De externe werking: de verhoudingen tussen de echtgenoten en derden met wie ze
contracteren ligt onder vuur: het zou voor derden niet mogen uit maken of de SA gehuwd
is of niet gehuwd is
Klassieke onderverdeling huwelijksvermogensrecht:
- Primair huwelijksvermogensrecht: basisregels = minimale regels die tussen echtgenoten
moeten gelden = dwingendrechtelijk van toepassing op al de echtgenoten
- Secundair huwelijksvermogensrecht: al de rest = echtgenoten die in huwelijk treden en er niet
aan denken dat huwelijk vermogensrechtelijke gevolgen heeft vallen onder die wettelijke
bepalingen. Willen ze dat niet dan kunnen ze een huwelijksovereenkomst maken en afwijken
van de regels van wettelijk stelsel = contractvrijheid
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller malenavermeiren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.67. You're not tied to anything after your purchase.