KWALITEIT VAN
LEVEN BIJ
MENSEN MET
GEDRAGS- EN
EMOTIONELE
STOORNISSEN
Sara Courteyn
Academiejaar 2024 – 2025
,KWALITEIT VAN LEVEN BIJ PERSONEN
MET GEDRAGS- EN EMOTIONELE
PROBLEMEN
ORGANISATIE OLOD
Hoorcolleges en leerpad wisselen elkaar af schriftelijk examen (80%)
Examenopdracht + coaching individuele paper (20%)
Leermateriaal: syllabus + ppt + eigen notities + leerpaden
1. TERMINOLOGIE, CLASSIFICATIE EN DIAGNOSTIEK
1.1. INLEIDING
Kinderen met gedrags- en emotionele problemen sterk in de belangstelling,
ouders en leerkrachten hebben gevoel meer dan vroeger media veel
reportages over kinderen met GEP en hun gezinnen (wie zijn deze kinderen,
hoeveel zijn er, wat zijn de oorzaken van de gedrags- en emotionele problemen
en hoe kunnen we deze kinderen op maat ondersteunen…?)
1.2. TERMINOLOGIE EN DEFINIËRING
1.2.1. WHAT’S IN A NAME – PROBLEMEN VS. STOORNISSEN
Kinderen/ jongeren met GEP = kinderen die zich zichtbaar ongewoon/
abnormaal gedragen of zichtbaar ongewone/ abnomale emoties vertonen
afgezien van ernst, oorzaak, context van gedrag/ emotie
- Zowel kinderen met storend gedrag (woedebuien) als emotionele
problemen (angst)
- Zowel externaliserend (stelen, vechten) als internaliserende (angstig
voelen) problemen
Lichte, tijdelijke problemen: als reactie op nieuwe situatie (zeuren, boos bv.
door geboorte broertje)
- Contextgebonden problemen: in bepaalde situaties, bij bepaalde
personen (bv. tegen leerkracht)
- Leeftijds-/ fasegebonden problemen: bv. puberteit en bijhorende
opstandigheid
- Chronische problemen: langdurig, blijvend, frequent, niet-
contextgebonden, meerdere domeinen van het leven
Alle gedrags- en emotionele stoornissen zijn ook gedrags- en emotionele
problemen, maar niet alle gedrags- en emotionele problemen zijn gedrags- en
emotionele stoornissen!
Gedrags- en emotionele problemen/ stoornissen zijn correcte termen als het gaat
over het descriptieve en het zichtbare, maar duiden enkel op probleem binnen
het kind zelf gedragsproblemen vaak uitgelokt/ versterkt door de omgeving
- Als pedagogische handelingen of aanpak ≠ pedagogische behoeften =
opvoedingsproblemen
o Niet schuld bij ouders leggen, maar wijzen op gestoord
interactieproces ouder-kind
o Kan leiden tot handelingsverlegenheid
o Verontrustende leefsituatie (VLS)
GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNIS ≠ ONTWIKKELINGSSTOORNIS
GEDRAGS- EN EMOTIONELE ONTWIKKELINGSSTOORNIS
STOORNIS
- Stoornis in het gedrag of - Belemmering (vertraging/
emotie verstoring) in de normale
- Bv. ODD, CD… ontwikkeling omwille van een
aandoening op 1 of meerdere
ontwikkelingsdomeinen
- Bv. aangeboren verstandelijke
beperking, ASS, ADHD,
leerstoornis…
1.2.2. AANDACHTSPUNTEN BIJ HET DEFINIËREN VAN PROBLEEMGEDRAG
Gaat altijd over het zichtbaar abnormaal of ongewoon gedragen, maar geen
eenduidige criteria, maar gedragingen/ emoties van:
- Een welbepaald kind
- Die op een welbepaald moment in de tijd
- Door welbepaalde personen uit de omgeving van het kind
- In een welbepaalde socio-economische en culture context
Kunnen als storend, ongewenst of ongewoon ervaren worden/ genoemd worden,
rekening houdend met:
2
, - Ontwikkelingsperspectief: gedrag dat op de ene leeftijd nog adequaat
en gepast is, kan dat op een andere leeftijd niet meer zijn
o Huilbuien zijn ok bij een peuter, niet meer bij een middelbaar
- Continuümgedachte: storend gedrag van kinderen met
gedragsproblemen komt ook voor bij kinderen zonder gedragsproblemen,
MAAR verschil in ernst, intensiteit, plaats en chroniciteit
- Context: belang van de situatie(s) waarin gedrag zich voordoet
o Kind kan thuis erg lastig zijn, maar in de klas helemaal niet
- Informant: wie beoordeelt het gedrag? Ouders, leerkrachten,
hulpverlener…
o Ouders kunnen niet altijd inschatten of gedrag passend is bij leeftijd
en dan is pedagogisch advies noodzakelijk als ouders geen
handvaten krijgen en verkeerd aanpakken, kunnen bij kind toch GEP
ontstaan
1.2.3. DEFINITIE PROBLEEMGEDRAG
“We spreken van probleemgedrags als ouders, leerkrachten en andere personen
dit gedrag beschouwen als strijdig met de door hen en de samenleving
gehanteerde normen en regels en/ of wanneer deskundigen dit gedrag als
problematisch beoordelen op basis van valide kenmerken inzaken psychische
(on)gezondheid.”
Verhelderend, maar nog steeds erg algemeen relatief concept
Wanneer kind normen en regels uit omgeving overschrijdt: niet alleen gedrag van
kind bepaalt GEP of niet, ook interpretatie van de omgeving binnen kader van
samenleving (= cultuur- en tijdsgebonden)
1.2.4. TWEE SOORTEN PROBLEEMGEDRAG
EXTERNALISEREND INTERNALISEREND
Storend gedrag Emotionele problemen
Sterke ongeremdheid Sterke geremdheid
Voornamelijk op de buitenwereld Gericht op de eigen persoon of weg
gericht van de buitenwereld
Agressie, hyperactiviteit, Angstig, teruggetrokken gedrag,
ongehoorzaamheid, impulsiviteit, verlegenheid, depressie, gevoelens
liegen, stelen, vandalisme, weglopen van eenzaamheid, huilen
Oppositioneel-opstandige stoornis Depressieve stoornis
Normoverschrijdend-gedragsstoornis Angststoornis
1.3. CLASSIFICATIE (≠ DIAGNOSTIEK)
= systematisch ordenen en groeperen van problemen o.b.v. gelijke
eigenschappen en onderlinge relaties
Grote verscheidenheid aan problemen of stoornissen nood aan ordening en
indeling
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saracourteyn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.38. You're not tied to anything after your purchase.