Summary
Samenvatting Preventieve mondzorg
- Course
- Institution
Zelf geschreven tekst vanuit het boek en de powerpoint tijdens de les. Er zijn ook afbeeldingen uit de powerpoint om het duidelijker te maken.
[Show more]
Seller
Follow
tinelenaerts
Content preview
1. Inleiding tot de preventieve mondzorgBij preventie gaan we ervoor zorgen dat mensen gezond blijven door hun gezondheid te bevorderen
en te beschermen. Ook heeft preventie tot doel ziekten en complicaties van ziekten te voorkomen of
in een zo vroeg mogelijk stadium op te sporen. De informatie die we aan mensen (patiënten) gaan
geven om ervoor te zorgen dat ze gezond blijven noemen we voorlichtingen. In de gezondheidszorg
is het belang van preventie in de loop der jaren toegenomen. Bij preventie horen natuurlijk ook
voorlichtingen. Voorlichtingen zijn:
- Belangrijk om de kwaliteit van zorg te kunnen realiseren
- Voorwaarden om preventie te kunnen uitvoeren
- Belangrijk voor patiënten omdat:
Ze een invloed hebben op de tevredenheid
Ze recht hebben op voorlichting
- Aangepast aan de patiënt (iemands niveau)
DE FUNCTIE VAN DE TANDEN EN KIEZEN
Het verteren van voedsel begint al in de mond. In de mond wordt het voedsel voorbereid
(verkleinen, vermengen met speeksel) op de daadwerkelijke opname door de darm. Omdat het
verteren van het voedsel dus al in de mond begint is het hebben van een goed functionerend gebit
een voorwaarde voor een goede spijsvertering. Natuurlijk is goede voeding en dus ook een goede
spijsvertering voor iedereen van belang.
Onze tanden spelen ook zeer zeker een belangrijke rol tijdens het spreken en bepalen ook in sterke
maten ons uiterlijk. Tanden of kaken met een afwijkende stand kunnen een negatieve invloed
hebben op onze spraak maar ook op ons uiterlijk.
We zien dus dat onze tanden nuttig zijn en dat ze wel degelijk een functie hebben, maar we kunnen
hier niet echt uit afleiden of het erg is om onze tanden te missen. Het kauwen van voedsel kunnen
we wel vervangen door het gebruik van verschillende keukenapparatuur maar het is ons uiterlijk en
het spreken dat zonder tanden wel een probleem wordt. Het sociale contact met andere en met
andere kunnen communiceren is één van de belangrijkste functies van de mens. Ernstige problemen
kunnen ontstaan als dit moeilijk of niet meer gaat.
De aanwezigheid van onze tanden is toch wel belangrijk. We kunnen ons dan nu ook de vraag stellen
of we ontbrekende tanden of “rotte” tanden dan niet gewoon kunnen vervangen. Het vervangen van
tanden is natuurlijk mogelijk, we kunnen zelfs alle tanden vervangen maar het is wel zeer duur. We
zien dan ook dat hoe jonger iemand zijn tanden heeft verloren, hoe moeilijker het is om op latere
leeftijd nog een goed functionerend kunstgebit (prothese) te hebben. Wel is het zo dat toch veel
mensen geholpen zijn met een kunstgebit omdat er misschien aan elk verlies van een tand heel wat
problemen (functiestoornissen, behandelingen en eventueel pijn) aan zijn voorafgegaan. Op deze
momenten heeft een patiënt natuurlijk een reden om gelukkig te zijn met een kunstgebit. Veel
patiënten hebben dan ook het gevoel eindelijk van veel narigheid af te zijn.
1
,Het vroegtijdig verliezen van melktanden is best wel erg want deze zijn natuurlijk niet vervangbaar.
Ook is het zo dat juist jonge kinderen een goede voeding en goede spijsvertering nodig hebben maar
met verschillende ontbrekende tanden verloopt dit natuurlijk allemaal niet zoals het zou moeten.
Tevens is het ook zo dat het vroegtijdig verliezen van melktanden ervoor kan zorgen dat er
afwijkingen in de stand van de definitieve tanden ontstaan. Tandbederf op melktanden brengt
natuurlijk heel wat gevolgen met zich mee zoals:
- Directe gevolgen:
Pijn bij kauwen
Verminderde eetlust
Pijn bij tanden poetsen
Abcesvorming
Koorts
- Gevolgen op langere termijn:
Aangetaste en/of vroegtijdig verwijderde melktanden kunnen leiden tot een
verstoorde doorbraak van de definitieve tanden
Aangetaste melktanden kunnen ook voor een defect zorgen op de definitieve tanden
(GEEN cariës)
We kunnen dus zeggen dat een gaaf melkgebit de beste garantie geeft op een gaaf definitief gebit.
