Antropomorfismen = toe-eigenen van menselijke eigenschappen aan dieren
(vb. dolfijn lacht en is dus altijd gelukkig → onmogelijk: dolfijn heeft geen lipmusculatuur)
Door wetenschappelijk onderzoek → lijden van dieren verminderen!
HOOFDSTUK 1 – WETGEVING
1.1. LOKAAL NIVEAU
Vlarem:
→ Vergunningen leveren voor dieren die in beperkte aantal gehouden mogen worden zonder
erkenning als dierentuin
o Meldingsplicht
o Milieuvergunning
1.2. VLAAMSE WETGEVING
Dierentuin = elke inrichting dat voor het publiek toegankelijk is waar andere dieren dan
landbouwdieren, gezelschapsdieren of dieren van de soorten lama, alpaca, damhert en pauw worden
tentoongesteld.
Dierentuincommissie:
· “Wordt er voldaan aan de normen van een dierentuin?”
· Voor elk gewest
· Dossiers beoordelen
· Dier houden die niet op de lijst van minimumnormen → aanvraag indienen met aangetoonde
studie over diersoort → aanvragen ter goedkeuring
· Als particulier uitzondering van positieflijst aanvragen → theoretisch kan dit
→ dierentuincommissie keurt dit af!
1.3. FEDERALE WETGEVING
Positieflijst = lijst van diersoorten die toegelaten zijn om te houden (voor niet-dierentuinen)
· Belgisch initiatief
· Indien niet op de lijst → vergunning nodig
o Individuele vergunning
o Vergunning als dierentuin
o Aanvragen bij INBO (Instituut voor Natuur en Bos) + dierentuincommissie
· Recent: ook extra reptielenlijst (enkel in Vlaams gewest)
· Functie: bescherming van welzijn van dieren + bescherming van inheemse fauna & flora
+ bescherming van dieren tegen wildvang
Natuurdecreet:
· Behoud en bescherming van populaties → soortbescherming
· Schade dat wordt veroorzaakt door beschermde diersoorten kan vergoed worden
1
, Zoodieren – samenvatting 2019 – 2020
Erkenningsaanvraag = aanvraag ter erkenning van een dierentuin
· Verplichte gegevens:
o Overzichtsplan van de dierentuin
o Lijst van aanwezige dieren
o Kopie van milieuvergunning
o Kopie van contract met erkende dierenarts
o Lijst van personeelsleden & hun taken
o Naam & adres van de verantwoordelijke van het park
o Kopie van verzekeringsovereenkomst die burgerlijke aansprakelijkheid dekt
· Wettelijke voorschriften respecteren!
· Behoeftes, normen voor huisvesting, verzorging, hygiëne, etc.
· Verplicht: educatief programma + gecoördineerde internationale kweek- en
uitwisselingsprogramma’s
Soortenbesluit:
· Bescherming van de inheemse zoogdiersoorten in Vlaanderen → soortenbescherming en
soortenbeheer
· Beleid rond (her)introductie van zoogdiersoorten + beheer of bestrijding van soorten die
hinder, risico of schade kunnen veroorzaken, zoals invasieve soorten
· Verbod op jacht, vangen, doden of in gevangenschap houden van soorten
· Verbod op beschadiging / verstoring van woon- of schuilplaatsen
· Verbod op verhandeling / vervoeren van bepaalde soorten, levend of dood
· In de praktijk: moeilijk te controleren..
Minimumnormen
· Voor dieren die NIET op de positieflijst staan, wel voor dieren in dierentuinen
· Lijsten per dier
o Wetenschappelijke soortnaam
o Huisvesting met andere soorten? Andere individuen? Individueel?
o Basisgrootte van verblijf per dier
o + extra grootte bij meerdere dieren
o + faciliteiten (buitenverblijf, waterbad, …)
· Beperkingen:
o Kweekprogramma:
▪ moeder met pasgeborene wordt gezien als 1 dier
▪ moeder met gespeend jong zijn 2 dieren
o 2 diersoorten (soort + ondersoort) met dezelfde huisvesting, zorg, voeding, etc. zijn 2
aparte diersoorten → dus apart huisvesten..
kijken naar normen maar ook naar welzijn van dier!
