Hoofdstuk 1: Inleiding tot het sociaal recht
Sociaal secretariaat = bedrijven besteden hun lonen uit aan hun
2 taken:
- Lonen correct berekenen
- Advies geven
1. Sociale wetgeving
Wetgeving begint voor aanwerving (ook bij recruitering & vaccature) & eindigt niet bij ontslag (pensioen1)
Werkliet= arbeider: handenarbeid
Bediende: hoofdarbeid
Zeer ruim
Complex
•Onoverzichtelijk: geen sociaal wetboek
•Onderhevig aan evolutie
a) Geen duidelijk afgebakend geheel (kan in Wallonië verschillen van Vlaanderen)
- Onoverzichtelijk => meerdere rechtsbronnen:
▪ Wetten / decreten / ordonnanties
> bv. Arbeidsovereenkomstenwet van 3 juli 1978= basis wetgeving
▪ Koninklijke besluiten / Ministeriële besluiten
▪ Rechtspraak / rechtsleer / gewoonte / gebruik
▪ Collectieve arbeidsovereenkomsten (“CAO’s”): per sector
> Werknemersorganisaties (vakbonden) & werkgeversorganisaties
> Overeenkomsten liggen vast in CAO
> Sectoren: bouw, chemie, zorg, banken,..
> Afwijking mogelijk indien voordelig/beter voor de zwakke = wn
▪ Arbeidsreglement: verplicht document: per onderneming
> Zodra 1 persoon in dienst (zelfs student)
> Moet op de werkvloer een exemplaar aanwezig hebben
> Geacht te kennen
> Bevat: veiligheidsvoorschriften , vakantiedagen2 & ziekten3 + hoe je dit moet
melden
▪ Arbeidsovereenkomst: individueel (WN & WG)
> Verplicht schriftelijk document voor uw tewerkstelling
> Bevat: loon, uurrooster, functie, loonsvoordelen, kilometervergoeding,..
1
Wettelijke pensioensleeftijd: 65 jaar
2
Min recht op 20 dagen vakantie: eerst jaar werken voor nadien uw vakantie te krijgen + 10 wettelijke
feestdagen
3
Gewaarborgd loon: loon zoals je zou werken (vereiste: ziektebrief, nu 3 x zonder ziektebriefje afwezig)
, b) Constant onderhevig aan evolutie
- Voorbeelden
▪ Sociaal strafwetboek (2011): geen wetboek, wel strafwetboek
> Inhoud:
• Bevat info over inspectiediensten (30 soorten) & bevoegdheden
• Procedureregels
• Sancties: 4 niveaus (4 is het zwaarste)
• Inbreuken op
- Arbeidsrecht
- Sociale zekerheid
- Sociale bijstand
> Hoofdzakelijk toepassing op WG, kan voor WN indien bewust
> Aanpassing op komst: een 5de sanctieniveau: voor echt ernstige (gezondheid &
welzijn ook steeds belangrijker)
▪ Eenheidsstatuut (2014)
▪ Re-integratie langdurig zieken (2017 en 2022)
▪ Coronamaatregelen
> Corona-telewerk
> Corona-werkloosheid
> Vaccinatieverlof
▪ Maatregelen nav. oorlog Oekraïne
▪ Maatregelen nav energiecrisis…
1.1 Inspectie
Sociale inspectie
= controleren of men de wetgeving naleven
▪ Aangekondigd of onaangekondigd
▪ Niet inorde = inbreuk (4 niveaus: 4 is het zwaarste)
,Inspectiediensten
Federale en regionale inspectiediensten: verschillende soorten en op verschillende niveaus
- Toezicht op de sociale wetten (= arbeidsinspectie)
▪ Arbeidstijden (max 8u werken per dag, anders overuren4!), sociale documenten,
arbeidsdocumenten, correcte verloning enz.
= of de werknemer krijgt waar hij recht op heeft: oogpunt wn
- Toezicht welzijn op het werk
▪ Arbeidsongeval (altijd controle indien dodelijk) , Corona, veilige werkomgeving: goede
bureaustoel
- RSZ
▪ Niet-betalen sociale bijdragen, dimona, schijnzelfstandigheid
= oogpunt wg of hij betaald wat hij moet betalen aan overheid
- RVA= rijksdienst voor arbeidsvoorziening
▪ Werkloosheid, SWT, tijdskrediet (ouderschapsverlof, bv: 1 dag per week thuis en dan krijg je
uitkering RVA)
= controleren of je recht hebt op uitkering
- RJV
- RIZIV
- Fonds voor arbeidsongevallen
- Fonds voor beroepsziekten
- Kinderbijslag
- Gerechtelijke politie
Wat controleert de inspectie?
