Barok:
De verspreiding van de
Italiaanse
Hoog-Renaissance
1. De Città Ideale
Architectuur als politiek en
sociaal instrument ter
organisatie van de samenleving
(orde, ornament, concinnitas),
en de creatie van de piazza
(pleinen, zichtassen).
Filarete (auteursnaam, Antonio Averlino): Sforzinda:
o Filarete: liefhebber van de deugd o Francesco
Sforzo, Milaan (hertog)(*) o Architect als raadgever
aan het hof: rationaliseert problemen van het leven
en wonen in de stad en formuleert er praktische
antwoorden op gestoeld op filosofische en
wetenschappelijke kennis
o Vitruvius en Alberti
o Baldasare Castiliogne: Magnificenza als
evenwichtsoefening, vermijden van excessen (**)
o Belangrijke conceptuele en theoretische bijdrage over
het bedenken van de ideale stad van de deugd
(*) Draagt het op aan Francesco (zijn beschermheer), 1 van de eersten die de filosofiën van
Vitruvius gaat omzetten naar een eerste traktaat. Hij (hertog) is een liefhebber van de
deugd.
(**) Boek: hoe moet de hoveling zich gedragen? evenwicht: te kort (vulgaire) - overdreven
(pracht en praal)
1.1 Hertogelijke Steden Urbino en
Pienza Palazzo
Ducale, Urbino:
o In opdracht van Federigo di Montefeltro (humanistische
leider, die
,Geschiedenis Les 6
inzet op oorlogsvoering) o Principe
Umaniste
o Machtstrijd met onder andere Medici (Firenze), Gonzaga (Mantua) o
Bouwt 20 jaar aan de stad en paleis o Laurana en Francesco di
Giorgio Martini
Montefeltro en zijn zoon door Pedro Berruguete
Francesco die Giorgio Martini:
o Architect en stedenbouwkundige
o Gedreven interesse in oorlogsvoering en de talrijke
vernieuwingen die er zich in voordoen (onder andere
vuurwapens -> nieuwe manier van beveiliging) en de
repercuties (terugval) op architectuur
o werkt een stadsplan voor Urbino uit met bijzondere
aandacht voor citadellen, maakt een nieuwe
La Rocca, Mondavio ommuring o Schreef een traktaat over stedenbouw
vanuit militair
perspectief
Vroege 16de eeuw:
o nieuwe stadsomwallingen
o nieuwe kerk
o stadspaleis
,Geschiedenis Les 6
Palazzo Ducale, Urbino, tweede helft
15de eeuw, reliëfs van de friezen van het
binnenplein (nu in Getty museum) stellen
de laatste ontwikkelingen in de krijgskunst
voor.
In het paleis besteed men aandacht aan nieuwe krijgsmethodes die worden
afgebeeld op friezen. (Vreedzame humanistische idealen).
o Vertrekt vanuit twee bestaande gebouwen: een oude hertogelijke
residentie en een kapel
o Integreert zich in de glooiing van het landschap o Belangrijke
wisselwerking tussen landschap en architectuur: zien en gezien worden o
Magnificenza als deugd bereikt hier een
uitzonderlijk evenwicht
Westgevel: privé-vertrekken, geeft uit op
een grote open vlakte. De loggia met twee
torens is een eyecathcer voor de bezoekers
en verleent Montefeltro een prachtig zicht.
Oostgevel: zijde van het stadsplein,
representatie vertrekken. De gevel is
uitermate sober maar gearticuleerd door
vlak afgelijnde rusticae (vergelijk met
Palazzo Ruccelai) en pilasters die dienst
doen als raam- en deuromlijsting. Het
strakke en statige karakter van de façade
wordt onderlijnd doordat raam-
deuropeningen even groot zijn.
, Geschiedenis Les 6
Een open loggia is kenmerkend voor de nieuwe-renaissance. (kennis voor de nieuwe
moderne architectuur). In de oostgevel worden geometrische patronen gebruikt die
zorgen voor perspectief op het gebouw.
Door het Palazzo (Ducale) mee in de pleinaanleg te betrekken, doorbreekt
Giorgio Martini het traditionele palazzo grondplan dat een gesloten blok vormde
rond één of meerdere binnenpleinnen.
Binnenplein van het publieke deel:
o arcadebouw
o zuilen en pilasters in de hoeken
o pilasters op de verdieping tegen de grote wand (klassieke
canon)
o inscriptie in Romeins kapitaal in het fries dat de
krijgsdaden (militaire idealen) en de humanistische idealen
van Montefeltro benadrukt
o perspectief door patroon in het
pavement (de vloer)
Stervormig moties waarbij alle zichtassen
van het gebouw zichtbaar zijn.
De humanistische idealen komen in
het interieur volledig tot uiting:
o de majestueuze ontvangsttrap
o de studiolo, tempietto delle
muse en capella del perdono
Axonometric detail of the Urbino ducal palace
1. Studiolo
2. loggia
3. dressing chamber
4. duke's badchamber
5. sala d'udienza
6. sala degli angeli
Tot het begin van de 15de eeuw was de trap puur functioneel en moest deze zo
weinig mogelijk plaats nemen, hij creëert perspectief en monumentaliteit.
-> Sociale betekenis: de plaats waar de bewoner zijn bezoeker ontvangt bv. als hij de
gast beneden ontvangt en de trap mee wandelt is deze gast zeer belangrijk.
De trap krijgt een nieuwe functie: kennis, inspiratie en kunst; humanistische ideaal op
architecturale wijze.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanolstanne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $32.53. You're not tied to anything after your purchase.