Summary
Samenvatting sociale psychologie
- Course
- Institution
in dit document staat alle info vanuit zowel de slides, de hoorcolleges en het boek VoLLEDIG
[Show more]
Seller
Follow
zahrareclame
Content preview
Sociale Cognitie en groepsprocessen2024
Hoofdstuk 6: sociale cognitie
1. sociale cognitie, een inleiding (schema’s)
1.1. de sociale cognitieve benadering
De actieve waarnemer - “beyond the information given”
sociale cognitie: hoe mensen denken en betekenis verlenen aan zichzelf, anderen en de
situatie
stelling 1: we spelen een actieve rol bij het waarnemen (zien, horen, voelen,enz) van onze
omgeving
● maken eigen constructie van wat we waarnemen
● Door het mechanisme van aanvulling en selectie dat put uit
doelstellingen/verwachtingen/kennis
Aanvulling kan gezien w als extra info die toegevoegd wordt vanuit de waarnemer
Selectie zorgt ervoor dat slechts een beperkt deel van de stimulus info in de waarneming
vervat zit (wat gebruiken we en wat verwerken we)
Meer en minder waarnemen dan de ‘feiten’
● Wij halen meer info uit beeld/tekst omdat we deze aanvullen met eigen kennis
(aanvulling)
○ de skinhead is een agressieveling
○ de oudere heer heeft geen geluk de skinhead tegen te komen
● Wij halen minder info uit het beeld/tekst vanwege doelstellingen en verwachtingen
(selectie)
○ er staat een vrouw op het voetpad
○ er rijdt een auto voorbij
○ er staat een stelling op het voetpad
● kennis die in het LTG opgeslagen is, noemt men schema’s. Bij de waarneming w deze
schema’s opgeroepen
○ moeilijk up-te-daten
○ schema’s w automatisch opgeroepen
● mentale representaties: de geselecteerde en aangevulde info wordt ‘binnen’ de waarnemer
voorgesteld
○ zowel aanvulling als selectie
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 1
, Cognities: tussen stimulus en respons
stelling 2: Het gedrag van mensen wordt bepaald door de cognities die zij hebben over hun
omgeving
S->infoverwerking->mentale representaties->R (gedrag)
● de infoverwerking en de mentale representatie zijn bepalend voor het gedrag
○ bvb. zelfvervullende voorspelling (self-fulfilling prophecy)
○ representaties niet altijd bewust! ->in dagelijks leven vaak onze eigen schema’s
die gedrag bepalen
● Correl et al. Police officer’s dilemma
○ stereotypes duidelijke voorbeelden van schema’s (cultureel verspreid)
○ foto’s van omgeving en van mannen
○ zo snel mogelijk beslissen of je die gaat neerschieten (als die pistool vast heeft)
○ hoe snel reageer je + correctie
○ meer zwarte mannen onterecht doodschieten dan blanke + sneller reageren
=>culturele stereotypes! (ook zwarte mannen ook dit effect vertonen)
1.2. geschiedenis sociale cognitie
Invloed van de functieleer
● ontevreden met de black-box-benadering in het behaviorisme
● steeds duidelijker dat gedrag niet door stimulus maar door perceptie ervan bepaald
wordt
● “cognitieve revolutie”: een toegenomen focus op de studie van cognities in de sociale
psychologie (daarvoor ook al interesse!)
