Uitgebreide samenvatting uit het boek Klinische Pathologie, 4e druk, Hoofdstuk 9 (H9).
Onderwerpen die behandeld worden zijn:
-bloed
-bloedcellen
-hemostase
-zuur-base-evenwicht
-bloedarmoede
-leukemie
-(non)Hodgkinlymfomen
-trombose
-bloedingen
De samenvatting gaat in op risicofacto...
INLEIDING
• Bloed als transportmiddel: Zorgt voor aanvoer van glucose, zuurstof, mineralen en aminozuren
naar cellen en voert afvalstoffen zoals kooldioxide en ammoniak/ureum af.
• Samenstelling bloed:
o Plasma: Meer dan de helft van het bloedvolume, bevat elektrolyten en eiwitten.
o Cellen: Minder dan de helft van het bloedvolume.
o Handhaven van de colloïd-osmotische druk (COD), die vocht terugzuigt in de capillairen.
o Transport van medicijnen en hormonen.
▪ Geneesmiddelen binden aan albumine, wat zorgt voor een geleidelijke afgifte en
werking.
BLOEDCELLEN
Bloedcellen worden geproduceerd in het rode beenmerg, voornamelijk in platte botten. Ze worden afgebroken
door de milt. Er zijn drie typen bloedcellen:
Productie: Geproduceerd in rood beenmerg, dat vooral voorkomt in platte botten.
Afbraak: Vindt plaats in de milt, een orgaan dat vaak vergroot is bij ziekten met hemolyse (versterkte
bloedafbraak).
Er zijn drie typen bloedcellen:
ERYTROCYTEN (RODE BLOEDCELLEN)
• Aantal: Per liter bloed ongeveer 5000 miljard rode bloedcellen.
• Samenstelling: Bevatten hemoglobine (Hb), een ijzerhoudend eiwit dat zuurstof transporteert.
o Zuurstofbinding:
▪ In de longen bindt zuurstof aan hemoglobine, wat bloed helder rood maakt.
▪ In de weefsels wordt zuurstof afgegeven, waarna bloed donkerrood of paars
wordt.
o Afbraak:
▪ Tijdens de afbraak komt bilirubine vrij, dat door de lever wateroplosbaar wordt
gemaakt en via de gal naar de darm wordt uitgescheiden.
▪ Overmatige afbraak of leverproblemen kunnen leiden tot geelzucht (icterus).
• Vorm: Specifieke donutvorm zonder echt gat, wat zorgt voor een kleine diffusieafstand voor
zuurstof.
• Bloedgroepen: Bloedgroepen worden bepaald door antigenen op het oppervlak van erytrocyten
(A, B, O en rhesus).
o Rhesusantagonisme: Kan optreden bij rhesusnegatieve vrouwen die zwanger zijn van
een rhesuspositief kind. Dit kan leiden tot afweerreacties tegen de foetale erytrocyten bij
een volgende zwangerschap. Wordt voorkomen door het toedienen van anti-D injecties.
LEUKOCYTEN (WITTE BLOEDCELLEN)
Leukocyten hebben een rol in de afweer en worden onderverdeeld in:
1. Granulocyten:
2
, Klinische Pathologie, 4e druk, H9, Bloed
o Functie: Fagocytose (opnemen en afbreken van micro-organismen).
o Proces: Bij ontstekingen verlaten granulocyten de bloedvaten om micro-organismen op
te ruimen.
2. Monocyten:
o Functie: Differentieert in weefsels naar macrofagen ("grote opeters").
o Proces: Net als granulocyten schakelen monocyten/macrofaag micro-organismen uit
door fagocytose.
3. Lymfocyten:
o Functie: Specifieke afweer gericht tegen specifieke antigenen.
o Typen:
▪ B-lymfocyten: Produceren immunoglobulinen (antistoffen) tegen specifieke
antigenen.
▪ T-lymfocyten:
▪ T-helpercellen: Stimuleren de afweerreactie.
▪ T-suppressorcellen: Remmen het immuunsysteem.
▪ NK-cellen (Natural Killer): Doden snel geïnfecteerde of kankercellen zonder
specifieke herkenning.
• Afwijkingen:
o Leukocytopenie: Een tekort aan witte bloedcellen, bijvoorbeeld door chemotherapie,
verlaagt de weerstand.
o Leukocytose: Een toename van witte bloedcellen, meestal een normale reactie bij
infecties.
TROMBOCYTEN (BLOEDPLAATJES)
• Aantal: Een essentieel onderdeel van de primaire hemostase.
• Functie:
o Bevorderen bloedstelping door te kleven aan beschadigde bloedvaten.
o Vorming van een "prop" bij vaatbeschadiging.
• Mechanisme:
o Trombocyten kleven aan blootliggend collageen dankzij de Von Willebrand-factor.
o Tromboxaan A2 stimuleert verdere aggregatie (klontering van bloedplaatjes).
o Aggregatie kan worden geremd door stoffen zoals acetylsalicylzuur, wat de kans op
trombose vermindert.
• Afbraak: Worden afgebroken in de milt.
• Bijzonderheden:
o Trombocyten reageren op endotheelschade. Naast bloedstelping kunnen ze bij schade
en vertraagde bloedstroming trombose veroorzaken.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller blversteegt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.80. You're not tied to anything after your purchase.