Dus gaan we cariës altijd behandelen en/of stabiliseren ook als het melktanden zijn.
Tanden en kiezen zijn gewoon belangrijk omdat ze nu eenmaal tot onze mond en daarmee ook tot
ons lichaam behoren. De gezondheid van tanden is belangrijk omdat deze ook bijdragen aan de
gezondheid van het volledige gebit en dus tot de algemene gezondheid en het welbevinden van de
mens.
MONDGEZONDHEID
In 1948 definieerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gezondheid als “Gezondheid is een
toestand van een volledig lichamelijk geestelijk en sociaal welbevinden en niet slechts de afwezigheid
van ziekte en/of lichamelijk gebrek”. We zeggen hier dus dat er wel degelijk een verschil is tussen zich
niet ziek voelen en gezond zijn of het afwezig zijn van een ziekte. Gebitsziektes zijn hier een goed
voorbeeld van. Gebitziektes zijn biologische processen waarvan de vroegste klinisch niet is vast te
stellen. Bij de meest frequente gebitsziekten zijn de oorzakelijke processen spelen zich af buiten het
lichaamsweefsel zelf. Deze oorzakelijke processen zullen zich wel in de loop van de ziekte
waarneembare veranderingen veroorzaken. Wanneer men zich bewust wordt van ziekte hangt
eigenlijk af van de kennis en de belangstelling van de patiënt of van de observator. Patiënten zijn zich
soms pas in een heel laat stadium bewust van hun ziek zijn. De meeste mensen zien het chronische
proces zoals bijvoorbeeld bloedend tandvlees ook niet als een ziekte en vragen daardoor veel te laat
om hulp. Het kan ook heel goed zijn dat iemand met een heel slecht gebit zich gewoon gezond voelt.
Hierdoor wordt het wel moeilijk om de mondgezondheid te kunnen gaan definiëren. Het moeilijke
hier is ook dat deze personen (slecht gebit maar voelen zich wel gezond) eerst moeten overtuigd
worden dat er toch iets mis is vooraleer we hulp kunnen gaan bieden.
Impact tandbederf
2
,Levenskwaliteit
Problemen in de mond kunnen een belangrijke weerslag hebben op de levenskwaliteit van iemand.
Tandbederf bij kinderen kan zelfs een impact hebben op het hele gezin en dus ook op het
functioneren van het gezin zoals bijvoorbeeld:
- De activiteiten van het gezin moeten worden aangepast
- Brengt emotionele effecten met zich mee
- Er kunnen conflicten ontstaan binnen het gezin
- Het kind met tandbederf heeft meer aandacht nodig
- Tandheelkundige problemen kunnen ook aanleiding geven tot financiële moeilijkheden,
werkverlet, schuldgevoel bij de ouders en bezorgdheid, verwarring en moeilijk gedrag bij het
kind
Algemene gezondheid
Infectiehaarden in de mond kunnen in verband gebracht worden met aandoeningen op afstand zoals
bijvoorbeeld; verwikkelingen ter hoogte van het hart, de bloedvaten en gewrichten, abcesvorming
ter hoogte van de lever en de hersenen,…. Daarom is het heel belangrijk om de infectiehaarden te
vermijden en/of vroegtijdig te verwijderen.
DOELSTELLING VAN DE PREVENTIEVE TANDHEELKUNDE
Preventieve tandheelkunde heeft als doel het voorkomen van afwijkingen of het voorkomen van een
verergering daarvan. Preventieve tandheelkunde zorgt dus voor de gezondheid van de mond maar
dus ook voor de gezondheid van de mens en als het nodig is deze te bevorderen. Preventieve
tandheelkunde is niet iets wat helemaal nieuw is. De Mesopotamiërs, Egyptenaren, Azteken,… deden
ook al aan preventieve tandheelkunde. We vonden ook in een Chinees geschrift van 2800 V.Chr. een
vermelding die wel erg lijkt op de preventieve tandheelkunde van nu. Het ging over de voeding voor
aanstaande moeders om ervoor te zorgen dat hun kind een goed gebit zou hebben. Preventieve
tandheelkunde is eigenlijk een beetje ongelukkig vertaald vanuit het Engelse “preventive dentistry”.
