CHEMIE VWO 6: Samenvatting Hoofdstuk 17: Biochemie: voeding
en gezondheid
Paragraaf 17.1: Wat zit in voeding?
Voedingsstoffen: koolhydraten (suikers), vetten en eiwitten.
Functies:
Brandstoffen energie voor je lichaam
Bouwstoffen voor de opbouw van je lichaam
Koolhydraten:
Brandstof
Bouwstof opbouw van DNA
Vetten:
Brandstof: leveren energie
Bouwstof: reservevet, bouw van lichaamscellen.
Ook zijn vetten belangrijk bij de opname van vitamines
Eiwitten:
Bouwstof: vormen de basis van alle enzymen, waar bijna alle chemische reacties
in ons lichaam kunnen verlopen.
Energie die vrijkomt bij de verbranding van voedingsstoffen, gebruik je onder andere
voor de noodzakelijke levensprocessen als ademen en het kloppen van je hart.
Paragraaf 17.2: Koolhydraten
In onze voeding zit verteerbare en niet-verteerbare koolhydraten.
Verteerbare koolhydraten: zetmeel, sacharose, glucose en fructose.
Onverteerbare koolhydraten: voedingsvezels.
Koolhydraten is een verzamelnaam voor een groep stoffen die voldoet aan de
algemene formule Cn(H2O)m.
BINAS tabel 67F: structuurformules van enkele koolhydraten.
Glucose ontstaat in groene planten onder invloed van zonlicht via fotosynthese uit
koolstofdioxide en water. Weergegeven in een reactievergelijking:
6 CO2 (g) + 6 H2O (l) C6H12O6 (s) + 6 CO2 (g)
Monosachariden: bijvoorbeeld glucose, fructose
BINAS tabel 67F1: structuurformules van monosachariden.
Via een condensatiereactie van twee monosacharidemoleculen ontstaat een
disacharide-molecuul en een molecuul water.
Als twee ɑ-glucosemoleculen aan elkaar koppelen, ontstaat een molecuul -glucosemoleculen aan elkaar koppelen, ontstaat een molecuul
maltose (zie figuur 1).
, Uit monosachariden kunnen door polycondensatiereacties polysachariden ontstaan.
Belangrijkste polysachariden:
Glycogeen: sterk vertakt polymeer van glucose
Amylose (zetmeel): wisselend vertakt polymeer van glucose
Cellulose: onvertakt polymeer van glucose
BINAS tabel 67A3: structuurformule van een aantal polysachariden
Verteerbare polysachariden dat je via voedsel binnenkrijgt, hydrolyseren.
Hydrolysereactie: een stof reageert met water. Daarbij ontstaat uit grotere
moleculen, met behulp van watermoleculen, kleinere moleculen.
Hydrolyse van polysacharide verloopt onder invloed van enzymen (katalysatoren
in ons lichaam). BINAS tabel 82E en 82F: informatie over een aantal enzymen.
Je kunt macroscopische (in het groot) eigenschappen van stoffen verklaren aan de
hand van de rangschikking van deeltjes op mesoniveau (tussen macro en micro in)
en de structuur van de deeltjes op microniveau (moleculair niveau).
Paragraaf 17.3: Vetten
Bij de afbraak van vetten ontstaan glycerol (propaan-1,2,3-triol) en vetzuren (BINAS
tabel 82E). Het enzym lipase speelt een belangrijke rol.
Onverzadigd vetzuur: als in de koolstofketen dubbele bindingen voorkomen.
Verzadigd vetzuur: wanneer de dubbele bindingen ontbreken.
BINAS tabel 66A: systematische/rationele namen
Essentiële vetzuren zijn onmisbaar voor het lichaam en moet je
via de voeding opnemen. Er zijn drie vetzuren die het lichaam niet
kan aanmaken:
Linolzuur
ɑ-glucosemoleculen aan elkaar koppelen, ontstaat een molecuul -linoleenzuur
Arachidonzuur
BINAS tabel 67G2: essentiële vetzuren
Vetten en oliën zijn drievoudige esters van glycerol (propaan-
1,2,3-triol) en vetzuren. Daarom heten vetten ook wel
triglyceriden (zie figuur 2).
Figuur 2: algemene
Verzadigd vet (dierlijk): als vet is samengesteld uit glycerol en structuurformule van
verzadigde vetzuren. een olie of vet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bamsta. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
