HOOFDSTUK 1: DE DOORBRAAK VAN DE BURGERLIJKE PARLEMENTAIR-
CONSTITUTIONELE STAAT
INLEIDING
Inleiding
1830-1848: overgangsperiode
- Ancien regime
o Landbouweconomie
o Adel en Kerk = geprivilegieerde standen
o Macht Kerk en godsdienst
o Macht vorst
- 19 eeuw
de
o Ontstaan industrieel kapitalisme: burgerij
o Kerk verliest bezittingen
Willem I = “verlicht despoot”
Ancien Régime
Macht – vorst – God
- Conservatief, katholiek
Vorst regeert met 3 standen
- Statenvergaderingen
- Elke provincie onafhankelijk (“confederaal systeem)
o Vb. Vlaanderen, Brabant, Henegouwen…
Zuidelijke Nederlanden Luik (apart)
- 61% inwoners Nl
- 35% inwoners Fr
- Rest Dts
Schoonmoederregime (V.K./Republiek)
Frans regime
1795: “België” deel van Frankrijk
- Eenheidsstaat
- Departementen i.p.v. vorstendommen
Afschaffing leenrecht/privileges
- Nationale soevereiniteit
- Openbare verkoop goederen kerk
1
,Nieuw juridisch system
- Rechtbanken (Cassatie – beroep – eerste aanleg)
- Burgerlijk Wetboek, Strafwetboek…
- Exit gewoonterecht
Haven Antwerpen weer “vrij”
Concordaat tussen Napoleon en Kerk (1801)
- Weddes voor priesters
o Weddes = loon
- Kerkgebouwen worden beheerd door kerkfabrieken
o Teruggegeven door staat
o Gemeente subsidieert kerkfabriek
1815:
Congres van Wenen (1814-1815)
- Bufferstaat tegen Frankrijk
o Sterk, gecentraliseerd land
o Forten
- Uitbreiding voor het huis van Oranje
o Départements réunis
o Apart statuut voor Luxemburg/Limburg (Duitse Bond)
Grondwet 1815
- Macht gaat uit van de vorst
o Geen ministeriele verantwoordelijkheid
o Vorst kan tussenkomen in processen
- Parlement: Staten-Generaal
o 50/50 Noord/Zuid
o Bicameraal: eerste/tweede kamer
o Tienjarige begroting
DE REVOLUTIE
Context revolutie
Landbouwland -> jong industrieland
- Succes onder Willem I
- Maar: landbouw blijft belangrijkste
o Staatsbestel Willem I
2 oppositiegroepen
2
, - Middenklasse
o Liberale eisen
o Franse Revolutie verderzetten
- Adel & clerus
o Herstel macht
o Klok verder terugdraaien
- Beiden willen macht koning beperken
Revolutie: lagere burgerij + middenklasse
- Uitgesloten
o Kleine burgers, intellectuelen, onderwijs, journalisten…
o Kleine boeren, ambachtslui…
- Voeren revolutie, maar worden weer uitgesloten van de macht
Conservatieven: herinnering aan Brabantse Omwenteling
- Opstand tegen progressieve, autoritaire vorst (1787, 1789-1790)
- Grondwettelijke traditie ancien régime (Blijde Inkomst Brabant,
1356)
o “Vrijheidslievende Belg”
Eisen middenklasse:
- Volkssoevereiniteit
o Bevolking kiest machthebbers
- Parlementair regime
o Macht gaat uit van parlement
- Ministeriële verantwoordelijkheid
o Parlement controleert regering
- Rechten en vrijheden
o Rechtsbescherming individu
Adel en Kerk
- Tegen onderwijspolitiek Willem I
- Eis: vrijheid van:
o Godsdienst
o Onderwijs
MONSTERVERBOND 1827
Hoe verloopt revolutie?
Massa ontevreden “paupers” (armen)
- Ontstaan van relletjes, vernielingen…
Reactie koning Willem?
Brussel: Nederlands leger trekt terug
Antwerpen: beschieting door Nederland
HET NATIONAAL CONGRES EN DE GRONDWET
De grondwet, een compromis
Liberale middenklasse adel en clerus
- Gematigde hervormingen (lib.)
- Bewaren machtsstructuur van voor Franse Revolutie (cons.)
Verkiezingen Nationaal Congres
- Rechtstreeks verkozen, maar hogere kiescijns
o Exit kleine burgerij, democraten, republikeinen
- Kleine matiging: capacitair stemrecht
Nationale soevereiniteit, geen volkssoevereiniteit
Het Nationaal Congres
Twee groepen belangrijk
- Adel (grootgrondbezitters)
- Intellectuelen (advocaten)
o Conservatieven/ gematigde katholieken > antiklerikalen
o Conservatieven/ gematigden > democraten
Prioriteiten:
- Macht koning aan banden < adel/burgerij
o Beschermen tegen koning
Koning gebonden aan grondwet
Scheiding der machten
Ministeriele verantwoordelijkheid
Contraseign
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fauvenellyvh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.77. You're not tied to anything after your purchase.