Summary
Samenvatting - Parasitologie (OG6019)
- Course
- Institution
Alles van parasitologie powerpoint staan erin. Ook de extra info vanuit de opnames. Dit leren en je bent geslaagd voor je examen
[Show more]
Seller
Follow
oliviavergote
Content preview
PARASITOLOGIEHOOFDSTUK 1: INLEIDING
SAMENLEVINGSVORMEN
Alle vormen samen worden symbiose genoemd (= langdurig samenleven van individuen van ≠ soorten)
Mutualisme
- Wederzijds voordelig
- Facultatieve associatie (niet afh v elkaar maar samenleven is een voordeel voor beide)
- Bv. Lactobacillus acidophilus met vrouw (zuur milieu in vagina → minder kans op infectie)
Symbiose
- Wederzijds voordelig
- Obligate associatie (afh v elkaar, kunnen niet zonder elkaar)
- Bv. Termieten en symbiont
(symbiont geeft cellulose aan termieten die dat nodig hebben)
Commensalisme
- Geen gekende weerslag op de gastheer (niet + en niet -)
- Resultaat van lange wederzijdse aanpassing
- Gastheer wordt niet ziek → levensduur dus niet ingekort → commensaal (gast) moet niet op zoek
naar nieuwe gastheer
- Bv. Trichomonas hominis (darmflagellaat) bij de mens
Parasitisme
- Schade aan de gastheer
- Symptomen → parasitose = ontstaan ziektbeeld bij mens door besmetting met parasiet
- Gastheer mag niet onmiddellijk sterven, anders heeft parasiet er ook niet veel aan
Parasiet = organisme dat voor het volbrengen van zijn natuurlijke levenscyclus tijdelijk (mug) of
permanent (trichinella spiralis) moet leven in (endoparasiet) of op (ectoparasiet) een ander leven
organisme (gastheer), waaraan het voedsel onttrekt.
TAXONOMISCHE CLASSIFICATIE
Indeling organismen is aan verandering onderhevig (nieuwe methoden)
Voor parasieten vaak de oude classificatie gebruikt (1998)
Tip: Do kings play chess on fancy glass sets
,Protozoa (ééncellig) Metazoa (meercellig)
- Amoebe (psuedopodia) - Rondwormen
- Flagellaten (flagel) - Platvormen (lintwormen en zuigwormen)
- Ciliaten (trilharen = cilia) - Insecten
- Sporozoa (sporen) - Spinachtigen
Overzicht parasieten die we gaan zien
Afbeeldingen → www.itg.be www.parasitologie.nl http://www.cdc.gov/dpdx/
http://www.merckmanuals.com/professional/infectious-diseases
ONTWIKKELINGS/ LEVENSCYCLUS
2 Stadia:
Infecterende stadium
- Het stadium dat besmettend is voor de mens
- Bv. Cysticercuslarve van de lintworm (taenia)
Diagnostich stadium
- Het stadium dat gemakkelijk voor observatie (dus diagnose bereikbaar)
- Bv. Eitjes of proglottiden van Taenia in de faeces
Levenscyclus:
- > 1 gastheer
- Gesloten kringloop of cyclus
- Elk stadium van de parasiet heeft zijn specifieke
o Morfologie
o Lokalisatie (van dier naar mens naar …)
o Pathogeen vermogen
,Homoxene parasieten
- 1 gastheer
- Rechtstreekse cyclus
o Kan soms ook gaan over gewoon een gelijkwaardige soort als gastheren
Heteroxene parasieten
- Onrechtstreekse cyclus
- Gastheerwissel
o Definitieve gastheer = waar parasiet zich kan voortplanten
o Tussengastheer = parasiet brengt daar de juveniele (= niet geslachtsrijpe) stadia door
o Indien moeilijk te bepalen:
• Definitieve gastheer = gewerveld
Tussengastheer = ongewerveld
o Uitzonderingen:
• Trypanosoma: parasiet zonder seksuele voortplanting
• Plasmodium: de seksuele stadia in een insect (malaria)
• Als organisme gwn ziekte verspreid zonder gastheerwissel = vector/ overdrager
- # gastheren
o 1 tussengastheer = diheteroxeen
o > 1 tussengastheren = polyheteroxeen
- Gaat van tussengastheren naar definitieve gastheer, waar hij zich dan kan voortplanten
o Bv. mier is besmet met parasiet en heeft als symptoom dat zijn poep rood en dik wordt,
daardoor lijkt hij voor de vogel op een bes
en zal de vogel dan de mier opeten en komt
de parasiet dan in zijn definitieve gastheer.
o Bv. Besmette mier kruipt ’s nachts naar
boven op een grasspriet en klemt zich daar vast in de hoop dat een schaap hem op eet.
GASTHEERSPECIFICITEIT
Stenoxeen = Sterk gastheer specifiek
- Gastheer = luxehotel → volledig aangepast aan hun gastheer
- Niet meer in staat om bij een andere gastheer te overleven
- Zeer eng gebonden aan 1 of een zeer beperkt aantal soorten
- Bv. Ascaris lumbricoides komt enkel voor bij mens of chimpansee
Euryxeen = weinig gastheer specifiek
- Minder of helemaal niet kieskeurig in het uitzoeken van een gastheer
- Veroveren praktisch elke gastheer die ze maar te pakken krijgen
- Bv. Echinococcus: blaaswormstadium kan zich bij schapen, runderen, varkens, mens, ...
ontwikkelen
- Bv. Toxoplasma komt voor bij alle warmbloedige dieren
, 1 parasiet kan stenoxeen en euryxeen zijn afhankelijk van het stadium waar die zich in bevindt
In 1 cyclus ≠ soorten gastheren onderscheiden:
Hoofdgastheer - In de natuur het meest frequent besmet
- Houdt parasitisme in stand
- Bv. Schaap (op afbeelding)
Nevengastheer/ - Ondergeschikte rol
secundaire
Toevallige of - Slechts bij uitzondering besmet
accidentele gastheer - Vaak als andere niet beschikbaar zijn
- Bv. Mens (op afbeelding)
Figuur 1 LEISHMANIASIS
Reservoir:
- Gewervelde gastheer die voor de mens een bron van besmetting uitmaakt
o Domestisch reservoir: huisdier
o Selvatisch reservoir: wild dier
- Bv. Bij leishmania zijn honden, hondachtigen en knaagdieren een reservoir
Zoönose:
- = Menselijke parasitose met een reservoir
- = Elke ziekte of infectie die via natuurlijke weg overzetbaar is tussen gewervelde dieren naar de
mens en omgekeerd
- Meer dan 200 zoönoses (Bacteriën, parasieten, fungi, virussen e.a.)
- Parasiet kan zich schuilhouden bij organisme en geen symptomen tonen
- Bv. Leishmaniasis:
o Zoönotische leishmaniasis (L. tropica en L. donovani uitgezonderd)
• De mens is niet een natuurlijke gastheer
• De infectie wordt van dieren op de mens overgebracht, waarbij de zandvlieg de
vector is
o Anthroponotische leishmaniasis (vb. L. tropica in steden)
• Transmissie van een geïnfecteerde mens naar een niet-geïnfecteerde mens
mogelijk
- Types (indeling vanuit reservoir)
o Antropozoönosen
• Uitsluitend van dier (zoö) op mens (antropo) overgedragen
o Zoöantroponosen
• Bijna uitsluitend van mens (antropo) op dier (zoö) overgedragen
o Amfixenosen
• Uitwisseling tussen mens en dier vrij door in beide richtingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller oliviavergote. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.46. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51683 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now