Farmacologie = de leer of kennis van de geneesmiddelen
= de studie van de eigenschappen van medicijnen en hun effecten op levende organismen
“Pharmacon” = drug / medicijn (Gr.)
“-logie” = studie van
Klinische farmacologie (farmacotherapeutica) = studie van effecten van medicijn op ziekte
Farmacon = stof die na toediening een specifiek effect heeft op het lichaam
Farmacie = ontwikkelen en bereiden van geneesmiddelen (GM)
Oorsprong van medicatie:
· Over de eeuwen heen:
o Religieuze doelen, ter genezing of als genotsmiddel (vb. opium, alcohol, …)
o Initieel vaak plantaardige oorsprong: tabak, strychnine, digitalis, atropine, …
· Vanaf 19e eeuw:
o Synthetiseren van farmaca → veiliger en effectiever
o Minerale en dierlijke oorsprong
· Nu: Genetically Engineered Drugs
Herkomst van geneesmiddelen:
Plantaardig Pyrethrines, morfine
Dierlijk Wolvet, hormonen
Scheikundige industrie
Bacteriën , schimmels Antibiotica, vaccins
Recombinant DNA technologie Epo, insuline
Geneesmiddelen onderzoek:
KLINISCH ONDERZOEK
· Registratieprocedure geneesmiddel
· Grondig kwalitatief onderzoek FASE 1 : gezonde vrijwilligers
· Preklinisch onderzoek (in vitro / proefdieren)
FASE 2 : patiënten (informed consent)
· Klinisch onderzoek (4 fasen)
· Geneesmiddelencommissie → registratie FASE 3 : clinical trial
· Merknaam + bijsluiter → handel
FASE 4 : na – onderzoek
Naamgeving van geneesmiddelen (EX!)
· Scheikundige naam
· Generische naam (soortnaam) = verwijzing naar actieve bestanddeel
o vb. meloxicam
· Merknaam
o vb. Metacam → meloxicam
o vb. Acticam → meloxicam
· Na verloop patent → generische geneesmiddelen op de markt → goedkoper!
· Generisch geneesmiddel = actieve bestanddeel verkocht zonder echte merknaam
(vb. paracetamol)
1
, Farmacologie – samenvatting 2019 – 2020
Na diagnose van de aandoening:
1 Bepaling type geneesmiddel voor therapie
2 Formulering geneesmiddel + toedieningsweg
3 Dosis + ratio bepalen
kennis van verschillende soorten geneesmiddelen is belangrijk!
Aflevering van geneesmiddelen:
· Vrij verkrijgbaar = zonder voorschrift
· Medisch voorschrift
o R = recipe (= naam, vorm, dosis)
o DT = da tales (= totale hoeveelheid)
o S = signatura (= posologie = in welke dosis hoe vaak medicijn gegeven moet worden)
· Magistrale bereidingen = apotheker maakt zelf medicatie
· Farmaceutische producten
2
, Farmacologie – samenvatting 2019 – 2020
Plaatsen van GM – toediening:
Intra - auriculair
(in het oog)
Subcutaan Intra – musculair
(SC) (IM)
Intra – nasaal Spot – on / pour – on
Tot in de longen
Per oraal (PO)
Rectaal
Intra veneus
(IV) Intra – articulair
(IA)
3
, Farmacologie – samenvatting 2019 – 2020
HOOFDSTUK 1 – FARMACOKINETIEK EN FARMACODYNAMIE
Farmacologie is gebaseerd op 2 begrippen:
· Farmacokinetiek = de wijze waarop de farmaca door het lichaam worden verwerkt
“Wat doen wij / het dier met het farmacon?”
· Farmacodynamie = de wijze waarop de farmaca op het lichaam inwerken
“Wat doet het farmacon met ons / het dier?”
1.1. FARMACOKINETIEK
1.1.1. ALGEMEEN
Farmacokinetiek = de complexe opeenvolging van gebeurtenissen die
optreden nadat een geneesmiddel toegediend wordt aan een patiënt
· Concentratie van GM is een koers tegen de tijd..
· GM wordt eerst geabsorbeerd in de bloedbaan
· Distributie naar verschillende vloeistoffen en weefsels in het
lichaam
· Lichaam begint met afbraak en uitscheiding van GM → mindere werking na verloop van tijd
geneesmiddel herhaaldelijk en op vaste tijdsintervallen herhalen!!
· Aanvangdosis = eerste toediening aan zeer hoge dosis
· Vervangingsdosis = dosis die overeenkomt met de hoeveelheid geneesmiddel dat
uitgescheiden wordt
· Onderdosering → minder effectieve spiegels in de weefsels
· Overdosering → toxische spiegels in de weefsels
1.1.2. ABSORPTIE
Absorptie = het vermogen dat alle weefsels van het lichaam in meerdere mate bezitten, om van
buitenaf komende stoffen, in zich op te nemen
· Met bepaalde snelheid:
o Toedieningsvorm
o Toedieningsweg
o Fysio-chemische eigenschappen
· In bepaalde hoeveelheid:
o Komt alle werkzame stof vrij?
o Is alle werkzame stof geabsorbeerd?
o First pass effect?
AUC = Area Under Curve = oppervlakte onder curve
· Verloop tussen plasmaconcentratie en de tijd
· Maat voor biologische beschikbaarheid van
geneesmiddel
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirandaopstal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
