ONDERWIJSGROEP 9: RECHTSMIDDELEN EN DEVOLUTIEVE WERKING + TOEPASSING VAN
DE STRAFWET NAAR PLAATS, TIJD, RUIMTE
Oefening 1
Joost, Tibo, Sam en Ronnie studeren in juni 2023 af van het middelbaar en beslissen dit te
vieren met een vakantie naar Lloret de Mar. Tibo en Sam zijn Belg, Joost heeft dubbele
nationaliteit, Belg en Nederlander, en Ronnie is een Nederlander, maar woont al jaren in
België. Joost heeft ook twee Nederlandse neven uit Amsterdam uitgenodigd, Gers en Rob.
Om de vakantie goed in te zetten, kopen ze op de luchthaven in de duty free zone elk
een fles tequila. Tijdens de vlucht beginnen ze reeds met een drankspelletje zodat de
sfeer er goed in zit tegen dat ze landen, want ze willen zo snel mogelijk het feestwalhalla
kunnen ervaren. Eens aangekomen, zit de sfeer er al dik in: ieder heeft zijn fles op. Toch
zijn ze nog niet uitgespeeld, in plaats van slokken te drinken, beslissen ze elkaar
opdrachten te geven. Op weg naar de club, moet Ronnie een fles sterke drank stelen uit
de nachtwinkel. In de club, veranderen de prioriteiten. Nu staat vrouwen versieren op de
eerste plaats. Gers heeft Fransesca, een locale Française, op het oog. Ze gaan samen op
het strand wandelen. Daar slaat Gers toe, hij kust en betast haar. Fransesca geeft
meerdere keren aan dit niet te willen, maar toch doet Gers verder. Bovendien blijkt
Fransesca nog maar 15 jaar te zijn. Ondertussen is er buiten een gevecht ontstaan tussen
twee vriendengroepen. Sam, de verzoener die hij is, wil tussenbeide komen, maar wordt
neergestoken door een Spanjaard. Ook Ronnie krijgt klappen van deze Spanjaard
wanneer hij Sam wil helpen. Sam wordt overgebracht naar het ziekenhuis, waar hij
overlijdt aan zijn verwondingen. Het is duidelijk dat de vakantie voorbij is. Ronnie vliegt
terug naar Nederland om tijdens de vakantie bij zijn oma in Nederland tot bezinning te
komen. Ook Rob en Gers keren terug naar Nederland. Joost en Tibo keren terug naar
België.
Diefstal is in Spanje strafbaar met een gevangenisstraf van 4 jaar. Aanranding wordt in
Spanje bestraft met een gevangenisstraf van 10 jaar. Op doodslag staat een
gevangenisstraf van 20 jaar. Slagen en verwondingen is strafbaar met 8 maanden
gevangenisstraf.
Het Belgische parket wil de misdrijven vervolgen. Ronnie voor de diefstal (art. 461 Sw.),
Gers voor de aanranding van Fransesca (art. 417/7 Sw.) , de Spanjaard voor de dood van
Sam (art. 393 Sw.) en de slagen en verwondingen aan Ronnie (art. 398 Sw.) Is dit
mogelijk en zo ja, onder welke voorwaarden?
Antwoord:
Feiten
o Joost: dubbele nationaliteit (Belg & NL),
o Gers, Ronnie & Rob: NL
o Ronnie is een NL die in Belgie woont
o Tibo & Sam: Belg
o Vervolging: Ronnie voor diefstal, art 461
Gers: aanranding
Spanjaard: dood van Sam
Spanjaard: slagen & verwonding aan Ronnie
,Er zijn 4 verschillende soorten extraterritoriaal:
Actief personaliteitsbeginsel
o Nationaliteit van de dader: een Belg of een gewoonlijke woonplaats hier
Passief personaliteitsbeginsel
o Nationaliteit van het slachtoffer
Universaliteitsbeginsel
Beschermingsbeginsel: tegen Belgische staat ( aanslag door niet Belg)
Wat is Belgisch grondgebied: civiele schepen, vliegtuigen in de wereld, de 12-zeemijl,
landsgrenzen,..
TOEPASSING CASE: elk misdrijf apart bekijken
1. Ronnie voor diefstal, art 461 Sw
Ronnie is een NL maar woont in België
o Actief personaliteitsbeginsel ( aanknopingspunt) : nationaliteit van de
dader (Belg of op gewoonlijke woonplaats hier, dit is enkel voor actief
Voorwaarden actief personaliteitsbeginsel, art 6 § 1 VT Sv
Feit dat in Belgische wet als misdaad/wanbedrijf wordt gezien = OK
Strafbaar gesteld door wet van het land waar het gepleegd is =
dubbele strafbaarstelling = OK
Als verdachte in België wordt aangetroffen
Belg zijn of gewoonlijke woonplaats = OK
Indien slachtoffer een vreemdeling is: extra voorwaarden, namelijk
klacht indienen of door openbare diensten van Spanje gevorderd
Ronnie kan worden vervolgd als hij in België wordt aangetroffen, door
het actief personalitietsbeginsel, art 6 VT Sv
2. Gers voor de aanranding van Frans meisje van 15 jaar, art 417/7 Sw
Gers is NL & slachtoffer is FR
o Universaliteitsbeginsel: hier maakt nationaliteit van dader en slachtoffer
dus niet uit, art 14/6 §1 1°
Voorwaarden universaliteitsbeginsel:1
Misdrijf uit de limitatieve lijst: oorlogsmisdaden, mensenhandel,
orgaanhandel en seksuele misdrijven van minderjarigen = OK
Aanwezigheid van de verdachte in België, art 14/6 §2 2de lid VT SV =
NIET OK want keert terug naar NL
Gers kan niet worden vervolgd
1
Hier is het dus niet nodig dat de gedraging strafbaar is op de plaats waar het misdrijf is gepleegd.
