GEZONDHEID EN MAATSCHAPPIJ
__________________________________________________________________________________
PARTIM GEZONDHEIDSBEVORDERING
__________________________________________________________________________________
Niet enkel maatschappelijke opdracht om ziekte te genezen maar ook om ziekte te voorkomen
Indeling preventie naargelang type maatregel:
Gezondheidsbescherming: geen directe tussenkomst van burger, bv. voedselbescherming,
zwembadwater
Ziektepreventie: maatregelen om specifieke ziekten te voorkomen, bv. vaccins
Gezondheidsbevordering: richt zich op fysieke en sociale omgeving en op levensstijl van
mensen
Indeling preventie op basis van ziekteproces
Primaire preventie:
o Aanpakken van causale factoren van ziekte, bv. reglementering op roken,
voedingsbeleid, verbod op drinken van frisdranken op school
o Doelgroep: gezonde mensen (totale populatie of specifieke groepen)
Secundaire preventie:
o Gericht op het detecteren van ziektes in vroeg stadium, bv. screeningsprogramma’s
o Doelgroep: totale populatie (universele screening), risicogroepen (case finding)
Tertiaire preventie (= zorggerichte preventie):
o Tegengaan van verslechtering van gezondheidstoestand, voorkomen van
complicaties, bv. levensstijlprogramma’s voor diabetespatiënten
o Doelgroep: zieke mensen
Quaternaire preventie:
o Vermijden van overmedicalisering, bv. vermijden van onnodige check-ups of
onderzoeken, onnodig geven van antibiotica
o Rekening houden met wetenschappelijke evidentie en ethische verantwoording
, Primordiale of pro-actieve preventie
o Vrij nieuw
o Gericht op in stand houden van algemene voorwaarden voor gezondheid
o Economische, sociale en culturele voorwaarden, bv. geen uitsluiting van
bevolkingsgroepen, bestrijding armoede
o Doelgroepen: hele populatie of specifieke groepen
o Upstream strategieën (metafoor “bodies in the river”)
Quaternaire preventie kan men toepassen op alle andere vormen van preventie
Indeling preventie in geestelijke gezondheidszorg:
Gebruikt in alcohol- en drugpreventie
Universele preventie: gericht op totale bevolking vooraleer er problemen zijn, bv.
programma tegen pesten
Selectie preventie: gericht op risicogroepen
Geïndiceerde preventie: gericht op personen bij wie er al problemen zijn maar nog niet
gediagnostiseerd zijn
Zorg gerelateerde preventie: gericht op voorkomen van complicaties bij bestaande ziekte,
bv. jongeren met anorexia (als gevolg van eetstoornis)
WHO definitie gezondheidsbevordering:
“Het proces waardoor mensen of groepen van mensen in staat gesteld worden om meer controle te
verwerven over de determinanten van hun gezondheid, en zo hun gezondheid te verbeteren. “
(Ottawa Charter, 1986)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cocquytmathijs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.61. You're not tied to anything after your purchase.