We willen eigenlijk voorkomen dat tandheelkundige handelingen nodig zijn dus een betere naam zou
eigenlijk preventieve gebitszorg of mondgezondheidszorg. Preventie beperkt zich zeker niet tot het
voorkomen van ziekte. Ook hebben ze als doel om verergering van de ziekte te voorkomen en de
gevolgen hiervan te beperken. Dit heeft ervoor gezorgd dat we indeling kunnen maken in de
preventieve mondzorg namelijk:
- Primaire preventie
- Secundaire preventie
- Tertiaire preventie
Primaire preventie
3
, Primaire preventie is gericht op het voorkomen van ziektes en het elimineren van de oorzaken van de
ziekte. Deze preventie vindt dus plaats als de patiënt nog gezond is.
Deze preventie kan gericht zijn op de gemeenschap, een groep of op het individu. Als we aan gerichte
preventie gaan doen bij grote/kleine groepen dan gaat het vooral om het geven van voorlichtingen.
Als we algemene voorlichtingen gaan geven dan zijn de onderwerpen meestal voeding en/of
gezondheid. Maar er kunnen ook andere maatregelen worden genomen zoals bijvoorbeeld
drinkwaterfluoridering en het spoelen met fluoride-oplossing op scholen. Gerichte voorlichtingen bij
groepen hebben vaak 1 specifiek onderwerp zoals bijvoorbeeld de noodzaak van
tandsteenverwijdering en snoepbeperkingen. Als we aan individueel gerichte preventie gaan doen
dan kan dit nogal veelsoortig zijn. Men kan voorlichtingen geven over de wenselijkheid van
snoepbeperking, de individuele mondhygiëne instructies en het verwijderen van tandsteen en
polijsten.
Secundaire preventie
Bij secundaire preventie spreken we niet meer van een volledig gezonde patiënt maar van een
patiënt waarvan de gezondheid reeds verstoord is. Secundaire preventie is dus gericht op
vroegtijdige diagnose en vroegtijdige behandeling (röntgendiagnostiek (bite-wing), behandelen van
beginnende cariës door middel van lokale fluoride-applicatie en extra instructie in het reinigen van
verdachte plaatsen). Het opsporen van risico’s die tot een bepaalde ziekte kunnen leiden horen ook
onder secundaire preventie. De inschatting van deze risico’s kan op 2 verschillende manieren
suikergebeuren namelijk via case-finding & casuïstische preventie.
- Case-finding: Dit is wanneer zorgverleners hun patiënten gaan selecteren op risicofactoren.
Hier spreekt men van een programmatische aanpak. Bv; we weten dat mensen met blonde
haren meer kans hebben op cariës en dat mensen met een donkerdere huidskleur meer kans
hebben op parodontitis, we gaan dus deze mensen eruit halen om deze te gaan onderzoeken
op cariës of op parodontitis.
- Casuïstische preventie: Wanneer men naar de tandarts gaat (op jaarlijkse controle) zal de
tandarts regelmatig een inschatting maken van het risico op het ontstaan van gebitsziekten.
Hier spreekt men niet van een programmatische aanpak. Bv; iemand met blonde haren komt
in de praktijk, de tandarts zal deze patiënt behandelen maar zal natuurlijk ook gaan kijken of
er ergens cariës aanwezig is omdat deze patiënt blonde haren heeft en mensen met blonde
haren hebben nu eenmaal meer kans op cariës.
Tertiaire preventie
Tertiaire preventie is het beperken van schade aan de gezondheid of het opnieuw herstellen van de
gezondheid. Tertiaire preventie is dus eigenlijk de curatieve en restauratieve tandheelkunde.
Preventie speelt een rol bij de curatieve en restauratieve tandheelkunde op vlak van het inbrengen
van preventieve denkwijze, attitude en basisfilosofie. Dit zorgt er dan ook wel voor dat de
zorgverlener zich moet realiseren dat elke behandeling moet bijdragen tot het totale welbevinden
van de patiënt en natuurlijk moet de behandeling er ook voor zorgen dat de gebitselementen en het
gebit als geheel langer gezond of functioneel moeten blijven. We kunnen dus wel zeggen dat
preventie een onderdeel is van elke behandeling.
Andere vormen van preventie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tinelenaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51292 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now