Deze samenvatting van het vak 'gezondheidspsychologie' uit de derde bachelor klinische psychologie omvat interessante thema's gaande van gezondheidsgedrag, gedragsverandering tot stress en de impact van stress op de gezondheid. De samenvatting is voornamelijk gebaseerd op de slides van professor Jo...
Samenvatting slides, notities, boek + te kennen literatuur
Gezondheidspsychologie
Helene Koenen
11.
,Inhoudstafel
1. Introductie ...................................................................................................................... p. 3
Overzicht van gezondheidspsychologie en haar doelstellingen.
2. Gezondheidsgedrag ..................................................................................................... p. 14
Determinanten van gezondheidsgedrag en factoren die het beïnvloeden.
3. Gezondheidsmodellen .................................................................................................p. 28
Beschrijving van modellen zoals HAPA, Transtheoretisch model, en Health Belief
Model.
4. Gedragsverandering I ...................................................................................................p. 44
Motivatieprocessen, rol van zelfregulatie, en technieken zoals SMART-doelen.
5. Gedragsverandering II ................................................................................................ p. 55
Implementatie-intenties, copingstrategieën, en gradueel taken opbouwen.
6. Stress I ............................................................................................................................. p. 67
Definitie van stress, fysiologische reacties, en invloed op gezondheid.
7. Stress II ........................................................................................................................... p. 79
Copingmechanismen, sociale steun, en interventies bij stress.
8. Ziek zijn .......................................................................................................................... p. 95
Psychologische aspecten van ziek zijn, patiëntenpercepties en herstel.
9. Het consult .................................................................................................................. p. 102
Communicatie tussen patiënt en zorgverlener, en beïnvloeding van
gezondheidsuitkomsten.
10. Gezondheidsongelijkheid ........................................................................................ p. 116
Determinanten van ongelijkheid in gezondheid en strategieën voor verbetering
2
, 1. Introductie
Wat is gezondheidspsychologie?
Wetenschappelijk onderzoek naar mentale, psychosociale en biologische processen en het
gedragsmatig functioneren die een rol spelen bij:
● het bevorderen en in stand houden van gezondheid
● het ontstaan van ziekte
● preventie en behandeling van ziekte
● de verbetering van gezondheidszorg en gezondheidsbeleid
‘gezondheid’
→ verschillende betekenissen (ifv cultuur, geschiedenis1, sociale klasse, …)
→ lichamelijke en geestelijke aspecten
Doelstellingen cursus:
inzicht in het biopsychosociaal model van gezondheid en ziekte
inzicht in het belang van cognitieve, emotionele, persoonlijkheids- en sociale
factoren bij ziekte en gezondheid
inzicht in gezondheidsgedrag, gedragsmodellen en gedragsverandering
inzicht in psychologische interventies voor gezondheidsgedrag en -bevordering
inzicht in culturele of sociale verschillen in gezondheid en gezondheidsongelijkheid
1
vb. trepanatie (gaatjes in schedel voor vrijlaten van boze geesten) = vroege interpretatie van ziekte
in Hebreeuwse teksten; ziekte is een straf van de goden
3
, 1.1. Historisch perspectief
Oude Griekenland
➢ Hippocrates zijn 4 humores:
● ziekte werd gezien als een onevenwicht tussen 4 lichaamssappen; gele gal,
slijm (flegma), bloed, zwarte gal
● verandering in evenwicht gelinkt aan seizoensveranderingen
● persoonlijkheidstypes staan in verband met de lichaamssappen
○ cholerisch = veel gele gal → boosaardig temperament
○ zwartgallig / melancholisch = veel zwarte gal → droevig persoon
○ sanguinisch = veel bloed → optimistisch
○ flegmatisch = veel slijm → kalm
● genezing = humores opnieuw in balans brengen door aderlaten, vasten,
speciaal dieet, geneesmiddelen
=> Deze opvatting over innerlijke balans vinden we vandaag de dag veel terug
→ bv. disbalans in neurotransmitter dopamine, melatonine en serotonine … leidt tot
depressie
➢ Galenus: (ca. 129 - 199 nChr.)
● Dacht dat er lichamelijke of pathologische basis was voor alle ziekten
(lichamelijk & geestelijk)
● geloofde ook in een link tussen 4 humores en ziekten
○ bv. zei dat melancholische vrouwen een hogere kans hebben op het
ontwikkelen van borstkanker
➡ Er werd niet gedacht aan het feit dat de geest zelf ook een invloed kan hebben op
gezondheid.
Hippocrates en Galenus hadden een grote invloed tot 18e eeuw => positivisme;
opkomst organische geneeskunde
Vroege middeleeuwen (ca. 500 nChr)
● theorieën van Galenus verloren terrein
● voornamelijk opvattingen over link gezondheid, en geloof & spiritualiteit
○ bv. ziekte werd gezien als een straf van God of kwade geesten in lichaam
○ Er heerste de idee dat mensen zelf weinig controle hadden over ziekte MAAR
priesters wel (zij konden demonen uit het lichaam jagen)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller helenekoenen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.29. You're not tied to anything after your purchase.
