Deel II — Omgaan met agressie
en geweld in de hulpverlening
1. Agressie: wat is het? (p. 133 - 141)
1. Agressie…?
De nitie agressie (Bakker & Bakker):
• Agressie = handeling die leidt tot uitbreiding van iemands gebied (hoe tijdelijk ook).
• Geen vernielzucht, maar aanwinst van ruimte.
Verschil agressie en vijandigheid:
• Agressie = uitbreiding van gebied (neutraal).
• Vijandigheid = vernielzucht, haat (negatief).
Oorsprong term "agressie":
• Latijnse betekenis: aggressio = naderen, iets beginnen, aanvallen.
• Agressie = middel om doel te bereiken, niet vernietiging.
Agressie als levensenergie en motivatie:
• Agressie = energie, motivatie, initiatief, bron van groei.
• Florence Nightingale: haar werkgedrevenheid gedreven door “woede” over sociale
onrechtvaardigheid.
Freud's visie:
• Agressie essentieel voor menszijn.
• Agressie kan constructief worden ingezet (sociaal aanvaardbare handelingen).
• Niet destructief, maar overleven in relatie tot anderen
2. … of “geweld”?
Agressie:
• Schade (fysiek/emotioneel) aan anderen of omgeving.
• Kan zonder kwaad opzet (gezonde agressie/ assertiviteit).
Geweld:
• Agressie met destructieve intentie (kwaad opzet).
• Grovere vorm van agressie.
Perspectief slachto er:
• Betekenis hangt af van ervaring slachto er.
• Positieve intentie (bijv. chirurgie) ≠ altijd geweld.
Grensoverschrijdend gedrag:
• Agressie = schade + schending van regels (Van der Ploeg, 2009).
• Agressie en grensoverschrijding = synoniem.
Geweld (Bakker & Bakker):
• Geweld = agressie met krachtmiddelen.
fi ff ff
, Delinquent gedrag:
• Agressie ≠ wetsovertreding.
• Niet elke agressie is delinquent gedrag.
Autodestructief gedrag:
• Geen focus op zelfbeschadiging, hongerstaking.
3. Soorten agressie
Agressie = verwijst naar een veelheid aan verschillende gedragingen, die op verschillende
manieren van elkaar kunnen worden onderscheiden.
1. Drijfveer/functie
• Onderscheid agressie: frustratie-agressie vs instrumentele agressie (meest gehanteerde
opdeling)
• Je kan doorschieten van proactief naar frustratie
1. Frustratie-agressie of reactieve agressie
• Reactie op situatie die frustrerend aanvoelt
• Functie agressie —> ventileren/reduceren spanning
• Met reptielenbrein (geen waarneming)
• Door rode lint schieten (verlies controle)
• Voorbeelden:
• Ahmed slaat zichzelf als reactie op hoofdpijn.
• Christa is overspannen. Op het moment dat haar iets gevraagd wordt snauwt ze de ander af.
•…
2. Instrumentele of proactieve agressie
• Agressie als instrument / middel om doel te bereiken
• Situatie onder controle
• Wel nog waarneming
• Voorbeelden:
• De begeleiders van Ahmed bieden hem bescherming tegen de gevolgen van zijn
autoagressief gedrag. Door herhaling ontstaat een operant conditioneringse ect, waardoor
Ahmed leert zichzelf te slaan met op het oog op het verkrijgen van bescherming of
begeleidersnabijheid.
• De groepsgenoten van Christa blijven uit haar buurt als reactie op haar agressieve
uitbarstingen. Die uitbarstingen kunnen na verloop van tijd een middel worden om te maken
haar gerust te laten.
•…
ff
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alexvanh7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.22. You're not tied to anything after your purchase.