Elektromagnetische straling
Elektromagnetische straling is een golfverschijnsel met de snelheid c c=f·
van het licht, met golflengte λ en frequentie f. Binas tabel 7A
Straling is voortdurend om je heen aanwezig, afkomstig uit de
omgeving en van elektrische apparatuur. Licht kun je zien, maar de
meeste straling niet.
Het elektromagnetisch spectrum begint bij radiogolven met de
kleinste energie en loopt door via microgolven, infrarood (ir),
zichtbaar licht, ultraviolet (uv), röntgenstraling tot gammastraling Binas tabel 19B
met de grootste energie.
Straling bestaat uit fotonen. De hoeveelheid energie van een foton is Ef = h · f
recht evenredig met de frequentie van het foton. Als de energie groot
genoeg is, kan een foton een atoom ioniseren. Energie van ionise-
rende straling druk je vaak uit in de eenheid elektronvolt (eV). Binas tabel 5
Straling kan worden geabsorbeerd, doordringen of reflecteren. Wan-
neer straling bij een ontvanger komt, vindt absorptie plaats. De ab-
sorptie van de straling wordt bepaald door: de hoeveelheid fotonener-
gie, de dichtheid van het materiaal en de dikte van het materiaal.
Naarmate de energie van de fotonen groter is, is bij de ontvanger het
doordringend vermogen van de fotonen ook groter.
Wanneer röntgen- of gammastraling door materiaal of weefsel gaat, d
neemt de intensiteit af. Röntgenstraling (van een bepaalde energie) I = I0 · ( ½ ) d½
die op materiaal valt, is na een halveringsdikte in het materiaal de helft
van de intensiteit kwijt. De halveringsdikte hangt af van het soort ma- Binas tabel 28F
teriaal en de fotonenergie.
Bij een röntgenfoto maak je gebruik van de verschillende halverings-
dikten van weefsel en botten in je lichaam.
Door contrastvloeistoffen in je lichaam te brengen die röntgenstraling
goed absorberen, kun je ook zachtere delen met röntgenstraling zicht-
baar maken.
Bij een CT-scan maak je vanuit verschillende hoeken röntgenfoto’s die
een computer combineert tot een doorsnede of een driedimensionaal
beeld.
Effecten van straling
Schade door ioniserende straling ontstaat in het DNA door directe of Binas tabel 27D1
indirecte ionisatie.
De stralingsdosis D is de hoeveelheid geabsorbeerde stralingsenergie 𝐸str
𝐷 =
per kg weefsel. 𝑚
De hoeveelheid geabsorbeerde stralingsenergie hangt af van de
energie per stralingsdeeltje, het aantal deeltjes per seconde en de
tijdsduur van blootstelling.
Per soort straling verschilt de schadelijkheid. Dat geef je aan met de H = wR ∙ D
stralingsweegfactor wR. Binas tabel 27D3
De effectieve totale lichaamsdosis E is een gewogen gemiddelde over
de verschillende organen, met gebruik van de orgaanweegfactor 𝑤T . Binas tabel 27D3
Je kunt je tegen stralingsgevaar beschermen door te werken met lage
intensiteit, jezelf of de bron af te schermen, afstand tot de bron te
houden en kort met de bron werken.
De dosislimiet is de maximale effectieve dosis die je jaarlijks mag
oplopen en ligt vast in stralingsbeschermingsnormen. Binas tabel 27D2
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Aya020. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.