● opkomst van de computer
○ impact in theoretische zin: mentale structuren als computersoftware met
scripts en regels
○ impact op de methodologie: steeds meer ‘harde’ labo experimenten, steeds
nauwkeurigere meting van het cognities proces
1.3. het schemabegrip
● mensen maken gebruik van bestaande kennis en verwachtingen om betekenis te
geven aan datgene wat ze waarnemen ->schema
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 2
, ● Je kan je een plattegrond voorstellen van de stad Gent, of hoe je je dient te gedragen
in een restaurant, of hoe bepaalde persoonlijkheidstrekken bij elkaar horen
● deze cognitieve structuren kunnen de werkelijkheid benaderen of verkeerd zijn
● affect gebonden
● verwerking info kan top-down of bottom-up gedreven zijn
Historisch-filosofische context
● Kant had het reeds over het ‘Ding an sich’ dat ons volledig onbekend is
○ alles is een interpretatie, terwijl ding an sich de werkelijkheid is
● kennis ontstaan IN de mens door diens interactie met de wereld
Kenmerken van schema’s
● schema’s hebben een inhoud domein
● schema’s zijn georganiseerd
● schema’s zijn in bepaalde mate toegankelijk
Schema's hebben een inhoudsdomein
● schema’s bevatten de kenmerken van een bepaald domein van stimuli, alsook
exemplaren of vbn van het domein
○ vb. schema van ‘professoren’ bevat concrete vbn van proffen
○ een prototype is een geabstraheerde voorstelling van een stimulus die alle
kenmerken heeft die bij een bepaald schema horen
■ naast prototype ook concrete exemplaren
○ concrete exemplaren kunnen bij meerdere schema’s horen, waardoor
schema’s vaak rommelig zijn en elkaar overlappen
○ concrete exemplaren kunnen ook centraal of meer perifeer tot het schema
behoren: het grensgebied van een schema wordt de fuzzy boundary (vage
grens) genoemd
○ abstracte prototypen en centrale exemplaren fungeren als referentiegroep
Schema’s zijn georganiseerd
● relaties binnen schema’s
○ scripts: sequentieel, logisch, ruimtelijk
■ dit is een strakke organisatie
■ bv. restaurantbezoek
○ schema’s over personen: gelijkenis/covariantie relaties
■ gelijkenis relaties zijn ‘losser’ dan sequentiële, logische en, ruimtelijke
relaties
■ bv. samengaan van persoonlijkheidskenmerken
Toegankelijkheid van schema’s
● afhankelijk van situatie en stimulus
● schema’s die frequent w opgeroepen, zullen in de toekomst nog gemakkelijker w
gehanteerd
● frequency principe: hoe meer bepaald schema gebruiken, hoe meer toegankelijk is
(zie wegen in hersenen)
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 3
, ● Zelfschema's zijn constructen die voor een persoon belangrijk zijn.
○ deze eig w als eerste in het geheugen gevonden als men een gedrag
waarneemt
○ staan centraal staan in het denken over anderen en zichzelf
● schema’s die vooraf reeds in geactiveerd werden, hebben een grotere kans om
gebruikt te w bij verwerking van nieuwe info
● recency principe: ervoor geactiveerd, later sneller oproepen (priming)
● bepaalde stimuli ‘klikken’ schema’s aan die reeds verhoogd toegankelijk waren,
waardoor ze een bepaalde drempelwaarde overschrijden en in het bewustzijn komen
1.4. effecten van schema’s op informatieverwerking
● … op richten van aandacht
● … op de encoder fase van infoverwerking
● … op elaboratie van info
● … op geheugen
● … op beoordeling
● … op gedrag
a) richten van aandacht
● schijnwerper op relevante info
● zien wat we verwachten te zien (cf. tikfouten)
● opvallendheid van (duidelijk) inconsistente info
● irrelevant < consistent < inconsistent
b) op de encoder fase van infoverwerking
● schema’s beïnvloeden spontane categorisatie:
○ spontaan categoriseren we mensen obv categorieën waarvoor we schema’s
hebben (vb. man-vrouw)
● dergelijke categorisatie is ‘automatisch en direct’
● hoe kunnen we dergelijke proces meten?
CATEGORISATIE
● is een proces dat geen inspanning kost
○ meetbaar met de ‘wie zegt wat methode’
■ Men ziet een discussie waarin 6 groepsleden elk een aantal
argumenten aandragen. Achteraf dienen de proefpersonen zich te
herinneren wie wat zei
■ welke stimuluspersonen w er met elkaar verward?
->weinig INTERcategorie fouten tov INTRAcategorie fouten: meer
sekse-categorisatie gehanteerd tijdens de verwerking van de info
->meer vrouwen door elkaar halen (=intra)
■ deze methode maakt duidelijk dat door de afname van een taal
achteraf, de kenmerken van de infoverwerking kunnen w bepaald
■ interindividuele verschillen in de sterkte van het effect:
● Frabell & Bem: effect geslachtscategorie sterker dan mannen en
vrouwen met een sekse-rol typisch oriëntatie
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zahrareclame. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now