Summary
Samenvatting historische grondslagen van het (straf)recht (geslaagd 1ste zit)
- Course
- Institution
Samenvatting op basis van de les en de slides.
[Show more]
Seller
Follow
marteottoy
Content preview
InhoudHoofdstuk 1: De oudste sporen van strafrecht.......................................................................................2
1.1 Strarechtsgeschiedenis: bronnen.................................................................................................2
1.2 De alleroudste rechtsteksten........................................................................................................2
1.3 Codex hammoerabi......................................................................................................................3
1.4 Grondslagen van het recht?..........................................................................................................4
Hoofdstuk 2: De vroege middeleeuwen.................................................................................................4
2.1. Rechtstreekse Romeinse invloed uiterst beperkt........................................................................4
2.2. Germaans recht is gewoonterecht...............................................................................................5
2.3. Enkele principes van het strafrecht bij de Franken......................................................................6
2.4. Het bewijs in strafzaken...............................................................................................................6
Hoofdstuk 3: De kentering: laat-middeleeuws strafrecht.......................................................................6
3.1 bronnen van het strafrecht...........................................................................................................6
3.2. Grondslagen van het strafrecht...................................................................................................7
3.3. Enkele bijzondere misdrijven.......................................................................................................8
3.4. Enkele bijzondere straffen...........................................................................................................8
3.5. De invloed van het geleerde recht...............................................................................................8
Hoofdstuk 4: De vroegmoderne periode: absolutisme en verlichtingsideeën......................................10
4.1 De absolute monarchie...............................................................................................................10
4.2 De verlichting..............................................................................................................................13
4.3 De evolutie van het strafrecht....................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Strafrecht van de Franse revolutie tot nu.......................................................................15
5.1 De Franse Tijd.............................................................................................................................15
5.2 Koninkrijk der Nederlanden........................................................................................................16
5.3 België..........................................................................................................................................17
Historische grondslagen
1
,Hoofdstuk 1: De oudste sporen van strafrecht
1.1 Strarechtsgeschiedenis: bronnen
Materiele sporen:
- Rechtsarcheologie
- Bvb. Gerechtsgebouwen, schandpalen, zwaarden, tortuurinstrumenten… (->
weerspiegelen het recht in die tijd en ruimte)
- Rechtsiconografie: de afbeeldingen van het recht interpreteren
- Rechtsiconologie: in welke maatschappelijke context is het beeld tot stand gekomen?
- Bvb. serie recht, gerechtigheidstaferelen, symbool recht, afbeelding advocaat…
(toepassingen)
Joos de Damhouder (16e E):
- jurist, Universiteit Leuven
- schrijft teksten/boeken van andere jurist (Wilant) over -> boek: criminele praktijk
- criminele praktijk:
- stap voor stap uitleggen hoe een proces verloopt (grotendeels gelijk aan
heden)
- geleerde recht vertaald naar simpelere taal belangrijke rol Nederlandse
rechtstaal ontstaan Nederlandse rechtstaal
- toevoegen van prenten -> zien hoe recht in die tijd eruit zag -> iconografisch
belang
Gerechtigheidstaferelen:
- = kunstwerken gemaakt in opdracht v/d rechtbank, met als doel een juridische boodschap
over te brengen en hier uit iets te leren
- bvb. schilderij laatste oordeel: liegen in rechtbank resulteert in naar de hel gaan
Geschreven bronnen (belangrijkst, meer info!)
- Rechtsbronnen: de bronnen waaruit het recht ontstaat
- Materiele rechtsbronnen: inhoud, eindeloze rechtsbronnen
- Formele rechtsbronnen: procedure
- wetgeving
- goede historische bron? Nee, we weten niet of die wet is toegepast
- probleem: verschrifting pas vanaf bepaald moment, daarvoor geen
zekerheid
- rechtspraak:
- betere historische bron: wel kijken of regel is toegepast (+ feiten
waarover het gaat en motivering)
- probleem: verschriftelijkingsgraad
- rechtsleer: bvb. Damhouder
- probleem: de praktijk, standpunt?
- gewoonterecht: ongeschreven
- algemene rechtsbeginselen: ongeschreven
- Rechtstoepassingen:
- probleem: representativiteit -> dark number
1.2 De alleroudste rechtsteksten
bakermat West-Europese cultuur:
2
, - Religie (Jeruzalem)
- Ratio (Athene)
- Recht (Rome)
Waarom daar?
- Eerste steden -> taakverdeling (WE toen jagers en verzamelaars -> weinig taakverdeling)
-> ontstaan school -> schriftstelsels (kennisopbouw door recht en religie) (bvb Codex
Hammoerabi, zie later)
Waar? Vruchtbare halve maan
Rechtsteksten in vruchtbare halve maan:
- Toepassing? Begrip? Redactie?
- Gevaar voor Hineininterpretierung
- Hedendaagse kennis projecteren op oorspronkelijke context
Belang oude rechtsteksten: legitimatie recht en macht:
- Weber: onderzoek: hoe slaagt een macht erin zich te legitimeren, waarom aanvaarden
onderworpenen de macht?
- Soorten legitmatie :
- Rationeel (vanaf 18e E) rede, rechtswetenschap
- Charistmatisch: macht door uitstraling (bvb. Napoleon, macht door
legitimiteit god) openbaring
- Traditioneel: geen vragen stellen, gewoon overnemen gewoonte
Toepassing: Hammoerabi (oudste wettekst):
- Legitimatie: Goddelijke wil
- Niet de rede, geen rechtswetenschap
- Wel: openbaring en gewoonte -> charismatische (en traditionele) macht
1.3 Codex hammoerabi
Teken van macht (charismatische legitimatie): neerzitten en rechtstaan
Wanneer: 18de E.v.Chr.
Wie: Hammoerabi (bouwt 1ste babylonische Dynastie uit)
Wetboek:
- Noch formeel, noch materieel exhaustief (282 artn.)
- Niet systematisch
- Geen concepten, maar casuïstiek (geen overkoepelende concepten, werkt kleiner, per
gevallen/casussen)
- Zowel ‘wetten’ (?) als gewoonte
Codex? Nee
Interessant? Ja
- Omwille van legitimatie
- Alleroudste systeem strafrecht (geschreven)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marteottoy. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48072 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now