• zwartwerk (RSZ-aangifte)
• illegale tewerkstelling (single permit, arbeidskaarten en -vergunningen)
• arbeidsreglement, met inbegrip van alle werkroosters en de verplichte bijlagen (zoals de bijlage
psychosociale risico’s)
• arbeidsovereenkomsten en bijlagen (deeltijdse arbeidsovereenkomsten, studentencontracten,
uitzendcontracten, telewerk)
• controlekaarten van werkloze werknemers
• Dimona-aangifte
• arbeidsongevallenverzekering
• bewijs van dagelijkse elektronische aanwezigheidsregistratie in bv. de vleessectoren of de bouwsector
4
Overuren zijn eigenlijk voor dringende noodzaak en niet voor elke week standaard
, • (schijn)zelfstandigheid
Sancties en inbreuken
= normaal 4 sanctieniveaus
Voorbeelden per niveau
Bijzondere strafrechtelijke sancties
• Exploitatieverbod = instelling niet betreden (1 maand tot 3 jaar)
• Beroepsverbod (1 maand tot 3 jaar)
• Sluiting van de onderneming (1 maand tot 3 jaar)
Aanleiding tot controle door inspectie (kan ook in een eenmanszaak)
• Van waar opeens controle?
- Op eigen initiatief
- Na een klacht (van werknemer, klant, concurrentie, buurtbewoners = iedereen)
, • Meldpunt Eerlijke Concurrentie: niet anoniem, wel voor gecontroleerde blijf je
anoniem
- Op vraag van een administratieve overheid
- In het kader van een sensibiliseringscampagne
- Volgend op een arbeidsongeval
- Op verzoek van de gerechtelijke macht (arbeidsauditeur, parket,
onderzoeksrechter)
- Flitscontroles
• Hoe?
- Aangekondigde controle
- Onaangekondigde controle
- Na ernstig arbeidsongeval
SIOD: sociale inlichtingen – en opsporingsdienst
= controleert de meldingen van Meldpunt Eerlijke Concurrentie
Flitscontroles: aangekondigde nationale controles
Er is een checklist beschikbaar voor elke sector = voorbereidbaar!
+ resultaten worden ook gepubliceerd
Het verloop van de inspectie & gevolgen
, Inspectie: aanleiding door verschillende mogelijkheden (flitscontrole, eigen iniatief,..)
Eens inspectie binnegelaten: mogen zij alles doen (best dus zo dicht mogelijke vergaderzaal koffie aanbieden)
Dimona: elektronisch, onmiddelijke aangifte bij de RSZ dat elke WG moet doen voor als de WN begint = anders
is het zwart werk 5
Optie 1: vaststellen van klein foutje= PV (proces-verbaal) van waarschuwing: zet alles inorde en dan is het ok
(geen sancties)
Optie 2: regulariseren = puur financieel, 10 000 tekort dus betaal het nu en dan is het ok (bv: lonen niet betaald
of arbiedstijd)
Optie 3: pv van inbreuk: (niet de eerste keer, ergere fout)
=> PV van inbreuk wordt opgestuurd naar arbeidsauditeur: soort openbaar ministerie binnen de
arbeidsrechtbank = zij beslissen of ze gaan vervolgen
WG kan altijd verweer sturen!
2 mogelijkheden bij de beslissing van de arbeidsauditeur :
• seponeren = administratieve boete: zie tabel
o dienst CAB: collectieve arbeidsbetrekking, heeft nog boete per werknemer, afhankelijk van
niveau
(bv: 10 werknemers is dan 10 x 3000, aantal werkenmers kan max 100 zijn)
• strafrechtelijke vervolging = strafkamer binnen arbeidsrechtbank
2. Indeling van de sociale wetgeving
Arbeidsrecht Sociale Sociale bijstand
zekerheid
Sociale zekerhied: vangnet indien we niet kunnen werken
Sociale zekerheid: ziekte arbeidsongeval
= arbeidsongeval is gebeurd op het werk, ziekte is bv kanker
Sociale bijstand: om recht te hebben op sociale zekerhied moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen
= 2e vangnet: OCMW
Doel:
• Bescherming van de belangen van de werknemers en de sociaal verzekerden 6
• Bevorderen van hun welzijn
o Beschermingswetten en sociale verzekeringswetten
Bv. Bescherming tegen pesten, geweld en ongewenst seksueel gedrag
5
Men ziet uur en datum van inschrijving dus last-minute als ze voor u deur staan, helpt niet.
6
Bescherming van de zwakke: voordeel vd werknemer
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sorasmek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.94. You're not tied to anything after your purchase.