Class notes
Hoorcolleges Successiewet en WBR
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide uitwerking van de hoorcolleges
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
3 reviews
By: emilescheres • 4 year ago
By: stefanvantiel • 4 year ago
By: hansdestudent • 4 year ago
The fabric is clearly summarized and is very extensive, I am very satisfied with it.
Seller
Follow
aes94
Reviews received
Content preview
Hoorcolleges Successiewet en WBRHoorcollege 1 Rechtsgronden, vrijstellingen enz.
Hoorcollege 2 Waardering, verdeling en voorwaardelijke making
Hoorcollege 3 Gastcollege erfrecht
Hoorcollege 4 Wettelijke verdeling
Hoorcollege 5 Artikel 10 SW
Hoorcollege 6 Artikel 11 en 12 (en artikel 6 en 8) SW
Hoorcollege 7 Artikel 13, 13a en APV
Hoorcollege 8 Schenking
Hoorcollege 9 Overdrachtsbelasting
Hoorcollege 10 Overdrachtsbelasting
Hoorcollege 1 Rechtsgronden, vrijstellingen enz.
In dit college wordt een begin gemaakt met de behandeling van de Successiewet. Deze Wet bevat met ingang van
1 januari 2020 nog twee heffingen (erfbelasting en schenkbelasting). Het recht van overgang is met ingang van die
datum afgeschaft. In het eerste college wordt de systematiek van de Successiewet besproken, waarbij wordt
ingegaan op: Aanknopingspunten van de heffing, rechtsgronden, het tarief, de vrijstellingen, het partnerbegrip en
de imputatieregeling.
Let op!! Erfrecht – Boek 4 BW: Hierin staat wie wanneer erft, successiewet ziet op belastingen.
Cijfers erfbelasting
• Jaarlijks vererft circa € 15 miljard
• 1% overlijdt met een negatief vermogen
• 70% van nalatenschap is kleiner dan € 100.000
• 86% van nalatenschap is kleiner dan € 200.000
• 3% van de nalatenschap is groter dan € 500.000 (Totaal
dat bij deze 3% erft: 34%)
• Opbrengst 1,6% van totaal aan belastingopbrengsten
• Voor samenstelling nalatenschappen, zie figuur.
Nalatenschap naar leeftijd
Op een gegeven moment zie je de nalatenschap aflopen. Dit komt
omdat er tegen het einde van het leven meer kosten worden
gemaakt. Figuur betreft allemaal gemiddeldes. We zien dat de
nalatenschap van een 70-jarige gemiddeld iets minder bedraagt
dan €25.000.
Juridische en economische motieven
Waarom heffen we erfbelasting?
We heffen van de verkrijger, dus niet van de erflater.
• Bestedingsargument
- Als je spaart heb je het geld niet besteed en is er dus geen btw over geheven.
- Omdat er nog geen btw over is betaald, moeten we afrekenen over het spaargeld bij erflater
- Echter sluiten we in SW aan bij de verkrijger, in plaats van erflater…
• Draagkracht:
, - Erflater heeft al IB betaald over zijn vermogen, waarom moet het dan nog een keer belast worden?
- De nalatenschap verhoogd de draagkracht van de verkrijger. We heffen namelijk van subjecten, niet van
families (er bestaat geen fiscale eenheid van familie). Ouders hebben misschien wel heel hard gewerkt en
belasting betaald, maar als het bij de verkrijger komt, dan heeft die daar nog geen belasting over betaald.
- Dit is een juridisch motief à Het draagkrachtbeginsel is juridische het dragende beginsel van de
Successiewet.
Juridische motieven (draagkrachtbeginsel)
• Buitenkansbeginsel à De toevalstreffer. Ik blijk een suikeroom te hebben en die komt te overlijden en opeens
heb ik een €100.000 zonder dat ik dit had verwacht.
• Beginsel van de minste pijn
• Loon naar werken à Als je werkt moet je belasting betalen, als je niets doet en je ontvangt een erfenis, dan
zou je dus ook belasting moeten betalen.
• Profijtbeginsel à Het gaat om overheidsprestaties waar je in feite voor betaald. De overheid schept een
juridisch kader waarvan de burger kan profiteren en daar moet je voor betalen. Enerzijds kan men immers
betogen dat het woonland van de erflater heeft bijgedragen aan de vormgeving van het vermogen en dat het
woonland van de erflater daarom mag heffen over dit vermogen op het moment dat dit vermogen overgaat
naar een ander. Anderzijds kan men betogen dat de overheid het mogelijk maakt dat de verkrijger van een
nalatenschap zijn eigendomsrechten kan uitoefenen dankzij de bescherming die hij ontvangt van zijn
woonstaat. Het profijtbeginsel brengt derhalve mee dat mag worden geheven van de verkrijger.
