Summary
Samenvatting - Hematologie
- Course
- Institution
De samenvatting is alles wat moet gekend zijn, alles wat tijdens de les is weggelaten staat er dus niet in.
[Show more]
Seller
Follow
Labostudente
Content preview
Hematologie IHoofdstuk 1: Algemene inleiding in de
hematologie
1. Algemene aspecten
Hematologie
= leer van de bloedcellen en producerende weefsels, onderzoeken naar ziekten van het
orgaan zelf en veranderingen in bloed ten gevolge van stoornissen in andere systemen.
- Cellulaire hematologie
- Morfologie
- Hemometrische hemato.: bloedcellen als groep
- Hemocytometrische hemato.: individuele cellen
- Bloedstolling en bloedstelping (coagulatie en hemostase)
- Immuunhematologie
Bloed
= suspensie van bloedcellen in isotone elektrolytoplossing
- RBC of erytrocyten ⇒ 5000 x 10^9/liter
→ Zuurstoftransport
- Bloedplaatjes of trombocyten ⇒ 500 x 10^9/liter
→ Stelping bloedingen, bloedstolling
- WBC of leukocyten ⇒ 5 x 10^9/liter
→ Afweer infecties
Plasma
= isotone elektrolytoplossing
- Elektrolytoplossing:
Waterige, gelige oplossing bestaande uit diverse zouten,
proteïnen en hormonen
- Isotoon:
De concentratie van de opgeloste stoffen is gelinkt met
de toniciteit (osmotische druk) van de cellen
- geen lysis RBC o.i.v. osmotische factoren
- geen verlies van vocht uit de bloedbaan
Serum
= plasma zonder fibrinogeen
Dat is een proteïne dat een rol speelt in de stolling → fibrine, vormt een netwerk van draden
om bloedcellen vast te houden → vorming bloedklonter
Functies van bloed
- Transport
- Regelen van de lichaamstemperatuur: vasoconstrictie/vasodilatatie
- Waterhuishouding en zuur-base-evenwicht
(teveel afbraakproducten (lactaat): zuurtegraad stijgt: hyperventilatie: CO2
uitademen)
1
, - Beschermen tegen lichaamsvreemde elementen
- Onderhoud en herstel van de bloedvatwand
Bloedvolume
Vuistregel: lichaamsgewicht/13 → aantal liter bloed
(bij pasgeborene en jonge kinderen: deelfactor = 11)
Variaties in volume en verhouding plasma/bloedcellen wordt bepaald door:
- Behoefte aan hemoglobine
- Waterhuishouding
- Relatief lichaamsgewicht
Verdeling van de bloedcellen
Homogene verdeling o.i.v.
- voortdurende beweging
- elektrische ladingen op oppervlak: onderlinge afstoting
- viscositeit van het plasma
Lading van de bloedcellen
- negatief bij normale pH
- wordt beïnvloed door eiwitten in het plasma en de pH van het plasma
pH daalt → lading daalt → afstoting daalt → rouleaux vorming → weefseldoorbloeding daalt
Dichtheid RBC > dichtheid plasma → neiging tot opstapelen in de onderste lichaamsdelen:
lichaamsbeweging heeft invloed op de verdeling
Viscositeit
= 1,06 kg/l, wordt bepaald door:
- concentratie en vorm van de plasma eiwitten
- aantal RBC
- vervormbaarheid van RBC
2. Pre-analytische fase
Introductie
1. Accuraat identificeren van patiënten en stalen
2. Resultaten op meest doeltreffende wijze communiceren
3. Snelle communicatie van kritische testresultaten
4. Duidelijke criteria voor aanvaarding of verwerping van stalen of testaanvragen
5. Keuze van de meest geschikte test
6. Vermijden van manueel overschrijven van resultaten
Fysiologische variatie
Controleerbaar
- Afnametijdstip
- Voedselinname
- Houding
Niet controleerbaar
- Leeftijd
- Geslacht
- Ras
Verschillen in concentratie door tijdstip
- Cortisol: max in de ochtend
- Renine, aldosteron: max in de nacht
2
, - Groeihormoon, pH: max in de nacht
- Ijzer: max in de namiddag
Verschillen op basis van dieet
- Nuchtere bloedafname:
aanbeveling 12u nuchter
- Effect van voedsel:
Stijging glucose, P, ALT, K, triglyceriden, urinezuur, TP, Ca, totale cholesterol
- Langdurig vasten (vanaf 48u):
verdubbeling van bilirubine concentratie
- Drinken van beperkte hoeveelheid water
Cavé: koffie → cafeïne → stijging van vrije VZ, geïoniseerd Ca, renine en
catecholamines
Voorbereiding van de patiënt
Positie
Rechtstaan
→ verhoogde concentratie grote eiwitten, enzymen
→ verhoogde hartslag en bloeddruk
Lichamelijke inspanning
Zware inspanningen kan lijden tot:
- Uitputten van ATp
- Wijziging in membraanpermeabiliteit
- Vrijstelling van creatine kinase
- Lactaatstijging door anaerobe glycolyse
- Daling van insuline
Bloedafname
- Arterieel → A. radialis/A. femoralis
- Veneus → Elleboogplooi/onderarm, voet
- Capillair → vinger, oorlel, hiel
- Bloedgas
De juiste buis
Belangrijk dat ze in de juiste volgorde worden
afgenomen!!
Volgorde Kleur Soort Info
1 Geel Serumbuis Kan voor bijna alle testen gebruikt worden
2 Lichtblauw Citraatbuis Voor stollingsonderzoek en
bezinkingssnelheid
3 Groen Heparinebuis Geschikt voor hematocriet en osmotische
resistentie
4 Paars EDTA-buis Vooral voor hemocytometrie
5 Grijs Fluoridebuis Vooral voor glucosebepaling en lactaat
Kwaliteit bloedafname
Hemolyse
3
, = vrijstelling van intracellulaire componenten in het serum, door lekkage of beschadiging van
(rode) bloedcelmembraan
Belangrijkste oorzaken:
- Disruptie van rode bloedcellen tijdens moeilijke bloedafname
- Contaminatie tijdens bloedafname met ontsmettingsmiddel
- Stockage en transport bij te lage of te hoge temperatuur (vb. kalium)
- Groot tijdsinterval tussen bloedafname en analyse
Lipemie
= troebeling van serum of plasma door verhoogde lipoproteïneconcentraties
Belangrijkste oorzaken:
- Voedselinname 6 - 12 uur voor bloedafname
- Infusie van lipiden (Intralipid)
Icetrie
= verkleuring van het serum of plasma door verhoogde bilirubineconcentratie
Hemolytisch Normaal Lipemisch Icterisch
Praktisch
1. Identificatie
- Naam, geboortedatum patiënt, polsbandje
- Stalen worden op voorhand gelabeld
2. Ontsmetten
- Laat 30 sec drogen, niet blazen
3. Afnamevolgorde
4. Na de afname
- Tubes 5x zwenken
- Datum en uur van afname noteren op aanvraagbrief
3. Bloedafname
Capillair of veneus bloed
Algemeen:
- meer betrouwbare analyseresultaten
- eenvoudigere bloedafname met vacuümsystemen
- groter volume: combinatie meerdere analysen op eenzelfde staal
Specifiek:
- RBC en Hb licht hoger bij capillaire afname
- WBC, neutrofielen en monocyten 8 -12% hoger bij capillaire afname
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Labostudente. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50990 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now