Samenvatting voor het vak 'embryologie'. Alle hoofdstukken, de 3 gastcolleges en een woordenlijst. Alle besproken afbeeldingen en tekeningen staan erin met de nodige uitleg.
1. Inleiding
- Embryologie = studie van het zich ontwikkelende, nieuwe organisme vanaf bevruchting
tot geboorte
- Startkapitaal voor morfologie
- Stapsgewijs inzicht in
o De bouw van een organisme
o Het basispatroon van zeer ingewikkelde structuren
o De interrelaties tussen structuren
o De resultaten van een verkeerde stap in de ontwikkeling
- Hoe het verkeerd kan gaan .. Thalidomide
o Was een stof dat ging interfereren met de uitgroei van de bovenste lidmaten
o Had iets te maken met de uitgroei van bloedvaten van de armen
- Morfologische verschijnselen (basisprincipes van embryonale ontwikkeling)
o Celproliferatie (mitose) – celdeling
o Groei – cellen zelf gaan toenemen in volume
o Differentiatie – cellen verkrijgen een specifieke functies
o Celmigratie – cellen moeten zich van verplaatsen naar de plaats waar ze moeten
zitten
▪ Voorbeeld – neurale lijstcellen komen van het ruggenmerg en
verplaatsen zich naar de huid waar ze melanocyten worden genoemd
(zitten vol melatonine)
o Celdood – apoptose
▪ Vroeger hadden we vliezen tussen onze vingers -> deze moeten
afsterven om volwaardige vingers te verkrijgen
- Periodes
o Prenatale periode
▪ Embryonale periode = bevruchting tot primitieve gemeenschappelijke
lichaamsvorm
• = stadium waarbij een embryo van dier niet te onderscheiden is
van een embryo van de mens
• Bij de mens eerste 3 maanden van de zwangerschap
• Gevoeligste periode voor geboorteafwijkingen
▪ Foetale periode = laatste tot en met geboorte
1
, • Voornamelijk groei, organen zijn al aangelegd -> gaan toenemen
in grootte
• Laatste 6 maanden van zwangerschap
o Postnatale periode = verdere ontwikkeling
▪ Grote diersoortverschillen
▪ Nestvlieders = vanaf geboorte kan nakomeling al rechtstaan en
weglopen
▪ Nestblijvers = heel hulpbehoevend bij de geboorte (zoals bij kittens)
2. De voortplanting
2.1. Voortplantingscyclus
- Cyclus:
o Op moment puberteit -> gametogenese volledig in gang
o Na bevruchting -> bevruchte eicel gaat zich delen (klieving van de cel)
o Gastrulatie = proces waarbij we gaan komen tot 3 kiembladen
o Organogenese = ontwikkeling van verschillende orgaansystemen
o Foetale periode
o Terug op moment van puberteit
2.2. Gametogenese
- Vissen, amfibieën, vogels en zoogdieren -> gelijkaardig in gonaden
3. Spermato- en spermiogenese
3.1. Mannelijk geslachtstelsel
- Testes/ teelballen -> sperma productie
- Epididymides/ bijballen
o Belangrijk voor sperma motiliteit en bevruchtingscapaciteit
o Spermaopslag
- Zaadplasma -> aangemaakt door accessoire geslachtsklieren
o Gaat spermatozoa beschermen (krijgen soort coating)
2
,- Testis bestaat uit zaadbuisjes = tubuli seminiferi
o Schematische weergave van een testikel
o Elk van cirkelvormige structuren bestaat uit wand
▪ Wand zijn kiemcellen = germcells
• Cellen die leiden tot spermatozoa
o Als start aan periferie (buitenkant cirkel)
▪ Basiscellen -> gaan elke keer leiden tot nieuwe pool spermatozoa
▪ Cellen maken sterke conformatieverandering door (van rond naar
langwerpig)
o Geel/ oranje achtige structuren = Sertoli cellen
▪ = ondersteunende cellen in zaadbuisjes (zandloper achtige vorm)
▪ Houdt germcells vast (met soort tentakels) en gaat deze cellen voeden
▪ Vanaf moment dat Sertoli cel aangevallen word -> tentakels intrekken en
germcells loslaten
o Leydig cellen
▪ Liggen niet in zaadbuisjes
▪ Ligt in stroma rond zaadbuisjes (gele gedeelte)
o Spermatogenese duurt 2 maanden
- Tubulus seminiferus – HE coupe rat
- Opbouw want tubulus seminiferous
Figure 1 MEIOSE
3
, o Start aan basis met spermatogonium (a en b)
▪ Zijn soort van stamcellen voor spermacellen
o Gaan zich omvormen tot primaire spermatocyt
o Gaat aanleiding geven tot secundaire spermatocyt
o Vroege spermatide
o Late spermatide (als een staartvorming)
▪ Delen zich niet meer
▪ Ondergaan wel vormverandering
o Spermatozoa
- Mitose – 2 identieke cellen verkrijgen
- Meiose – 2 aparte types van cellen (genetisch materiaal is niet gelijk verdeeld)
o Enkel bij geslachtscellen
3.2. Spermatogenese
- Process van meiose
3.3. Mitose en meiose
- Proces van mitose en meiose
3.4. Spermiogenese: spermatide deelt zich niet meer
- Tijdens spermiogenese zijn er geen delingen
- Van ronde cel naar rijp spermatozoa
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller UndercoverStudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.