Economische motieven
• Welfaristische motieven
• Particularistische principe versus universalistische principe
• Meritocratisch principe
Welfaristische motieven
We streven ernaar dat belastingen zo min mogelijk verstorend werken (economisch gedrag beïnvloeden). Stel dat
we een hoog tarief zetten op arbeid, dan zal de burger proberen een andere (minder zwaarbelaste) manier te
vinden om inkomen te verwerven. Dat is niet wenselijk. Echter… we hebben belastingen nodig omdat er zonder
belastinginkomsten geen rechtstaat is. We zoeken daarom naar belasting die zo min mogelijk invloed heeft op het
gedrag van de burger. Erfbelasting werkt volgens economen het minst verstorend, omdat iedereen dood gaat en je
dit niet kan ontwijken.
• Onbedoelde nalatenschappen
- Stel je bent aan het sparen voor een auto (je hebt €30.000 op je bank) en opeens kom je te overlijden.
- De erfbelasting heeft op het spaargedrag geen enkele invloed.
- Economen zeggen dat onbedoelde nalatenschappen 100% kunnen worden belast
- Er verandert namelijk niks aan het gedrag
• Bedoelde nalatenschappen
- Ik heb €30.000 gespaard om aan mijn kinderen na te laten. Als ik dan erfbelasting moet betalen, kan dit
wel invloed hebben op mijn spaargedrag. Economen vinden dus dat bedoelde nalatenschappen lager
belast moeten worden, omdat je anders een verstoring krijgt.
Twee motieven bij bedoelde nalatenschappen
• Altruïstisch motief à Ik laat na omdat ik een kick krijg van het nalaten (doet er niet toe aan wie). Welfaristen
zeggen dan dat je in deze situatie de belasting moet teruggeven.
,• Beloningsmotief à Kinderen hebben altijd voor mij gezorgd, dus ik vind dat zijn mijn vermogen moeten
krijgen. De nalatenschap vormt een vergoeding waardoor je het eigenlijk met IB moet belasten.
à Dit is getheoretiseerd en hier heb je dus weinig aan: Iedereen krijgt opeens een altruïstisch motief (0%). Je zou
nooit zeggen dat het een bedoelde nalatenschap is. Hoe achterhaal je het motief van de erflater? In de praktijk is
dit natuurlijk onmogelijk.
Onderzoek DNB-Household Survey
Onderzoek via de universiteit, ondervraagt over nalatenschap.
• Vraag: Wij hebben geen vooropgesteld plan om een erfenis
aan onze kinderen na te laten?
• Hypothese: Hoe groter het vermogen, hoe meer planning,
dus eerder bedoelde nalatenschap.
• Uit survey bleek dat bij nalatenschappen hoger dan
€500.000, maar 26% zei dat ze geen idee hadden wat ze met
haar nalatenschap ging doen.
• Als je klein vermogen hebt, dan heb je spaargeld nodig voor
bijvoorbeeld onvoorziene kosten zoals wasmachine.
Andere vraag: Wij willen onze kinderen een behoorlijke erfenis
nalaten ongeacht of ze wel of niet voor ons zorgen
• Bij grote vermogens veel meer bedoelde nalatenschappen
dan bij kleine vermogens.
Politieke motieven
We hebben daarnaast politieke motieven:
• Particularistische principe (Pim) à Aandelen van BV vader zijn overgedreven middels
notariële akte aan Pim. Aandelen meteen aan Pim overgedragen en is een uiting van
het particularistische principe. Overheid heeft niks te maken aan wie ik nalaat.
• Meritocratische principe (Sting) à Hilton enz. onterven hun kinderen onder het
motto: ze moeten het zelf maar verdienen. Ik onterf ze en geef ze een goede opvoeding en dan moeten ze het
zelf doen. Anders worden ze lui. Sting heeft dit ook gezegd.