,3. Spanjaard voor dood van Sam, art 393 Sw
Sam is een Belg
o Passief personaliteitsbeginsel: nationaliteit van het slachtoffer
Voorwaarden passief personaliteitsbeginsem, art 12 VT Sv
Strafbaarheid in dat land = OK
Vrijheidsstraf2 in dat land waarbij het 5j overtreft = OK
Misdaad volgens Belgisch recht= OK
Dader in België aangetroffen
Uitzonderingen in artikel 14 lid 3 VT SV: roofmoord,
doodslag,…
o Enkel op vordering van het OM (BP kan niet <->
normale vordering)
= OK, indien PDK dit vordert
Kan worden vervolgd indien PdK dit vordert
4. Spanjaard voor slagen & verwondingen op Ronnie (NL)
Geen actief of passief personaliteitsbeginsel
Geen universaliteitsbeginsel
Geen beschermingsbeginsel
Niet OK
OEFENING 2: Los de meerkeuzevragen op en motiveer telkens je antwoord.
1.1. De correctionele rechtbank kan op 5 november 2024
A. Geen beveiligingsmaatregel ter bescherming van de maatschappij opleggen aan
de dader van een misdrijf gepleegd in 2022.
Antwoord: Fout
o Maatregel is geen straf + wetten die beveiligingsmaatregelen
invoeren & wijzigen vallen buiten het toepassingsgebied van het
beginsel van niet-retroactiviteit
B. Een zaak inhoudelijk behandelen, waarvan de verjaring zou intreden op 29 april
2024, maar een wet die in werking treedt op 28 april 2024 het misdrijf
onverjaarbaar maakt.
Antwoord: Juist
o In beginsel is er niet-retroactiviteit van strengere strafwet maar
wetten betreffende bevoegdheid & strafprocedure zijn een
uitzondering.
Verlenging van verjaringstermijn, op voorwaarde dat deze
misdrijven niet verjaard zijn in de oude wetgeving.
C. Geen uitspraak doen over een oplichting van een Italiaan door een Amerikaan die
vanuit Italië phisingmails verstuurt die hij had opgesteld tijdens zijn citytrip in
Brussel.
Antwoord: Fout
2
Overkoepelende term van gevangenis & opsluiting
, o De objectieve ubiquiteitsleer: misdrijf wordt als territoriaal
beschouwd van zodra minstens een deel van één van de objectieve
bestanddelen geheel of gedeeltelijk op Belgisch grondgebied zijn
gepleegd. (1 delictbestanddeel is voldoende)
In case is er wel al begin van een bestanddeel in Belgie uitgevoerd.
D. Uitspraak doen over een slagen en verwondingen ( art 398 Sw) van een
Amerikaan aan een Belg in Italië.
Antwoord: Fout
o Extraterritoriaal: passief personaliteitsbeginsel: slachtoffer is een
Belg, misdrijf buiten Rijk gepleegd door Amerikaan.
Voorwaarden van passief personaliteitsbeginsel art. 12 VT Sv:
Indien strafbaar in Italië
Indien vrijheidsstraf van meer dan 5j op slagen &
verwondingen in Italië.
Misdaad naar Belgisch strafrecht = NIET OK
Dader in België aangetroffen (2 uitz) = OOK NIET OK
1.2. Het hof van beroep kan
A. op hoger beroep van de beklaagde de geldboete van 500 euro verhogen naar
600 euro.
Antwoord: Fout
o Hoger beroep wordt ingesteld door degene die belang heeft en er
is een devolutieve werking, in de zin dat het rechtsmiddel geen
nadeel mag toebrengen aan de partij die ze instelt.
= beklaagde stelt ze in dus als geen andere partij het nog instelt,
kan zijn geldboete niet stijgen.
B. wanneer de correctionele rechtbank de beklaagde vrijsprak en enkel de
burgerlijke partij hoger beroep aantekende, deze burgerlijke partij toch een
schadevergoeding toekennen voor het misdrijf begaan door de beklaagde.
Antwoord: Fout
o Op strafrechtelijk niveau is er kracht van gewijsde door de
uitspraak. De vonnisrechter kan wel de feiten (DUS NIET MISDRIJF)
als bewezen verklaren (schade is adhv fout 3, schade & oorzakelijk
verband) waardoor hij een burgerlijke schadevergoeding kan
toekennen.
C. Een beklaagde, die geen grief heeft aangeduid met betrekking tot de schuld,
niettemin (alsnog) vrijspreken, zonder dat sprake is van nieuwe elementen die
tijdens de beroepsprocedure zijn aan het licht gekomen.
Antwoord: Juist
o De appelrechter kan de grieven ambtshalve opwerpen indien er
voldaan is aan 4 elementen:
Opgedoken na verstrijken vd beroepstermijn
Enkel appelrechter heeft kennis kunnen nemen van dit
element.
3
Fout kan ook objectief onrechtmatig gedrag zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thomasuhasselt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.64. You're not tied to anything after your purchase.