1 Wat is psychologie?
1.1 Misverstanden over psychologie
1.1.1 Psychologie en goede mensenkennis
Sommige denken: psychologie = mensenkennis
à Iedereen die goed inzicht hee= in mensen = psycholoog
Mensenkennis wordt doorgegeven van genera@e op genera@e en berust belangrijk deel op
alledaagse ervaringen.
• Veel mensenkennis à goed idee over hoe mensen zich normaliter gedragen
• Weet wat hun beweegredenen zijn, soort levenswijsheid maar dan op mensen
Mensen zeggen soms dat psychologie niet veel inhoudt, maar een mooiere benaming is voor
mensenkennis
• Gebruikt ingewikkelde termen voor dingen die we weten over menselijk gedrag
Anderen zeggen dat psychologisch onderzoek om te kijken hoe mensen tot bepaald gedrag
komen ‘@jdsverspilling is’
à ‘Maar natuurlijk!’, ‘Moest je daar zoveel @jd insteken om dat uit te zoeken? Dat wisten we
toch al lang!’
1ste fundamentele kri/ek: Psychologie is enkel mensenkennis
Psychologie is overbodig
• Je hebt geen psychologie nodig om tot goede mensenkennis te komen
• Gewoon gezond verstand gebruiken
• Geen experimenten & theorieën nodig om te weten waarom mensen bepaalde
dingen doen
• Gewoon gezond verstand gebruiken
• Gezond verstand en goede mensenkennis à ook common sens genoemd
o Studies tonen dat common sense opvaSngen naast echte waarheid ziTen
§ Vb.: beruchte experiment van Milgram
Zeer veel mensen bereid zijn om iemand anders te doden als ze in een
situa@e worden gebracht waar gehoorzaamheid aan een autoriteit
wordt verwacht
à Gaat tegen common sense in (dit is het gevaar)
Het is niet omdat iets waar lijkt, dat ook is. Onze intuï@e of ons gezond
verstand kunnen tot foute conclusies leiden
à Psychologie belangrijke reden van bestaan
Pagina 1 van 62
,1.1.2 Psychologie en goed kunnen omgaan met mensen
2de fundamentele kri@ek: Psychologen maken van iets simpels, iets moeilijk
Een goede psycholoog is iemand die van nature vlot is in contacten en direct aanvoelt wat er
in andere mensen omgaat
(Mensen proberen andere mensen te begrijpen en mensen proberen andere mensen te
helpen. “Dat leer je niet door je @jd te slijten in de collegezalen van een universiteit”)
Opleiding in psychologie weinig zin:
• Geloven niet dat bestuderen van theorieën en het aan onderzoek doen, echt
bijdraagt om goede psycholoog te worden
• Psychologie enkel gericht op prak@jk
o Opdoen van ervaringen in menselijk contact
§ ‘Studeren aan universiteit levert je wel de @tel van psycholoog, maar
daardoor ben je er geen.’
Voor @tel in psychologie: 5 jaar studeren (masteropleiding)
• Titel is beschermd
o Enkel degene met dit masterdiploma mogen zich psycholoog noemen
• Opleiding dient ervoor om mensen te leren hoe complex ons gedrag en ons
func@oneren in elkaar ziTen
o Op deze manier veel stevigere basis in werken met mensen
o Men overschrijgt niveau van levenservaring en intuï@e
§ Hiervan zullen ze in latere beroepsuitoefening kunnen gebruiken
o Hoofdvraag: Psycholoog zonder universitair diploma ook over zo’n
achtergrondkennis beschikt en mensen even goed kan helpen?
Waarom worden psychologen door sommige niet voor ‘vol’ aangezien?
• Omdat men geloo= dat kennis over func@oneren van mensen geen moeilijke kennis is
Psychologie gaat volgens hen over gemakkelijk te begrijpen onderwerpen, waar je
geen universitaire studies voor nodig hebt.
o “Waarom kunnen mensen zo moeilijk stoppen met een ongezonde
gewoonte?”
o “Hoe komen mensen tot agressie tegenover anderen?”.
Onderwerpen die psychologen bestuderen kom je makkelijker tegen in populaire
@jdschri=en/ sites dan natuurwetenschappelijke vraagstukken.
• Iedereen kan psychologie begrijpen en iedereen doet aan psychologie.
Verwijst naar levenswijsheid en niet naar boekenwijsheid.
o Je bent een expert als je door ervaring weet hoe mensen in elkaar ziTen.
Pagina 2 van 62
,1.1.3 Psychologie en bedrijven van wetenschap
Alex Berezow (een microbioloog) verklaarde dat psychologie geen wetenschap is (2012)
• “Psychologen plakken arbitraire getalletjes op inherent subjec@eve zaken (zoals geluk)
om wetenschappelijk te lijken. Dat levert soms aardige observa@es op, maar maakt
het nog geen wetenschap”.
