Kostenbegrip
Kosten zijn gelduitgaven van een onderneming in verband met doelmatig aangewende
productiemiddelen. Om van kosten te kunnen spreken moet aan twee eisen worden voldaan:
• Gelduitgaven moeten verband houden met de opoffering van productiemiddelen
(aflossingen leningen en betaling van btw vallen daar niet onder en leiden dus niet tot
kosten)
• De opoffering van de productiemiddelen moeten doelmatig zijn.
Gelduitgaven voor ondoelmatig opgeofferde productiemiddelen zijn verspillingen en leiden niet tot
kosten.
Eng kostenbegrip: kosten zijn aan perioden, producten enzovoort toegerekende (toekomstige)
uitgaven in verband met doelmatig opgeofferde productiemiddelen
Kosten en uitgaven
Kosten: Aan perioden, functies of producten toegerekende (toekomstige) gelduitgaven, die verband
houden met de opoffering van productiemiddelen. Kosten hoeven niet direct te leiden tot uitgaven.
Uitgave kan op een later moment plaatsvinden.
Opbrengsten en ontvangsten
Opbrengsten: aan perioden, producten enzovoort toegerekende (toekomstige) geldontvangsten die
verband houden met de verkoop van producten of levering van diensten. Opbrengsten hoeven geen
ontvangst te zijn omdat de ontvangst op een later moment kan plaatsvinden.
B.1.2. Kostenindelingen
Constant-variabel
Constant: kosten die niet veranderen ten gevolge van een verandering in de bedrijfsdrukte (zolang de
bedrijfsdrukte binnen een bepaald gebied blijft) Heet ook wel capaciteitskosten, verkleining of
vergroting heeft wel invloed op deze kosten.
Variabel: Kosten die veranderen ten gevolge van een verandering in de bedrijfsdrukte
Proportioneel variabele kosten: kosten recht evenredig veranderen met een verandering in de
bedrijfsdrukte. (bijv. grondstofkosten, aan dienst bestede arbeidsuren)
Progressief stijgende variabele kosten: kosten veranderen meer dan evenredig ten gevolge van een
verandering in de bedrijfsdrukte. Kosten per eenheid nemen toe. Treedt vaak op als onderneming
een bedrijfsdrukte heeft die in de buurt komt van de maximale capaciteit (bijv. relatief hoge slijtage)
Degressief stijgende variabele kosten: kosten stijgen minder dan evenredig ten gevolge van een
verandering in de bedrijfsdrukte. Kosten per eenheid nemen af. (bijv: productiecapaciteit kan
worden uitgebreid gaat vak gepaard met kostenbesparing door kwantumkortingen bij inkoop, of
arbeidskosten dalen door grotere routine van werknemers.
Trapsgewijs variabele kosten: gevolg van feit dat bepaalde productiemiddelen in beperkte mate
deelbaar zijn. (zie pagina 199 bedrijfseconomie voor besturen organisaties)
, Direct-indirect
Direct: er is een oorzakelijk verband tussen het ontstaan van de kosten en het product en dit verband
kan op economisch verantwoorde wijze worden vastgesteld. Economisch verantwoord betekent dat
kosten om het oorzakelijk verband vast te stellen niet meer mogen zijn dan de voordelen die uit een
nauwkeuriger inzicht in de kosten voortvloeien. Als kosten om vast te leggen of iets directe kosten
zijn hoger zijn dan voordelen is het economisch niet verantwoord.
Bijv: grondstofkosten product, uren die accountant besteed aan advisering client.
Indirect: er is geen oorzakelijk verband tussen het ontstaan van de kosten en het product of dit
verband niet op economisch verantwoorde wijze kan worden vastgesteld.
Bijv: energienota die betrekking heeft op het totale energieverbruik van een fabriek waarin
verschillende producten worden geregisteerd.
Voorbeeld
Kosten fabricageafdeling
Directe kosten Indirecte kosten
Variabele kosten Grondstofkosten, directe arbeid Energiekosten (als dit per fabriek wordt
geregistreerd)
Vaste kosten Kosten van verzekeren machine Afschrijvingskosten van fabrieksgebouw
waarmee één product wordt waarin verschillende producten worden
gemaakt gemaakt
B.1.3. Kostensoorten
Grondstoffen
Deze (tastbare) productiemiddelen zijn geheel of gedeeltelijk in het eindproduct of halffabricaat
terug te vinden.
Hulpstoffen
Deze (tastbare) productiemiddelen zijn nodig om een product te maken, maar worden niet in het
product zelf opgenomen.
Arbeid
Duurzame productiemiddelen
Dpm is een productiemiddel dat meer dan één productieproces (langer dan één jaar) meegaat.
Bijv: gebouwen, machines, kantoormeubelen en computers. Een dpm kunnen we zien als een
voorraad prestaties (werkeenheden) Kosten van het dpm berekenen we per werkeenheid en ze
bestaan uit:
• Complementaire kosten
• Vermogenskosten
• Afschrijvingskosten (bij berekening is economische levensduur van belang)
Diensten van derden
Belastingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ljm94. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.