Summary
Samenvatting - sociaal recht
- Course
- Institution
samenvatting sociaal recht
[Show more]
Seller
Follow
shauni2005
Content preview
SOCIAAL RECHTWAT IS SOCIAAL RECHT?
Sociaal recht is het deelgebied van het recht dat zich richt op de bescherming van de
sociale en economische rechten van werknemers en burgers.
Het sociaal recht kan onderverdeeld worden in twee grote onderdelen:
1. Arbeidsrecht
2. Socialezekerheidsrecht
HISTORIEK
ONZE SOCIALE ZEKERHEID: HET RESULTAAT VAN 150 JAAR (R)EVOLUTIE!
Half 19e eeuw: hongersnood en sociale ontwrichting
- Hongersnood door mislukte aardappeloogst
- Opkomst van de industrialisatie veroorzaakt neergang van de huisnijverheid
Gevolg: mensen trekken massaal naar de steden op zoek naar werk -> massale
armoede
Coalitieverbod: arbeiders mochten zich niet verenigen
MAAR verenigen zich toch in onderlinge bijstandsmaatschappijen
Idee leeft dat de overheid moet tussenkomen in sociale kwesties, geïnspireerd op het
model van kanselier Bismarck (DL)
1848: oprichting van de lijfrentekas door de overheid
Weinig succes
1866: coalitieverbod werd opgeheven
Het ontstaan van vakbonden, ziekenfondsen en vakverenigingen
1886: arbeidersprotesten en stakingen
Eerste sociale maatregelen door de overheid:
- Beperken van vrouwen- en kinderarbeid
- Uitbetaling van de lonen in cash geld
1903: eerste wet op de arbeidsongevallen
Kritiek: uitkering was beperkt tot helft van het loon
1928: wet voor tegemoetkoming aan gebrekkigen en verminkten
1930: wet op de kinderbijslag
1935: oprichting werklozenkassen door vakbonden
Ledenbijdragen aangevuld met subsidies van de gemeenten
1936: betaalde vakantiedagen
1944: besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid
Verplichte sociale verzekeringen:
, - Ziekte- en invaliditeitsverzekering
- Pensioenen
- Kinderbijslagregeling
- Werkloosheidsverzekering
- Jaarlijkse vakantie
1963: verhoging uitkeringen en versoepelingen uitkeringsvoorwaarden
1974: invoering brugpensioen en wet op het bestaansminimum
(Nu: leefloon)
SOCIALEZEKERHEIDSRECHT
Het socialezekerheidsrecht gaat over de bescherming van mensen tegen
inkomensverlies door ziekte, werkloosheid, invaliditeit, ouderdom of andere sociale
risico’s, vaak via wettelijke verzekeringen zoals de ziekteverzekering,
werkloosheidsuitkeringen en pensioenen
IDEOLOGIE EN BASISPRINCIPES
Ideologische achtergrond
België -> gemengd systeem
Bismarckiaanse elementen Beveridgiaanse elementen
Bijdrage gebaseerd systeem Universele uitkeringen en diensten
Inkomens gerelateerde uitkeringen Minimum bestaanszekerheid
Beheer door sociale partners Overheid als uitvoerder van sociale
voorzieningen
,Nachtwakersstaat (19e eeuw – begin 20e eeuw): de overheid hield zich enkel bezig met
basisfuncties zoals ordehandhaving
Verzorgingsstaat (midden 20e eeuw): de overheid nam de verantwoordelijkheid voor
het welzijn van haar burgers
Actieve welvaartsstaat (eind 20e eeuw – heden): de overheid gaat actief participatie in
de samenleving en in de arbeidsmarkt bevorderen
CENTRAAL BEGRIP: SOLIDARITEIT
Inkomenssolidariteit:
- Bijdragen naar vermogen
- Herverdeling
Intergenerationele solidariteit:
- Pensioenen
- Gezondheidszorg en kinderbijslag
Solidariteit tussen gezonden en zieken: ziekteverzekering
Solidariteit tussen werkenden en niet-werkenden: werkloosheidsuitkeringen en
bijstand
Belang van solidariteit in onze sociale zekerheid:
- Sociale cohesie
- Gelijkheid en rechtvaardigheid
- Economische stabiliteit
INHOUD VAN DE SOCIALE ZEKERHEID
Onze sociale zekerheid dekt twee soorten risico’s:
- Loonverlies
- Ontoereikend loon
Gebeurtenissen kunnen iemand beletten normale beroepsinkomsten te hebben: ziekte,
invaliditeit, ouderdom, vroegtijdige dood van de kostwinner -> loonverlies
Gebeurtenissen kunnen iemands levensstandaard verlagen: ziektekosten en gezinslast ->
ontoereikend loon
Oplossing voor de sociale zekerheid;
1. Loonverlies -> vervangingsinkomen
2. Ontoereikend loon -> aanvullende inkomsten
3. Onvrijwillig niet beschikken over beroepsinkomen -> bijstandsuitkering
Indeling in klassieke sectoren en bijstand
De klassieke sectoren:
- Rust- en overlevingspensioen
- Werkloosheid
- Arbeidsongevallenverzekering
, - Beroepsziekteverzekering
- Gezinsbijslag
- Ziekte- en invaliditeitsverzekering
- Jaarlijkse vakantie
- Zelfstandigen: sociale verzekering in geval van faillissement en stelsel van
uitkeringen bij geboorte en adoptie
Sociale bijstand:
- Leefloon
- Inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
- Gewaarborgde gezinsbijslag
- Tegemoetkomingen aan gehandicapten
Bevoegdheid
Algemene regel (?)
Materies van algemeen belang Persoonsgebonden materies
Federale bevoegdheid Gemeenschapsbevoegdheid
Organisatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shauni2005. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.54. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
47561 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now