PERSONEN- EN FAMILIERECHT
Personenrecht = regelt het statuut of plaats van de persoon in de samenleving.
Familierecht = regelt de verhoudingen binnen de familie.
LEERSTUK 1: STAAT, BESTAAN, NAAM, GESLACHT EN WOONPLAATS VAN NATUURLIJKE
PERSONEN EN DE BURGERLIJKE STAND
STAAT:
= verschillende hoedanigheden die de rechtstoestand bepalen van een persoon:
Verschillende hoedanigheden:
Ik ben Belg, Ik ben Gentenaar, ik ben een dochter…
Je krijgt deze hoedanigheden door opgedeeld te zijn in verschillende categorieën.
Deze verschillende hoedanigheden samen bepalen de RECHTSSTOESTAND.
Hoe verkrijgt men de staat? Door:
Rechtsfeiten: Vb. Geboren worden, sterven, 18jaar worden…
Rechtshandelingen: Vb. trouwen, adopteren…
Gerechtelijke uitspraken vb. vonnis van de vrederechter die bepaalt dat een persoon onbekwaam
wordt verklaard. Vonnis van gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.
Wet: Vb. naturalisatie
Kan gelden tegenover de overheid, de familie en als enkeling.
Je krijgt de staat vanaf dat je bestaat.
De eigen staat is evolutief. Vb. je bent nog geen moeder, maar je wordt wel moeder. Je verhuist dus wordt je
Gentenaar.
Deze zaken zijn allemaal van openbare orde, je kan nooit afwijken van je staat.
De staat is tegenstelbaar aan derden. Iedereen moet rekening houden met je staat. Hieruit vloeien rechten en
plichten.
De staat wordt gepubliceerd in de akten en registers van de burgerlijke stand. Vb. geboorteakte
De staat is enkelvoudig, hetgeen betekent dat voor elk element van staat op een bepaald moment maar één
toestand mogelijk is.
BESTAAN:
Art.42-43-44 oud BW: wat moet er gebeuren bij het begin van het bestaan.
Art. 42 oud BW: kennisgeving van geboorte uiterlijk eerstvolgende werkdag
Art.43 oud BW: geboorteaangifte bij ambtenaar van burgerlijke stand door moeder of vader
(juridische vader), binnen 15dagen na de geboorte.
Art. 44 oud BW: vermelding akte van geboorte
Wat moet er gebeuren aan het einde van het bestaan?
1
, Art. 55 oud BW: ambtenaar van de burgerlijke stand maakt overlijdensakte op, zodra een
overlijdensattest is voorgelegd.
Art.56 oud BW: vermelding akte van overlijden
Begin:
Geboorte hiervan aangifte doen.
uitzondering: ongeboren vrucht
o Als in belang van toekomstige persoon
o Levend en levensvatbaar geboren
Wettelijk tijdvak van verwekking (art. 326 oud BW)
Einde:
Overlijden hiervan aangifte doen.
uitzondering: overledene persoon
o Als in belang van familieleden, erfgenamen, SE
Wat als bestaan niet meer zeker is?
o Vermoeden van afwezigheid: art.112-117oud BW
o Verklaring van afwezigheid: art. 118-124 oud BW
Heeft dezelfde juridische gevolgen als het overlijden!
o Gerechtelijke verklaring van overlijden: art. 126-135 oud BW
NAAM:
FUNCTIE VAN DE NAAM
De naam is derhalve van openbare orde en als gevolg hiervan dus onverhandelbaar, wettelijk bepaald en
enkelvoudig.
Is een minimale identificatie voor een deelname aan het rechtsverkeer.
REGELS INZAKE FAMILIENAAM
Art. 335, 335 bis en 335 ter oud BW
We hebben:
Afstamming vader en moeder samen
Afstamming moeder en meemoeder samen
Afstamming vader alleen
Afstamming moeder alleen
Erkenning of gerechtelijke vaststelling tijdens minderjarigheid:
Mogelijkheid keuze andere naam (naam andere ouder of dubbele naam)
2
, Verklaring bij ambtenaar BS
Indien geen keuze of onenigheid: naam blijft behouden
Voor alle andere kinderen
NAAMSVERANDERING EN NAAMSVERBETERING
De naamverandering wat de familienaam betreft, wordt aangevraagd bij verzoekschrift aan de minister van
Justitie die de verandering kan toestaan bij koninklijk besluit. De aanvraag tot wijziging dient gemotiveerd te
zijn. Het toestaan van een naamsverandering is een gunst en geen recht. Ze moet worden bekendgemaakt in
het BS.
De naamsverbetering daarentegen is een recht. Iedereen heeft immers recht op een correcte schrijfwijze van
de juiste naam. De aanvraag moet langs administratieve weg gebeuren via de ambtenaar van burgerlijke stand
die de materiële vergissing vaststelt of via gerechtelijke weg door een verzoekschrift aan de familierechtbank.
GESLACHT:
WOONPLAATS:
WOONPLAATS VS. VERBLIJFPLAATS
Principe: vrije keuze.
Het is de (feitelijke) verblijfplaats.
JURIDISCHE GEVOLGEN VAN WOONPLAATS
WOONPLAATSKEUZE: PRINCIPE EN UITZONDERINGEN
Woonplaats ad hoc = personen kunnen in een overeenkomst bepalen dat voor de uitvoering van verbintenissen
een andere plaats dan hun werkelijke woonplaats kan fungeren.
Echtelijke verblijfplaats = waar men zijn echtelijke verplichtingen moet uitvoeren.
Kieswoonplaats = de plaats waar iemand in het bevolkingsregister ingeschreven is de eerste dag van de tweede
maand voorafgaand aan de verkiezingen.
BURGERLIJKE STAND:
Burgerlijke stand:
Gemeentelijke dienst
Verzamelen van gegevens omtrent bestaan, staat en bekwaamheid
Opmaken akten van burgerlijke stand
Publiciteit geven aan die akten
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisedesmaele. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.36. You're not tied to anything after your purchase.