3de fundamentele kri@ek: psychologie is niet wetenschappelijk
Je bedrij= enkel wetenschap wanneer je wiskundige modellen en berekeningen gebruikt,
formele logica hanteert en feiten kan toetsen aan de realiteit
Deze redenering niet alleen vernie@gend voor psychologie, ook voor leTerkunde en recht.
Hier wordt nog minder getalsma@ge benadering gebruikt en dat lijken toch aanvaardbare
wetenschappen.
Waarom wel wetenschap?
• Gebruiken zelfde wetenschappelijke methode om tot kennis te bekomen zoals
natuur- of scheikunde
• Het observeert fenomenen in realiteit
• Het kan gemeten worden, werken met variabelen
• Formuleert hypothesen die op onjuistheid worden onderzocht
• Wetenschappelijk onderzoek in psychologie complexer dan in exacte wetenschap
o Studiegebied moeilijk te onderzoeken
§ Natuur blij= constant, elk mens verschilt (lee=ijd, cultuur, achtergrond
intelligen@e, persoonlijke levensgeschiedenis, …)
ð Daarom vaststellingen moeilijk te generaliseren
§ Menselijk func@oneren is moeilijk in natuurweTen te vaTen
• Psychologie zachte wetenschap & natuurkunde hard
Vraag of ‘psychologie echte wetenschap is’ à eigenlijk geen vraag
• Wel afvragen: ‘Is psychologie wel waar?’
o Gaat over externe validiteit van psychologie
• ‘In hoeverre bevindingen in labo’s ook werkelijk terugvinden in echte wereld?’
o Psychologie werkt à niet alleen in het lab, ook daarbuiten
1.2 Juiste tegenover valse kennis
Psychologie houdt zich bezig met het leven van alledag
Kennis uit dit vakgebied is dus interessant voor iedereen. De meerdimensionale kinema@ca
of de string-algebra kunnen dat niet beweren.
In de populaire pers en media komt men dan ook allerhande psychologische beweringen
tegen. Voor een buitenstaander is het soms moeilijk om valse kennis van juiste kennis te
onderscheiden.
Pagina 3 van 62
, 1.2.1 Waarom geloven mensen valse kennis?
In populaire literatuur & social media moeilijk om wetenschappelijk gehalte van
psychologische beweringen na te gaan.
Terugkerende denkfouten en troebele drogredeneringen ondermijnen ons
inschaSngsvermogen.
Oorzaak: fenomeen van de herhaling in massamedia zijn belangrijk.
• Foute bewering wordt ‘waar’ als het voldoende herhaald wordt
o Trump zei dat ‘verkiezingen gefraudeerd waren
§ Volk geloofde dit langzaamaan
1.2.2 2 bronnen van misva?ngen
MisvaSngen kunnen ontstaat doordat mensen fouten maken in hun denken en redeneren,
of mensen nemen kri@ekloos verkeerde redeneringen over
2 bronnen van misvaSngen zijn:
1) Causaal verband afleiden uit een correla@e
2) De post hoc ergo propter hoc redenering
1.2.2.1 Causaal verband afleiden uit ene correla5e
Wetenschappers op basis van onderzoek bepaalde fenomenen vaststellen, dan is het
duidelijk dat hun observa@es onomstreden zijn
Duidelijk aantoonbare observa@es kunnen betrekking hebben op 2 variabelen.
• Vb.: ergo ziet resultaten van psychologisch onderzoek bij leerling met leerstoornis en
legt verband met leerpresta@es op school
o Gaat dus om het leggen van juiste verband tussen 2 geobserveerde zaken
Er moet juist verband gelegd worden bij observa@es
2 vormen van samenhang:
1) Causaliteit: oorzakelijk verband oorzakelijkheid
2) Correla@e: sta@s@sch verband
Voorbeelden:
• In de periode 1960-1980 nam aantal geboorten in Duitsland af. In dezelfde periode
nam ook aantal ooievaars in Duitsland af, terwijl de teelt van rode kool gelijk bleef.
Verleidelijke theorie zou dan zijn: ooievaarsstand neemt af en daardoor is het
geboortecijfer gedaald.
Woord ‘daardoor’ is er net teveel aan. Wel sprake van een sta@s@sch verband: het
aantal geboorten daalt en het aantal ooievaars daalt. Maar aangezien kinderen niet
aangezien kinderen niet door de ooievaar gebracht worden, is er geen causaal
verband.
Pagina 4 van 62
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vickydeclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.23. You're not tied to anything after your purchase.