Parasitaire zoönosen
Definitie WHO = zoönosen zijn ziekten en infecties die op natuurlijke wijze uitgewisseld kunnen
worden tussen de mens en gewervelde dieren
Belang van zoönosen voor de volksgezondheid is toegenomen
• “Klassieke” ziekten onder controle → meer aandacht voor “zeldzamere” ziekten
• Verbeterde diagnose
• Bevolking beter ingelicht, meer informatiebronnen
• Industrialisering veehouderij en verwerking eetwaren van dierlijke oorsprong
→ Daling van transmissie van klassieke zoönosen
→ Creëert nieuwe mogelijkheden (emerging zoonoses)
• Meer huisdieren waaronder exotische dieren
• Meer reizen naar exotische gebieden
• Toegenomen migratie
• Veranderende eetgewoonten, o.a. rauw vlees/vis
• Terugkeren van het wildbestand
• Groter deel van de bevolking met immunodepressie: kans op het verwerven van
opportunistische infecties stijgt
- HIV/AIDS
- immunosuppressieve geneesmiddelen
- verouderde bevolking (immunosenescence)
• Global warming”: verschuiving van de verspreidingsgebieden van vectoren
Voorkomen en belang
• Parasitaire zoönosen ondergeschikt aan bacteriële en virale zoönosen
• Parasitaire zoönosen ondergerapporteerd:
- meestal weinig typische symptomen
- meeste niet aangifteplichtig
- meestal endemisch (niet epidemisch)
• Maar: goede kennis van transmissie → efficiënte control
Verschillende factoren bepalen op een parasiet al dan niet in aanmerking komt als zoönose
1. Specificiteit
2. Gemeenschappelijke biotopen
3. Eetgewoonten
4. Receptiviteit
Rol van de dierenarts?
Vooral naar preventie van zoönosen
1. Diagnose stellen, bij dieren, van de parasitaire infecties die in aanmerking komen als zoönose
2. Besmette dieren behandelen en eventueel een controleprogramma opstellen
3. Eigenaars van dieren voorlichten over het gevaar van parasitiare zoönosen en hoe deze kunnen
voorkomen worden
4. Samenwerken met geneesheren bij het stellen van de diagnose bij de mens van zoönotische
infecties
MARTHE D’HAEYERE 1
,Parasitaire ziekten Zoönosen les 1 - 1ste Master
Zoönosen overgedragen door herkauwers
- Contact met het dier: cryptosporidiosis, giardiasis, Melophagus ovinus, schurft
- Eten van vlees/drinken van melk: toxoplasmosis, sarcocystosis, taeniasis
- Contaminatie van het milieu: cryptosporidiosis, giardiosis, babesiosis, fasciolosis,
hypodermosis
Contact met het dier
• Cryptosporidiosis
• Cryptosporidium spp.
- Initieel banale ziekteverwekker en toch zeer veel aandacht aan besteed:
→ Kan drinkwater besmetten
→ Geen afdoende therapeutische middelen
→ Opportunistische parasiet bij HIV/AIDS
- Verschillende species en genotypes
- Slechts enkele genotypes van Cryptosporidium parvum hebben een zoönotisch potentieel
→ 20 Cryptosporidium species + niet-geklassificeerde species
- C. hominis: mens (C. parvum genotype 1) en zoogdieren
- C. parvum: zoogdieren, mens (genotype 2)
• Epidemiologie
- Directie transmissie
- Mens → mens
- Dier → mens
→ Belangrijkste reservoirs: kalveren, lammeren
→ Prevalentie in Vlaanderen:
- 39% van de melkveebedrijven
- 20% van de kalveren < 4 weken
- Indirecte transmissie
- Fecaal verontreinigd voedsel
- Fecaal verontreinigd water (→ grondwater!)
→ Drinkwater
→ Recreatie-water
→ Humane of dierlijke oorsprong?
- Piek bij kinderen < 5 jaar en volwassenen 25-44 jaar
- Seizoenspiek: augustus – begin september
• Ziektebeeld
MARTHE D’HAEYERE 2
, Parasitaire ziekten Zoönosen les 1 - 1ste Master
• Diagnose
- Anamnese en symptomen
- Aantonen van oöcysten in de faeces → kleuring
- Immunologische technieken
→ Aantonen van Cryptosporidium antigenen in faeces
- ELISA
- Immunofluorescentie (IFT)
- Immunochromatografie (dip-sticks)
• Behandeling
- Vooral symptomatische behandeling
• Preventie
- Directe overdracht voorkomen: algemene hygiëne
→ Contact met faeces (mens en dier) vermijden
- Contaminatie van oppervlaktewater vermijden
→ Fecale verontreiniging (runderen) in waterwinningsgebieden
- Drinkwater en recreatiewater zuiveren
→ Oöcysten zijn moeilijk te verwijderen, zeer resistent
→ Ozon behandeling, filteren: enkel reductie van het aantal oöcysten
• Giardiasis
• Frequent voorkomende darminfectie bij herkauwers
• Prevalentie van 64% bij vleesvee-kalveren en 42% bij melkvee-kalveren in Vlaanderen
• Diersoort-specifiek en zoönotische genotypes van Giardia duodenalis
• Assemblages
- Assemblage A: mens, primaten, hond, kat, herkauwers, knaagdieren, wild
- Assemblage B: mens, primaten, hond
• Epidemiologie
- Giardia cysten vooral uitgescheiden door kalveren, lammeren en geitenjongen, tussen
2 weken – 6 maanden
- Cysten onmiddellijk infectieus waardoor de infectie ook via direct contact kan worden
overgedragen
- Bij herkauwers infectie met Giardia: chronische en intermitterende diarree (vaak niet
opgemerkt door veehouder)
- Geïnfecteerde dieren continue besmettingsbron, kleine hoeveelheid nodig voor besmetting
• Belang voor de mens
- In Vlaanderen 4% van de fecesstalen van mensen met diarree G. duodenalis
MARTHE D’HAEYERE 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dhaeyeremarthe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.61. You're not tied to anything after your purchase.