➔ Lijst van grootheden, eenheden en de betekenis
1. INLEIDENDE BEGRIPPEN
Geschiedenis
- Tot 18e eeuw 2 lichtbronnen: natuurlijk daglicht en de vlam (kunstmatige lichtbron sinds steentijd
➔ Deze 2 lichtbronnen dicteerden de patronen van het leven en de architectuur
➔ Nieuw tijdperk uitvinding van gasverlichting en nadien elektrische verlichting
Kwantitatief lichtontwerp
- Met komst van elektrische verlichting en bereiken van verlichtingssterkteniveaus vergelijkbaar met die van
daglicht, werd het een kwestie van hoeveel technische inspanning men bereid was te investeren
- Eind 19e eeuw poging om straatverlichting te ontwikkelen (schijnwerpers op verlichtingstorens)
➔ Door verblinding en harde slagschaduw werd deze vorm van buitenverlichting al snel opgegeven
- Toenemende industrialisatie leidde tot intensieve studies op gebeid van:
• Werkplekverlichting
• Onderzoek naar invloed van verlichtingssterkteniveaus
• Type verlichting op de productie-efficiëntie
- Studies zorgden voor uitgebreide regels en voorschriften voor:
• Minimale verlichtingssterkteniveaus
• Kwaliteit van de kleurweergave
• Beperking van verblinding
➔ Voorschriften werden normen die deel uitmaken van bescherming van gezondheid op werkplaatsen en
daarbuiten
Kwalitatief lichtontwerp
- Opvatting om menselijke waarneming tot een fysiologisch georiënteerd niveau te beperken, leidde tot
onvoldoende verlichtingsconcepten
- Het waarnemingsgerichte lichtontwerp is niet louter het primair denken in termen van kwantitatieve
verlichtingssterkteniveaus of luminantiedistributie, maar in termen van kwalitatieve factoren
Waarnemingsgerichte lichtontwerp
- In waarnemingsgerichte lichtontwerp van jaren 60 werd de mens met zijn behoeften niet langer beschouwd als
‘ontvanger’ van zijn visuele ruimte, maar als actieve factor in het waarnemingsproces
- Ontwerpers analyseerden betekenis van afzonderlijke ruimtes en functies ervan
Richard Kelly (1919-1977)
= pionier op gebied van kwalitatieve lichtontwerpen, die de toen moderne ideeën leende uit de
waarnemingspsychologie en theatrale verlichting en deze combineerde tot 1 uniform concept
Kelly ontdoet zich van de strenge beperkingen van het gebruik van uniforme verlichtingssterkte als centraal criterium
van het lichtontwerp (hij verving de vraag van de hoeveelheid licht door de vraag naar de individuele kwaliteiten van
het licht.
3 basis functies van fundamentele vorm van licht:
- Basis/ algemene verlichting
- Accentverlichting
- Licht om naar te kijken
Basis/ algemene verlichting (verlichting om te zien)
= algemene verlichting die volume en zijn ruimte zichtbaar maakt. Zorgt ervoor dat de grenzen van de ruimte, de
aanwezige objecten en de mensen zichtbaar zijn.
, - Maakt algemene oriëntatie en voeren van activiteiten mogelijk
- Basis/ algemene verlichting is de basis voor een meer uitgebreid lichtontwerp
- Doel: het opbouwen van verschillende verlichting die voortbouwt op de basislaag van het ruimte-licht
Accentverlichting (licht om aandacht te trekken)
- Verlichting die de uitdrukkelijke taak krijgt om actief te helpen informatie over te brengen
- Heldere verlichte delen van de ruimte automatisch aandacht trekken
- Zones met essentiële informatie kunnen worden benadrukt door accentverlichting, terwijl secundaire of
afleidende informatie kan worden afgezwakt door toepassing van een lager lichtniveau
- Vergemakkelijkt snelle en correcte doorstroming van informatie dit geld bij:
• De oriëntatie in de ruimte
• Het benadrukken van bepaalde objecten
Licht om erop te kijken
- Niet alleen aandacht op informatie, maar ook informatie in en door zichzelf
- Geld vooral voor spiegelende effecten die puntlichtbronnen kunnen produceren op reflecterende of
retracterende materialen
- Lichtbron zelf worden beschouwd als briljant en decoratief
- Ambiance toevoegen, vooral aan prestigieuze plaatsen
- Traditioneel: kroonluchters en kaarslicht
- Modern lichtontwerp door gericht gebruik van lichtbeelden of door creëren van effecten verlichte materialen
William Lam
= één van de meest toegewijde voorstanders van kwalitatief georiënteerd lichtontwerp
- Maakte een lijst van woordenschat op voor het beschrijven van de eisen die aan een verlichtingssysteem
worden gesteld
Onderscheid tussen 2 groepen van criteria:
- De activiteitbehoeften
- De biologische behoeften
Activiteitbehoeften
= behoeften die de vereisten aan licht die nodig zijn voor het uitvoeren van bepaalde activiteiten binnen een ruimte
beschrijven
- Doel: bereiken van functionele verlichting die in optimale visuele voorwaarden voor de activiteit in kwestie
vooziet zowel bij het werk, vrijetijdsbesteding of gewoon bewegen door de ruimte
- Lam streeft naar een uniforme verlichting die alleen bedoeld is voor de meest moeilijke visuele taak
➔ Ipv stelt hij andere analyse voor van alle visuele taken die zich voordoen, een analyse die uitgevoerd
wordt op basis van locatie, type en frequentie
Biologische behoeften
= behoefte die psychologische eisen opsommen, die worden geplaatst in een visuele ruimte en die in elke context
toepasbaar zijn
- Hebben betrekking op onbewuste eisen die fundamenteel zijn voor het beoordelen van een emotionele
situatie
- Hebben betrekking op gevoel van welzijn in een visuele ruimte
- Emotionele evaluatie van visuele ruimt hangt af dat ze de informatie voor de waarnemer verborgen houdt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luzvanoverberghe305. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.