Summary
Samenvatting Geschiedenis 5.7 Revoluties in Europa
- Course
- Institution
- Book
samenvatting geschiedenis boek memoria 6de middelbaar Revoluties in Europa
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lunavermeersch
Content preview
5.7 Revoluties in Europavrijdag 26 januari 2024
12:06
1. Roep om vrijheid in Oost-Europa
Na Stalins dood (1953) voert Nikita Chroesjtsjov een destalinisatiepolitiek (hij wil tonen dat hij anders
is dan Stalin):
Einde terreur, al de Goelags worden gesloten en iedereen mocht naar huis.
Poging tot optrekken levensstandaard (ze gaan investeren in consumptiegoederen). Hij wil
tonen dat het communisme goeie kanten heeft en dat het systeem werkt.
Hij had als eerste openlijk kritiek gegeven op Stalin. Dit is zelfstandig om ook weer te willen
tonen dat hij anders is dan Stalin. Bij gewone Russen was de vraag al of het wel een goed
systeem was, maar hij gaf de schuld aan Stalin.
Maar:
1. sterke controle door de staat (KGB). Als je zo hard twijfelde aan het communisme werd je
opgepakt en werd je naar een zothuis gestuurd.
2. Economische problemen. Ze deden altijd 5jarenplannen, maar het was soms echt onmogelijk.
3. Satellietstaten onderdrukt, bv. Hongarije in 1956. Ze wouden weg uit dat systeem en pakten zelf
de wapens op. Het is geen toeval dat dit in 56 gebeurt want vanaf dan is Chroesjtsjov kritiek begon te
hebben op Stalin. Er was een radiozender Free Europe en die kon ook aan het andere kant van het
Ijzeren Gordijn. Ze zeiden dat het Westen wou helpen en dat het zou lukken. En die Hongaren zagen
dat er geen hulp kwam en ze voelden zich helemaal alleen.
4. Bouw Berlijnse Muur
Eind jaren 1950 loopt de spanning op in Berlijn
Achtergrond:
De USSR is ongerust over BRD-politiek. West Duitsland lokt jonge mensen uit de DDR om
daar te komen werken. Er werden allemaal dingen beloofd dus er waren veel die overvlogen.
De DDR vond dit niet leuk. Die mensen waren degene die voor technologische innovatie
zouden zorgen. In de DDR moesten ze niet betalen voor onderwijs, en ze gingen dan gewoon
weg;
Braindrain stoppen. Dit betekent dat jonge mensen naar een andere regio gaan om te gaan
werken.
Testcase t.o.v. VS. Chroesjtsjov wou kijken hoe ver hij kon gaan.
De baas in de DDR is Ullbricht. Hij laat verschillende plakaten zetten. Het gerucht ging rond om een
muur te zetten rond West-berlijn maar de communisten zeiden dat dat geen waar was. Maar in de
zomer in 61 was de stad afgegrendeld.
Chroesjtsjov wordt afgezet in 1964. hij had eigenlijk geplooid voor de vijand. Want hij had
toegegeven aan de cubacrisis. Hij wordt opgevolgd door Leonid Breznjev. Hij zei dat ze weinig
wapens hadden enz dus hij deed een enorme investering in militaire productie.
1. opnieuw nadruk op militaire productie (economie werd verwaarloosd)
2. corruptie, zwarte markt en voedselgebrek (vooral ambtenaren (kregen niet veel betaald) dus ze
stalen enorm veel)
3. te weinig innovatie = failliet van de planeconomie
4. vriendjespolitiek; nomenklatoera. Familie en vrienden van de regering. Ze wonen in aparte wijken
en reden met dure auto's van uit het westen.
5. conflicten in Oost-Europa (satelietstaten). De Praagse lente in 1968 in Tsjechoslowakije.
Aanleiding: vernieuwer Alexander Dubcek wordt communistisch partijsecretaris in Tsjechoslowakije.
Programma: opheffen censuur, vrije meningsuiting, economische hervormingen
Hij noemt het socialisme met een menselijk gezicht
, Breznjev ziet dit niet goed komen want als ze kritiek mogen geven kan een revolutie ontstaan.