SUCCESSIEWET
Erfbelasting
Er is sprake van een belastbaar feit als erflater en tijde van overlijden in Nederland woont. Vervolgens heffen we
erfbelasting bij de verkrijger. Dat is natuurlijk heel gek, want het maakt voor de verkrijger niet uit of erflater in
Nederland woont of in Spanje. Waarom sluiten we aan bij de woonplaats van erflater? SW is al heel erg oud en
stamt uit de tijd dat we nog geen administratie hadden (tijd van Napoleon). We wilde belasting heffen op grond
van draagkracht, dit werd toen afgemeten aan uiterlijke kenmerken. Als je bijvoorbeeld een huis had met veel
ramen moest je veel belasting betalen. Ook moest je personeelsbelasting betalen: als je veel personeel in dienst
had werd verondersteld dat je meer vermogen had. Als je je kon permitteren om in een groep te kaarten, dan had
je het privilege om niks te doen en moest je kaartspelbelasting betalen. Ook overlijden zie je gebeuren en werd dit
gebruikt als heffingsmoment. Eigenlijk elk land hanteerde deze manier van heffen. We hebben de woonplaats nog
steeds niet losgelaten, want als we nu overstappen naar de woonplaats van verkrijger, dan kan dit mismatches
, veroorzaken. Als we de woonplaats willen loslaten moeten we dit op wereldwijd/Europees niveau regelen. De
woonplaats van erflater in artikel 1 SW is dus nog iets uit de oude tijd.
Schenkbelasting
Schenker woont in Nederland t.t.v. schenking. Woonplaats van de verkrijger doet er dus ook bij een schenking niet
toe. Dus als de verkrijger in Amerika woont en de schenker hier dan wordt er hier belasting geheven.
Recht van overgang = Vervallen m.i.v. 1 januari 2010
• Schenker/erflater woont niet in Nederland maar schenkt/laat na binnenlandse situsgoederen.
• Andere landen kennen deze heffing (nog) wel
• Het is een soort buitenlandse belastingplicht
- X woont in buitenland maar laat binnenlands vermogen na. Situsgoederen worden per land ingevuld, dus
dat verschilt. In Duitsland is een aandelenpakket van 10% een situsgroep, in Nederland niet. Maar
realiseer je dat als er buitenlands vermogen is, en iemand woont in Nederland, dan kan er dus alsnog
worden geheven door het buitenland. Denk aan iemand met een huis in Spanje. We hebben wel
verdragen ter voorkoming van dubbele belasting t.b.v. erfbelasting. Dus je moet altijd naar het verdrag
kijken. Check in het buitenland of er situsgoederen zijn (dit kan ook een bank tegoed zijn).
• Wat nou als zich dat voordoet? Heft dat land dan wel?
- Op grond van vrijheid van kapitaalverkeer hebben wij recht van overgang afgeschaft.
- Wij kennen het dus niet, maar andere landen wel.
Subjectieve belastingplicht
Onbeperkte belastingplicht
• Schenker of erflater woont in Nederland
• Verkrijger wordt belast voor alles wat tot de nalatenschap behoort, waar het vermogen zich op de wereld ook
bevindt. Dus ook als de erfgenaam in het buitenland woont.
Beperkte belastingplicht
Artikel 3 SW: Woonplaatsficties
• Lid 1: Indien een Nederlander binnen 10 jaar nadat hij Nederland metterwoon heeft verlaten, is overleden of
een schenking heeft gedaan, dan wordt hij geacht ten tijde van zijn overlijden of van het doen van de
schenking in Nederland te hebben gewoond.
• Lid 2: Ieder die in Nederland heeft gewoond en binnen 1 jaar nadat hij Nederland heeft verlaten een
schenking heeft gedaan, wordt geacht ten tijde van het doen van de schenking in Nederland te hebben
gewoond. Dit geldt dus voor iedereen!! à Stel een expat komt hier wonen voor 2 jaar en gaat daarna terug
naar zijn eigen land. Als hij vervolgens iets schenkt aan kind, dan wordt dat belast in Nederland. De vraag is of
het in ze op komt dat er in NL-schenkbelasting is verschuldigd? Voegt dit artikel iets toe?
Is artikel 3 SW in lijn met het gelijkheidsbeginsel?
• HR heeft hierover besloten dat Nederlanders anders zijn dan niet-Nederlanders. Nederlanders genieten in het
buitenland bescherming van Nederland (bijvoorbeeld als je in de buitenlandse gevangenis terecht komt). Je
geniet bescherming van de Nederlandse overheid op grond van je burgerschap en hier mag best iets
tegenover staan. HR is heel terughoudend met gelijkheidsbeginsel dus voorlopig houdt dit stand.
Tarieven
• Artikel 24 lid 1: Erf- en schenkbelasting dezelfde tarieven
• Artikel 25 t/m 28: Meerdere verkrijgingen worden vaak samengenomen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aes94. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now