Biologie in het het 4e middelbaar gaat in de eerste 2 thema's over voortplanting en verscheidenheid aan leven en biodiversiteit.
Bij voortplanting gaat het vooral over hoe de zwangerschap verloopt en over hoe de geslachtgemeenschap verloopt.
Bij de verscheidenheid aan leven en biodiversiteit gaa...
Soort = groep individuen die zich in natuurlijke omstandigheden samen kunnen
voortplanten en vruchtbare nakomelingen hebben.
Organismen van eenzelfde soort komen vaak voor in een groep. Een groep organismen
van dezelfde soort die samen voorkomt = populatie
Opdracht 4:
Behoren ezels en paarden tot dezelfde soort?
: neen, want een paard en ezel telkens opnieuw kruisen om tot een muildier ( =
Mongolië ) te komen. De nakomelingen zijn dus onvruchtbaar.
Een soort is een groep organismen die zich samen kunnen voortplanten en vruchtbare
nakomelingen hebben.
Verschillen binnen eenzelfde soort = variatie
Je kan nog kleinere groepjes maken
binnen die soort op basis van
uiterlijke kenmerken, bouw / gedrag.
Groepjes die onderling sterk op elkaar
lijken vormen dus een ras of
erfelijke variëteit
In deze foto zie je een aantal rassen
die tot dezelfde soort behoren, maar
ook andere rassen met een andere
soort. Die soorten kunnen onderling
geen nakomelingen hebben.
Je kan ze wel samenbrengen in een
grotere groep met meerdere soorten
die op elkaar lijken.
Zo een groep noemen we geslacht
of genus.
(= groep van meerdere soorten met gemeenschappelijke kenmerken )
Elk soort heeft een wetenschappelijke naam. Die bestaat uit 2 delen. ( binomiale naam
)
1. Geslachtsnaam ( met hoofdletter )
2. Kenmerk typisch voor die soort ( met kleine letter )
1.2 BIO-INDICATOREN BEOORDELING BIOTOOP
Biodiversiteit = rijkdom aan soorten in de natuur aan te geven.
Bio-indicatoren = helpen je de omstandigheden te bepalen. ( omgevingsfactoren en
gezondheid ) bio-indicatoren : bepalen hoe abiotische en
, biotische factoren in bepaalde omgeving gesteld is. à in welke mate de leefomgeving
geschikt is om andere soorten overlevingskansen op lange termijn te bieden.
Voorbeelden:
1. Aanwezigheid eedagsvlieglarven in zoetwaterplas : zuurstofgasrijk en gezond
2. Aanwezigheid brandnetels in buurt vijver : veel meststoffen in water of bodem
Heterotroof : dingen kopen als voedsel, eten andere organismen.
Autotroof : maakt eigen voedsel aan door fotosynthese.
1.3 ORGANISMEN OVERZICHTELIJK CLASSIFICEREN
= ordenen in groepen door gelijkenissen bij organismen
De criteria heeft vaak met hun morfologie ( vorm/bouw ) of gedrag :
De rijken Planten Dieren Schimmels Protisten Moneren
Celkern? Ja Ja ja ja ja ja nee
Een/ Meercell Meercell Meercell eencelli Eencellig eencellig
meercellig? ig ig ig g
Bladgroenkorr ja nee nee ne Ja nee
els? e
Auto/ Auto Hetero Hetero Hetero en auto hetero
heterotroof?
Celwand? ja nee ja Ja Ja
Omdat het erfelijk materiaal de kenmerken van een organisme bepaalt, kan het
worden gebruikt om organismen te groeperen. Voor wetenschappers is de overeenkomst
in erfelijk materiaal een algemeen aanvaard indelingscriterium.
1.4 WAAR KOMT BIODIVERSITEIT VANDAAN?
Ontstaan nieuwe soorten?: door kenmerken en overlevingskansen. De nakomelingen
zijn erfelijk bepaald; toch zijn hun kenmerken niet volledig gelijk; er is variatie. Bij
wijziging in de omstandigheden ( bv. klimaat, verschijning predator) zijn
de overlevingskansen niet voor elke nakomeling hetzelfde.= evolutie
Nakomelingen met de eigenschap waardoor die de wijziging in omstandigheden kan
doorstaan, zal een grotere overlevingskans hebben. = survival of the fittest
Erg gelijkend materiaal à erg gelijkende kenmerken. = soort is verwant
Wnr twee organismen een gemeenschappelijke voorouder hebben, zeggen we dat die
organismen:
Erfelijk materiaal gemeenschappelijk
Gelijkenissen in kenmerken
Verwant zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ysmllvr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.83. You're not tied to anything after your purchase.
