HO
UDI
NGE
N
Pri Be
nci gin
pië sel
le en
Co Ge
eth
ho ns vol
udi iek ge
eq
ue ne
Ka De thi
rak nti ug
alis ek
ter de
iël tis ne
Mo Et
e ch thi
hie
ree
ho e ek k
l
Overzicht
udi ho
van beginselen is
sce
pti pr
Domeinafhankelijk Domeinonafhankelijk
obl
Opvoeding: ouderlijkesc macht, open future, Waardigheid: animale, machinale
zelfbestuur em dehumanisering
he
ati
Meningsuiting: Voltairiaanse en Tayloriaanse Vrijheid: zelfbepaling, -beschikking en -realisering
tolerantie ho
udi multiculturalisme,
Diversiteit: neutraliteit, Schadebeginsel: zacht, hard, moreel
medeburgerschap paternalisme
Legitimiteit: filosofisch anarchisme… Gelijkheid: formele rechten, kansen,
compenserende bronnen…
Duurzaamheid: spaarprincipe,
rentmeesterschap…
Ethiek: rationele houding tegenover moreel probleem
RATIONELE HOUDINGEN
Moeilijk te aanvaarden (vb. incest)
WAAROM VOLSTAAN DE MORELE VERMOGENS NIET? (DIE WE NU AL BEZITTEN)
EMPATHIE
Ontwikkelingsmodel van Martin Hoffman
Global distress (0-0,5 jaar) Emotionele besmetting (reactive crying)
Egocentrische empathie (0,5-1 jaar) Verwijdert zich van lijdend persoon
Quasi-egocentrische empathie (1-2 jaar) Hulpreflex (vb. eigen knuffel aanbienden)
Waarachtige empathie (2-4 jaar) Theory of mind
Verdere ontwikkeling (4-7 jaar)
FAIRNESS
Rechtvaardig en onpartijdig behandelen
1. Prosociaal vs. altruïstisch prosociale spel
2. Negatieve vs. positieve ongelijkheidsaversie ongelijkheidsspel
3. 2e persoons- vs. 3e persoonsbestraffing ultimatumspel
ANDERE VERMOGENS
Onderscheid tussen morele en conventionele normovertredingen
- Schuldbesef en schuldgevoelens: happy victimizer
- Morele weerzin: gevoel (walging) geactiveerd in bepaalde situatie
Walging: contact met pathogene stoffen vermijden (dieren vermijden die stoffen zonder
walging)
Ouderlijke instructie bepaalt waarvoor walging
Twijfel: morele walging als aparte emotie?
Is morele weerzin niet meer dan een beeldspraak voor sterke verontwaardiging?
- Fysieke dimensie waardoor het niet losstaat van zuivere weerzin
- Weerzin voor seksualiteit
- Nood aan reiniging na immoreel gedrag
Ethiek ≠ moraal
Ethiek Moraal
- Expliciet - Impliciet
- Talig - Niet-talig
- Redenen - Automatisch
- Kritisch - Conformistisch
- Opinie - Gedrag
Moreel is minder universeel dan gedacht: culturele dimensie niet te onderschatten
Moraal vaak niet moreel: vb. Marokkanen met eigen straatcultuur
, Hedendaagse samenleving heeft nood aan ethiek (niet moraal)
- Motiveringsverplichting: duidelijk maken waarom je iemand wel/niet accepteert
HOOFDSTUK 1: BEGINSELENETHIEK
WAT ZIJN MORELE BEGINSELEN?
- Niet-materiële goederen met intrinsieke waarde
- ‘heid’ of ‘teit’ maar niet altijd!
Vrijheid, gelijkheid, legitimiteit
Transparantie, autonomie
- Onderscheid van deugden
Rechtvaardigheid vs. rechtschapenheid
- GEEN moreel principe: zuiver eigenbelang
Maar: gelukmaximalisatie wel een beginsel
- Behoud oorspronkelijke morele beginselen bij vrijheden, plichten en rechten
- Dominantieafhankelijke vs. domeinonafhankelijke morele beginselen (zie overzicht)
WAT FUNDEERT MORELE BEGINSELEN?
MENSENRECHTELIJKE VERDRAGEN
Ethicus verwijst naar jurist (en omgekeerd) voor verklaring van
beginselen (niet altijd gerespecteerd)
ETH REC
IEK HT
GODDELIJK BEVEL – RELIGIEUS FUNDAMENT
“Er staat in Bijbel dat…”
NATUURRECHT
Morele beginsel beschermt natuurlijke behoefte
- Mens van nature die rechten gekregen
Thomas Hobbes Montesquieu John Locke Hugo de Groot
Veiligheid: in handen Machtsmisbruik: men Eigendom: meest Mens is geen dier:
van gezaghebber, niet heeft recht om geen heilige menselijke waardigheid
God slachtoffer te worden beschermen
hieraan
Loyaliteit Legitimiteit Integriteit Waardigheid
Argumenten rond natuurlijke behoeftes
- Veel natuurlijke behoeftes die bescherming (kunnen) vragen
Sociaal contract, seksuele partner, slaap
- Allemaal door “natuurrecht” beschermen?
- Moeilijk als natuurrecht meer is dan vrijheid en positieve verplichting (een recht)
- Theorie: onderscheid tussen fundamentele en minder fundamentele natuurrechten
- Elke theorie heeft naturalistische drogreden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jinthejonckheere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.33. You're not tied to anything after your purchase.