Samenvatting basisbegrippen, beknopte samenvatting, alle te kennen leerstof
1 view 0 purchase
Course
Basisbegrippen van recht
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Book
Basisbegrippen van recht
Heb ook een samenvatting van de te kennen leerstof van het proefexamen, waarop ik 8,6/10 had. Die is uitgebreider en daar staan meer voluit geschreven zinnen en voorbeelden. Deze samenvatting is echter van alle geziene leerstof, is beknopt en ideaal als herhaling voor de leerstof perfect. te beheer...
WAT IS RECHT?
Algemene rechtsleer:gaat over wat recht is in een bepaalde samenleving.
onthologische vraag
Rechtsvinding: gaat over de interpretatie van regels
epistemologische vraag
Onthologie = zijnsleer
Epistemologie = kennisleer
Algemene rechtsleer + rechtsvinding = Rechtstheorie
5: (Continentaal) recht is:
1: Een geheel van (neergeschreven) gedragsregelen en 2: ermee
samenhangende institutionele voorschriften
3: uitgevaardigd en gehandhaafd door of krachtens het maatschappelijk
gezag,
4: met het oog op een rechtszekere, rechtvaardige en doeltreffende
ordening van de maatschappij.
1: geheel van gedragsregels( in vorm van):
- Een bevel. bijvoorbeeld: vader is onderhoudsplichtig tegenover zijn
kinderen.
- Een verbod. bijvoorbeeld: je mag niet door rood licht rijden
- Aanvullende regels: er kunnen andersluidende overeenkomsten w
gesloten. (kenmerk privaatrecht)
- Dwingende regels: kan je niet van afwijken. bijvoorbeeld:
afstammingsrecht
(Kenmerk publiekrecht)
meest dwingende recht = recht van openbare orde. (bv
afstammingsrecht)
2: met een institutioneel en begripsmatig kader…
voor de formulering (= wetgevende macht) , toepassing (= uitvoerende
macht) en afdwinging (= rechterlijke macht) van de gedragsregels.
3: Rechtsregelen worden gehandhaafd door of krachtens het
maatschappelijk gezag
- uitvoerende macht = wetten door koninklijke besluiten uitgevoerd.
- rechterlijke macht = regels gehandhaafd door rechtbanken
Initiatief tot handhaving is verschillend in privaatrecht en publiekrecht
1
, Initiatief tot handhaving bij privaatrecht: bij burger
à Initiatief tot handhaving bij publiekrecht: ligt bij de staat.
4: met als doel de ordening van de maatschappij
De kwaliteit van deze ordening is afhankelijk van:
- Rechtszekerheid
Vereisten:
• voorspelbaarheid (cf. het adagium Nemo censetur ignorare
legem)
Niet in Belgie: zei belgisch staatsblad = alle mogelijke regelgeving. (te
veel)
• Vastheid
Niet in Belgie: meeste nieuwe wetten zijn gewoon wijzigingen van
bestaande wetten.
• Algemeenheid
Niet in Belgie
• onderlinge consistentie (spreken elkaarniet tegen)
Niet in Belgie: bij wetswijziging geen rekening met andere wetten
waarop impact kan zijn.
CONCLUSIE: belgie is een rechtsonzekere maatschappij.
- Rechtvaardigheid
is evolutief ( = voor iedereen anders), maar met een harde kern van
immer te respecteren waarden.
- Doeltreffendheid
Met een wet of decreet heeft men doelstellingen
à Deze doelstellingen staan in de memori van toelichting.
à Probleem belgie: geen evaluatie doelstellingen
MAAR er is een parlementair comité dat wetten moet evalueren.
functioneert niet.
5: Contintentaal = West - Europa.
anders in:
- Afrikaans traditioneel recht = verzoening grote rol
- Nieuw zeeland: aandacht oplossen concrete gevallen.
- Japan: gerechtelijke procedure = sociale mislukking
BASISBEGRIPPEN
HOOFDSTUK 1
Objectief recht = het geheel van gedragsregels dat in een bepaalde
samenleving op een bepaalt tijdstip geldt.
Subjectieve rechten = rechten van rechtssubjecten = door het recht
bekrachtende aanspraken of bevoegdheden van een rechtssubject ten
2
,aanzien van personen (= vorderingsrechten, door verbintenissenrecht) of
voorwerpen. (door goederenrecht).
