Samenvatting capita selecta lessen: Geschiedenis van de middeleeuwen
H1: ‘Barbaren’ & de ‘VHZ’
1. Inleiding
Ontstaan v Barbaarse successorstates via de VHZ
Ingrijpende transformatie vd postimperiale R wereld
2. De bronnen & de lens vd onderzoeker
2.1 Geschreven bronnen
2.1.1 Paradigmawissels
Positivisme (19e eeuw, Duitsland)
- Bronnen laten objectief zicht op de werkelijkheid van het
verleden toe
- Betrouwbare bronnen vs onbetrouwbare bronnen
- VHZ als periode vd vorming v natiestaten
Annales School (20e eeuw)
- Histoire totale
o Soc, econ, culturele aspecten
o natuurlijke omgeving, klimaat & invloed op mens
- ‘Mentaliteiten’
o Attitudes, wereldbeeld, denkwijzen
- Teksten: (macht)strategieën vd auteurs
Linguistic Turn + postmodernisme (1960)
- Teksten: tonen gn werkelijkheid, wel een representatie
o Afhankelijk vd context auteur, ‘agenda’,
maatschappelijke machtsverhoudingen & heersend
discours
- Tekst in = taal
o Intentie auteur mogelijks nt begrepen dr lezers
o Tekst kan ≠ betekenissen hebben
o Betekenis wordt gecreëerd dr auteur & lezers
- Ook vr teksten vh heden
- Extreem: gn reconstructie vh verleden mogelijk
Houding huidige historici
- Besef: verleden via bronnen/teksten met eig problemen
- Teksten: vertellen zelden wie es eigentlich gewesen
bedoelingen auteur
- Gelaagd: ≠ betekenissen
- Verleden komt vervormd tot ons
1
,2.1.2 Griekse & R historiografie
Traditie v klassieke etnografie
- Allerlei stereotiepen/ pejoratieve beschrijvingen vd barbaren
Zelden ooggetuigenissen
Bedoeling auteur: kritiek op eig tijd (slappe romeinen, Barbaren
waren nog echte mannen)
Geschiedwerken v ‘barbaarse’ volkeren ih latijn
- Tijd na vestiging in voormalig RR
- Traditionele visie: betrouwbaar
o Neerslag v gemeenschappelijke oorsprong, herkomst &
geschiedenis v specifieke volkeren
o Opgetekend na eeuwenlange mondelinge overlevering
- Huidige visie
o Gn ‘nat’ geschiedenissen mr andere genres
o Nt objectief: verleden aangewend om contemporaine
noden te lenigen
o Nt waardeloos: pol cultuur & ideologie v tijd & plaats v
opstel
Gn enkele kijk ‘v binnenuit’ opgesteld dr ‘barbaren’
2.2 Archeologie
Vroege ME: schriftarme cultuur
- Weinig teksten bewaard
- Schrijver meestal geestelijken
- Vooral pol & religieuze onderwerpen
- Reconstructie vd vroege ME op basis v geschreven bronnen is
nt mogelijk
Archeologie
- Studie vd materiële cultuur adhv kenmerkende artefacten,
behuizingen, praktijk omtrent dood & begraving
- Nederzettingsarcheologie
- Landschapsarcheologie: reconstructie natuurlijke omgeving in
verleden & menselijke relatie & interactie daarmee
2.2.1 The Anglo-Saxon ship burial
Afdruk ve bood gevonden met een man in begraven en grafgiften uit
de 7e eeuw
Graf v king Raewald v East Anglia
Grafgiften
- Fibula
- Juwelen
- Zilveren kommen (klein Azië)
- Munten (Frankrijk)
Double insurance policy: combi tss heidense & christelijke gebruiken
2
,2.2.2 Graf Angelsaksische vorst in Southend-on-Sea
Vierkante grafkamer
Lichaam was weg, mr grafgiften lagen op de perfecte plaats
Double insurance policy: gouden kruisjes
Grafgiften
- Blauw glaswaar (Syrië)
- Dure objecten
2.3 DNA-onderzoek
Onderzoek modern DNA (genetische code)
- Onderlinge verwantschap tss bep volkeren
o DNA van ‘representatief staal’ v huidige bevolkingen &
vergelijking
Onderzoek nr Y-chromosoom (van vader op zoon)
in Engeland, Wales en Friesland:
Stalen uit Engeland gelijken veel mr op
Friese stalen dan die uit Wales
Conclusie:
Migratie vanuit ‘Friesland’ Engeland
Oorspronkelijke bevolking Engeland
hoeken: oa Wales
Kritiek:
Gn bewijs dat die migratie t.t.v VHZ is
gebeurd, want modern DNA, eventueel wel
via statistische weg
Onderzoek ‘historisch’ DNA (archeogenetica)
- HistoGenes – European Research Council Synergy Grant (2020-
2026)
o Genetici, historici, archeologen, antropologen
o Analyse oud DNA op begraafplaatsen in Hongarije
(Pannonnië) & N-Italië. 400- 900 grote correlatie in
DNA
3
, 2.4 Taalkunde
Ontstaan vd huidige taalzones: periode vd VHZ (Germaans vs
Romaans)
Ontstaan taalgrens in België
3. De ‘barbaren’
3.1 De barbaren volgens de Romeinen
Barbaar: leeft buiten grenzen RR
R etnografie & geografie: ≠ types barbaren, elk met stereotype
kenmerken
- N en NO: Kelten & Germanen – dapper, heroïsch
- Afrikanen/’Ethiopiërs’ in Z, Scythen in NO, Perzen in O en
Arabieren in ZO
- Vanaf 4de E verschijnen term Barbaricum
Tweeslachtige houding t.o.v. Germanen
- Angst, minachting: vieze mensen: baarden, minder waard
- Bewondering, ontzag voor moed: nobele wilden, krijgslucht,
vastberadenheid
Voor Romein: barbaar is retorisch middel vr maatschappijkritiek
- De nt-Romein
- Barbaar: categorie die moeilijk precies te omschrijven is, fluïde
inhoud
Wat is een Romein?
- Aanvankelijk Romeinse staatsburger, inwoner v RR
- Civilitas: bep gedragscode, normen & ideeën over opvoeding,
vrijheid, leven volgens de wet
• Inwoners RR die opstandig zijn (bergvolkeren) =
‘barbaren’ want verwerpen Romeinse normen
- Late Keizertijd: categorie ook fluïde
Types barbaren:
- Sedentair-agrarische levenswijze:
o Keltische, Germaanse of Slavische taal
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aaronquidousse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.