Artikel 1 - Sleutel en de Ruyter: Wat is
opvoeding?
Inleiding
‘Opvoeding’ is het belangrijkste begrip van de grondbegrippen van de
pedagogische wetenschappen. Het is dan ook eigenlijk best apart dat er
niet een goede analyse van het begrip opvoeding bestaat omdat het dus
in het vakgebied pedagogiek centraal staat.
Anders gezegd: het ontbreken van een systematische analyse van het
begrip ‘opvoeding’ staat in contrast met het vele onderzoek dat
plaatsvindt naar de opvoeding zélf.
Opvoeding is nu eenmaal een veelbesproken onderwerp. Al helemaal als je
gaat kijken naar het aantal debatten en over wat de ‘perfecte’ opvoeding
zou zijn. Ook in de politiek en hun beleid zie je dit terug, bijvoorbeeld de
jeugdwet waarin gemeenten verantwoordelijk worden gesteld voor het
voorkomen van opvoedproblemen en het bevorderen van
opvoedvaardigheden van ouders.
Omdat opvoeding dus als het belangrijkste begrip wordt gezien is het dus
ook van belang om het begrip op een theoretische systematische manier
te benaderen, oftewel een conceptuele analyse van het begrip.
Conceptuele analyse resulteert, als het goed is, in conceptuele
uitspraken en heeft dus als doel: begripsverheldering. In zulke
uitspraken wordt beweerd dat een begrip een bepaalde inhoud heeft of
gerelateerd is aan een ander begrip. Het is van methodisch belang
conceptuele uitspraken zorgvuldig te onderscheiden van empirische en
normatieve uitspraken.
Belang van het artikel
Het artikel geeft dus eigenlijk een gedetailleerde analyse van de begrippen
'opvoeding' en 'opvoeden' zoals ze in de dagelijkse taal worden gebruikt.
De auteurs, Jan Steutel en Doret de Ruyter, benadrukken het belang van
conceptuele helderheid in de pedagogiek, gezien de grote
hoeveelheid aandacht voor opvoeding in onderzoek, beleid en praktijk.
Bij conceptuele analyse ligt focus op taalgebruik dat:
- correct is
, - courant, gebruikelijk is
- paradigmatisch is onmiskenbaar voorbeeld; kern of essentie
Twee betekenissen van ‘opvoeding’
Opvoeding heeft eigenlijk ‘twee betekenissen’:
1. Opvoeding (brede betekenis): Dit omvat het geheel aan
handelingen, activiteiten en praktijken van de vroege kindertijd tot
volwassenheid, gericht op de ontwikkeling van het kind tot een volwassen
persoon.
- Artikel: “Als een eerste en globale stap in onze analyse zouden we
kunnen zeggen dat de term 'opvoeding' in deze voorbeelden
functioneert als een overkoepelende term voor een geheel van
daden, activiteiten of praktijken – een geheel dat loopt vanaf de
vroege kindertijd tot aan de volwassenheid, en dat ruwweg bedoeld
is om bij te dragen aan de ontwikkeling van het kind tot een
volwassen persoon."
- inhoud en/of vorm
Bijvoorbeeld. een religieuze opvoeding, een beschermende opvoeding,
een kille opvoeding, een muzikale opvoeding
- materiële en immateriële gezinsleven, incl. gewoontes en gebruiken
materieel: tastbare materiele aspecten van het gezinsleven.
Bijvoorbeeld economische aspecten.
Immaterieel: niet-tastbare aspecten van het gezinsleven. Bijvoorbeeld
waarden en normen.
2. Opvoeden (smalle betekenis): Dit verwijst naar specifieke,
individuele handelingen die bedoeld zijn om het gedrag van het kind te
beïnvloeden, zoals gebieden, verbieden, vermanen en straffen.
- Een specifieke (beperkte set van) daden of activiteiten, gericht op
beïnvloeding in een gewenste richting. Bijvoorbeeld corrigeren, verbieden,
terechtwijzen – maar ook: aansporen, complimenteren
- dus: ‘opvoeden’ is een onderdeel van het grotere geheel dat we
‘opvoeding’ kunnen noemen.
Het begrip opvoeding is dus een bredere benadering dan het begrip
opvoeden. Een religieuze opvoeding is een brede betekenis en dus
‘opvoeding’, als iemand elke zondag naar de kerk gaat is dit een manier
van ‘opvoeden’ want het gaat over specifieke individuele handelingen.
Het ‘opvoeden’ door middel van elke zondag naar de kerk gaan is dus een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rooscohen38. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.36. You're not tied to anything after your purchase.