1) Fysieke personen
2) Rechtspersonen
Publiekrecht gaat over de verticale verhouding van de staat met de
burger. (ook over verhouding tss overheden onderling)
Privaatrecht gaat over de horizontale rechtsverhouding tussen gelijken.
Materieel recht = inhoud van het recht
Formeel recht = vorm van het recht (= procesrecht)
à Formeel recht ondergeschikt aan materieel recht
à Formeel recht dient om het materieel recht te kunnen afdwingen.
Bronnen van Belgisch privaatrecht (art. 1.1 BW)
- oud BW en BW: de (her)codificatie is nog niet compleet. oud BW
geldt dus nog steeds
- bijzondere wetten
- de gewoonte
- de algemene rechtsbeginselen
10 boeken (BW)
Boek 1: algemene bepalingen (1 januari 2023)
Boek 2: personen (in oud BW) , familie (in oud BW) en
relatievermogensrecht (BW) (1 juli 2022)
Boek 3: goederenrecht (BW) (1 september 2021)
Boek 4: nalatenschappen, schenkingen en testamenten (1 juli 2022)
Boek 5: verbintenissen (1 januari 2023) gehercodificeerd
Boek 6: buitencontractuele aansprakeljkheid (1 januari 2025 zal in werking
treden)
Boek 7: bijzondere overeenkomsten (leeg in codex geen inwerkingtreding.)
(bestaat sinds 1 november 2020)
Boek 8: bewijs (gecodificeerd sinds 1 november 2020)
Boek 9: zekerheden (niet ingevuld) staan in hypotheekwet oud BW
Boek 10: verjaring (niet ingevuld)
Art. 1.1 BW voor punt = nummer boek, na punt = artikelnummer.
Bijzondere wetten
- regelen federale materie niet gecodificeerd in (oud) BW.
Bijvoorbeeld!: verschillende wetten inzake beroepen
(ambachtslieden, notarissen, bedrijsjuristen, architecten,
landmeters-experten, vastgoedmakelaars) kunnen herkennen!
- federale materie dat is gecodificeerd buiten BW
Bijvoorbeeld!: Wetboek van de Belgische nationaliteiten.
- materie dat behoort tot bevoegdheid van gemeenschappen.
3
, Bijvoorbeeld: jeugdbeschermingswet, delen adoptiewet.
- Materie dat behoort tot bevoegdheid van de gewesten
Bijvoorbeeld: lijkbezorging. (hierover Vlaamse decreten)
CONCLUSIE: Niet alles wat federale privaatrechtelijke materie is staat in
codex!
De gewoonte
= bestendig gebruik (iets dat al lang bestaat) dat zijn bindende kracht
ontleent aan de algemene overtuiging. (Een simpel gebruik dat geen
gewoonte is omdat het geen bestendig karakter heeft is enkel bron van
recht als de wet dat zelf voorziet. )
De algemene rechtsbeginselen
HVC bepaalt of iets een alg rechtbeginsel is.
bijvoorbeeld: verbod van dwanguitvoering op een persoon. (besloten door
HVC)
Zie onderzoek DNA vader kan weigeren (maar niet voordelig voor hem)
Bijvoorbeeld: verbod van onrechtvaardige verrijking.
Niet alle alg. rechtsbeginselen zijn gecodificeerd = in BW opgenomen
maar wel allemaal bronnen.
Vervaging van klassieke onderscheiden
Privaat – publiek
Redenen:
1) Meergelaagde rechtsorde.
Internationaal – nationaal – gewestelijk – gemeentelijk
werken op elkaar in.
2) Bron Privaatrecht wordt internationaal.
Bijvoorbeeld: Internationaal kooprecht (puur pirvaatrechtelijk) zijn
grootendeels op internationaal verdragsniveau. (verdragen –
publiekrechtelijk)
3) Meer regels met dwingend karakter in privaatrecht.
4) Overheid gebruikt meer privaatrechtelijke technieken
Bijvoorbeeld: overheid verkoopt (puur privaatrechtelijk) sociale
woningen.
Materieel - formeel
Formeelrecht = Procesrecht
Verschillende takken:
1) burgerlijk procesrecht heeft publiekrechterlijke elementen:
verdrag, grondwet.
2) gerechterlijk recht ( = formeel recht) Meer privaatrechtelijke
technieken waar burgers tot een overeenkomt komen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtenstudentugent06. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.12. You're not tied to anything after your purchase.