Stel: klein beschut olifantenpark → wet zegt dat er een groter verblijf moet zijn
→ we maken een groot nieuw park met alles erop en eraan
→ realiteit: olifanten gaan blijven gebruikmaken van hun klein beschut deel omdat ze
in het groot nieuw park niet beschut zijn → gevaar voor predatoren
maatregelen voorzien ter stimulering van dieren → enrichment!! (schuilplekken, …)
2
, Zoodieren – samenvatting 2019 – 2020
Toekomst:
· Nieuwe normen
· Natuurlijk gedrag vs. gevarieerd gedrag
o ‘wil men echt natuurlijk gedrag stimuleren?’ → vb. agressieve dieren
o Spelen met verrijking is geen natuurlijk gedrag..
o In gevangenschap: geen natuurlijke omgeving → natuurlijk gedrag onmogelijk!
o Natuurlijk gedrag = eten + voortplanten
o Mogelijkheden, intelligentie van dier komt niet tot uiting bij enkel natuurlijk gedrag
→ mens wil extra kunstjes, etc. zien
→ dier in natuurlijke omgeving: mensen zijn niet geïnteresseerd
· Enrichments = objecten / manieren om dieren te stimuleren
o Blijft onnatuurlijk gedrag
o Een bezighoud voor de dieren
o Toont de flexibiliteit van dieren: vb. kunstjes bij zeehonden aanleren
o Geeft variatie in gedrag → gevarieerd gedrag
▪ vb. jachtgedrag onttrokken indien eten gewoon wordt voorgeschoteld
▪ 80% van natuurlijke tijd van jacht is weg
▪ Die tijd compenseren met stimulatie van ander gedrag
→ positive reïnforcement via enrichments, displays, etc.
· Welfare parameters
o Kijken naar stressgedrag, stereotiep gedrag, gezondheidsstatus, voortplantingsstatus, ..
o Dieren benaderen zoals ze zijn in de omgeving waarin ze zitten
o Wel nog steeds wettelijk kader maar rekening houden met de omgeving/realiteit
1.4. EUROPESE WETGEVING
· Europese verordeningen → doorgetrokken op federaal niveau
Biodiversiteitsverdrag:
· Biologische diversiteit stimuleren + (her)introductie van inheemse soorten
Habitatrichtlijnen:
· Zorgen dat dieren een ideale habitat ter beschikking hebben
· vb. alle waterlopen dienen ononderbroken te zijn voor vissen
CITES:
· Convention on International Trade of Endangered Species (EX!!)
· Oplijsting van met uitsterven bedreigde diersoorten
· Enkel voor handel met dieren!!
· Niet voor uitwisseling van dieren
· Afhankelijk van land tot land! (vb. CITES België CITES Spanje)
· Beperkingen:
o Gaat ook over ‘stukken’ van dieren → vb. stuk schild van schildpad, ivoor, …
o Nadeel: vb. bloedstaal van dier in Nederland mag niet over de grens
IUCN Red List
· Classificatie van bedreigde diersoorten
· Adviezen aan economie over impact op ecologie
3
, Zoodieren – samenvatting 2019 – 2020
1.5. VRIJWILLIGE REGELGEVING
· EAZA = European Association of Zoos and Aquaria
o Internationale samenwerking tussen 300 dierentuinen
o Geen wildvang om dierentuinen te vullen!
o Educatie + wetenschappelijk onderzoek + conservatie van de biodiversiteit
· EAAM = European Association for Aquatic Mammals
o Normen & standaards voor leden, begeleiding administratie
· EEP = European Endangered Species Program
o Adviezen over fokbeleid
· WAZA = World Association of Zoos and Aquariums
o Internationale samenwerking tussen 300 dierentuinen en aquaria
o Samenwerking op gebied van fokprogramma’s, onderzoek, management, welzijn,
educatie en duurzaamheid
Belangrijk: controle voeren over normen!
1.6. FOKBELEID
Doelstellingen:
· Stabiele populatie opbouwen van een bepaalde diersoort
· Genetische “zuiverheid” van een diersoort versterken
· Afzwakking van populatie door inteelt vermijden
· Selecteren op specifieke eigenschappen binnen een populatie (vb. kleurvarianten, resistente
soorten, ..)
Methodes van fokbeleid:
· Selectie van individuele fokdieren:
o KI
o Uitwisselingsprogramma’s
o Afvoer / euthanasie van excesdieren en onzuivere dieren
· Beïnvloeden van reproductie binnen een populatie
o Hormonaal: via prikpil, oestruspreventie, …
o Chirurgisch: via sterilisatie, castratie
Uiteindelijke doel: verbetering van de populatie
→ Hoe “zuiverder” een populatie, hoe meer gevoelig aan “inteelt”
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirandaopstal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
