Summary
Samenvatting Van eergisteren tot overmorgen
- Course
- Institution
Samenvatting van het boek "Van eergisteren tot overmorgen"
[Show more]
Seller
Follow
billietnyssa
Content preview
LEVENSLOOPSPYSCHOLOGIEH1: IDEEËN UIT DE LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
WAT IS LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE?
= De levenslooppychologie omvat de wetenschappelijke studie van de evolutie van het normale functioneren
en gedrag van het individu in de loop van het leven.
Beschrijven en verklaren:
- lichamelijke ontwikkeling
- motorische ontwikkeling
- neurologische ontwikkeling
- cognitieve ontwikkeling
- morele ontwikkeling
- affectieve ontwikkeling
- sociale ontwikkeling
-…
Uitleg definitie
Functioneren
= De functies van de mens, waarmee de levenslooppychologie zich dus op hetzelfde terrein als de functieleer
begeeft.
Normale functioneren
= Het beschrijven van hoe het gemiddelde individu zich gedraagt of evolueert.
Evolutie
= Het gaat niet alleen om een ontwikkeling die in positieve zin voortschrijdt. Een groot deel van de evolutie
houdt inderdaad een groei in, een functioneren op een hoger niveau.
Leven
= Het gaat in de ontwikkeling van de psychologie van het individu namelijk om een proces dat het hele leven
lang doorgaat. De ontwikkeling stopt immers niet na de adolescentie.
KERNCONCEPTEN UIT DE LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
Basisbegrippen en -inzichten
1. beschrijven vs verklaren
2. nomothetisch vs ideografisch
3. differentiatie, integratie en organisatie
4. nature vs nurture
5. kritische periode
6. plasticiteit van de hersenen
Pa g i n a |1
,BESCHRIJVEN EN VERKLAREN
Descriptieve wetenschap
= beschrijven van wat men ziet op welk moment (wat, waar, wanneer en hoe)
Verklarende wetenschap
= werkzame processen en mechanismen verklaren (oorzaken, verbanden en waarom van veranderingen)
DE NOMOTHETISCH EN INDIOGRAFISCHE KIJK
Nomothetische aanpak (nomos = wet)
= beschrijven van algemene wetmatigheden
Idiografische aanpak (idios = eigen)
= beschrijven van de eigenheid van het onderzoeksobject/ individu
PROCESSEN DIFFERENTIATIE, INTEGRATIE EN ORGANISATIE
Differentiatie/ verfijning
= de functies voortdurend preciezer of genuanceerder
VB. de ontwikkeling van grove naar fijne motoriek
Integratie/ samenwerking
= de verschillende functies meer en meer op elkaar afstemmen
VB. de oog-handcoördinatie (visueel + motoriek)
Organisatie
= het gedrag wordt alsmaar complexer
VB. realistischer/ moeilijkere tekeningen maken, met perspectief en correcte verhoudingen
terugvallen plaatsvinden in de ouderdom
HET NATURE-NURTUREDEBAT
Nature
= onze persoonlijkheid en vaardigheden zijn overgeërfd van ouders en grootouders
VB. evolutietheorie
Nurture
= alles is verworven uit ervaringen, leerprocessen en opvoeding
VB. tabula rasa en groeit via omgeving
Ontwikkelingsdeterminanten
= de factoren die de ontwikkeling mee richting geven
- een deel aangeboren
- een deel aangeleerd
Normatieve ontwikkelingsdeterminanten
= dit zijn invloeden die iedereen in dezelfde groep ervaart of ondergaat
- niet-persoonsgebonden
Pa gi n a |2
,Leeftijdsgebonden ontwikkelingsdeterminanten
= factoren die samenhangen met de biologische groei of rijping in de hele populatie
VB. hormonale veranderingen aan elke adolescent nieuwe emotionele reacties ontlokken
Socioculturele determinanten
= invloeden vanuit de sociale of maatschappelijke omgeving
VB. tijd op smartphone besteden verstandelijke ontwikkeling afremmen
Historische ontwikkelingsdeterminanten
= biologische of omgevingsinvloeden die gelinkt kunnen worden aan het tijdskader waarin de persoon opgroeit
VB. negatieve invloed coronavirus op jongeren
Niet normatieve ontwikkelingsdeterminanten
= dit zijn persoonsgebonden factoren en dus verschillen van persoon tot persoon
Specifieke persoonsgebonden factoren/ secundaire veroudering
VB. overlijden
Zelfbepaling
= de mens wordt meer en meer beschouwd als een actieve handelaar met zijn omgeving en afkomst.
- zelf in meerdere of mindere mate bepalen hoe we met alle invloeden omgaan
DE KRITISCHE PERIODE OF GEVOELIGE PERIODE
= dat is een tijdsvenster waarbinnen een bepaalde vaardigheid verworven zou moeten worden omdat de
biologische rijping ervoor gezorgd heeft dat in die levensfase de persoon erg ontvankelijk is voor stimulering.
VB. leren lezen en schrijven tussen 6 à 7 jaar
PLASTICITEIT VAN DE HERSENEN OF NEUROPLASTICITEIT
= het vermogen van de hersenen om zich te herstellen en te herstructureren, waarbij er op anatomisch niveau
zowel een herstel van de zenuwen ontstaat als dat er nieuwe neuroverbindingen worden gelegd.
- compenseren bij uitvallen van een gebied
VB. een rechtshandig persoon die de rechterhand kwijtgeraakt, zal na verloop van tijd al bijna even vlot met de
linkerhand leren schrijven
Continu en discontinu
Continu
= de ontwikkeling verloopt gestaag en geleidelijk in een continu opbouwende lijn
- afhankelijk van persoon tot persoon
- nieuwe vaardigheid bouwt voort op vorige
Discontinu
= de ontwikkeling verloopt in sprongen met soms abrupte veranderingen
- geheel nieuwe gedragsvaardigheden
Pa g i n a |3
, Kwantitatief
= toename van vb aantal woorden op valk van de taalontwikkeling
Kwalitatief
= hoe is het taalgebruik?
Cumulatief
= elke nieuwe fase bevat alle voorgaande verworvenheden en is als geheel groter dan de delen
VOORBEELD EXAMENVRAAG
Als men er op uit is om aan de hand van observaties van grote groepen mensen algemene wetmatigheden over
de ontwikkeling bloot te leggen, dan spreekt met over de __________________________________ invalshoek.
nomothetische invalshoek
ONDERZOEKSMETHODEN IN DE LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
LONGITUDINAAL ONDERZOEK
= je onderzoekt een groep personen gedurende meerdere jaren en beschrijft welke veranderingen er zich
voltrekken in de belangrijkste kenmerken, vaardigheden en gedragingen
Voordelen
- zeer specifieke levenservaringen
- binnen dezelfde persoonlijkheid
Nadelen
- langdurig, tijdintensief
- leereffecten (herhaling van dezelfde oefening)
- selectief uitdunnen van de groep
- interessegebieden gewijzigd
TRANSVERSAAL ONDERZOEK/ CROSS-SECTIONEEL ONDERZOEK
= op een bepaald moment een dwarsdoorsnede van de populatie maakt
Voordelen
- geen leereffecten
- minder tijdsintensief
- niet uitdunnen
- zeer gericht beantwoorden van actuele onderzoeksvragen
Nadelen
- weinig zicht op langetermijn
- geen zicht op individuele kenmerken
Pa gi n a |4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller billietnyssa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51292 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now