In de zomer rijdt het Warshaupact rijden binnen in Praag in 68 want ze wouden dit terugdraain.
Jan Palach was een student die zichzelf in brand heeft gestoken en dat is een vorm van tegenstrijd
tegen communisme
Reactie USSR: troepen warschaupacht bezetten Praag en maken een einde aan de opstand
-> breznjevdoctrine
Gevolg: bevolking verliest geloof in het communisme.
USSR = incomplete superpower = zij denken dat ze groot en machtig zijn maar eigenlijk is de
ondergang al ingezet de enige reden dat er nog communisten zijn is omdat ze bang zijn. Ook hoge
militaire uitgaven het gebruik van de planeconomie is slecht,onaangepast politiek systeem.
Veel landen gaan meer geld gaan uitgeven aan hun leger
Toenemende spanning als de VS blijft hameren op de mensenrechten in de USSR en door de
Sovjetinval in Afghanistan (1979). Het is een interessant land omdat het in de buurt ligt en de
grondstoffen zijn heel goed (olie). Maar het land wordt genoemd als een kerkhof voor grootlanden
omdat ze het niet kunnen controleren. In de jaren 1800 controleerde Engeland hun en dat is dan niet
gelukt. De sovjets lukten het ook niet en in 2000 probeerden de Amerikanen het. Dat heeft drie
redenen dat het niet lukt.
Ze proberen 1 leider aan te duiden, maar het zijn in dat land allemaal verschillende stammen
met stamhoofden en als er een land dat weg te doen lukt dat niet.
Ze proberen vrouwenrechten te introduceren. De Afghanen kennen dit niet en dit veranderd
ook niet. (taliban strengste Afghanen, was toen Moedjamedien). Zij kregen wapens van de
Amerikanen toen de Sovjets gingen.
De Afghanen geven nooit op en dat is heel irritant voor militairen. De oorlog wordt dus nooit
beeindigd.
Jaren 80: verharding vijandschap VS-USSR
Nieuwe wapenwedloop onder president Ronald Reagan (1981-1989). Op buitenlands vlak heeft hij 1
missie en hij haat communisten. De Sovjet-Unie wordt door hem genoemd als the empirement of
evil. Hij wil de Russen economisch over de kop laten gaan door hun elke keer meer wapens te kopen.
hij heeft een strategie: Strategic Defense Initiative (= satelieten die de russen controleren en de
raketten van de Russen tegenhouden vanuit de ruimte).
VS doet aan 'imperial overstretch'. Ze willen overal tegelijk zijn. Maar dat kan niet en je kan je geld
ook maar 1 keer uitgeven.
Maar vooral doodsteek voor de sovjeteconomieën. Polen is het eerste land er is daar enorme inflatie.
Ook zijn er stakingen o.a. in Gdansk en eis van vrije akkoord. Solidarnosc dat is een nieuwe vakbond
van arbeiders die opkomen voor een beter loon. Lech Walesca is hij degene die hier aan de leiding
staat. Zij kregen toen steun van het buitenland. Johannes paulus de tweede was de machtigste pool
toen. Hij was paus.
-> oprichting vakbond Solidariteit o.l.v. Lech Walesa, met steun van de katholieke kerk.
De vakbond groeit uit tot een grote protestbeweging en de USSR dreigt tussenbeide te komen.
2. De implosie van de Sovjet-Unie
Bresjnev sterft (heel oud en dement).
Aanvankelijk geen verandering onder Andropov (82-84) en Tsjernenko (84-85).
Michail Gorbatsjov ('85-'91) wil de USSR wel hervormen
Het Beleid van Gorbatsjov:
1. Vermindert de wapenuitgaven.
-> toch hopeloos achterop (ontwapening!)
2. Openheid over het bestuur, meer vrijheid
-> = glasnost
3. Economische liberalisering: privé-initiatief
-> = perestroika
4. Einde repressie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunavermeersch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51056 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now