Psychologische basisvaardigheden voor gesprek en begeleiding (P0V84A)
Summary
Samenvatting verplichte literatuur
0 purchase
Course
Psychologische basisvaardigheden voor gesprek en begeleiding (P0V84A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit document is een samenvatting van de verplichte literatuur voor het vak Psychologische basisvaardigheden voor gesprek en begeleiding (3de bachelor psychologie). De artikels die hierin vertaald (naar het Nederlands) en samengevat zijn: eerste tekst van Hill over luisteren, het artikel van Hill ov...
Psychologische basisvaardigheden voor gesprek en begeleiding (P0V84A)
All documents for this subject (6)
Seller
Follow
jolienwarnants
Content preview
EXTRA LITERATUUR
BASISVAARDIGHEDEN
ARTIKEL HILL
Luistervaardigheden zorgen ervoor dat de cliënten zich veilig en comfortabel voelen, waardoor ze hun gevoelens en gedachten
beter kunnen exploreren
ATTENDING, LUISTEREN EN OBSERVEREN
Attending:
= helpers die zich fysiek oriënteren naar de cliënten
Doel:
- cliënten laten weten dat ze aandacht besteden aan hun
- zodat de cliënten zich veilig voelen om open over hun gevoelens en gedachten te spreken
- cliënten voelen zich waardig, er wordt naar hun geluisterd
- het kan cliënten ook aanmoedigen om ideeën en gevoelens te verbaliseren omdat ze het gevoel hebben dat de helpers
geïnteresseerd zijn in wat ze te zeggen hebben
- het kan de actieve betrokkenheid in de sessies versterken
meestal via nonverbale en paraverbale gedragingen gecommuniceerd:
kan juist zijn wat psychologen of helpers indirect willen communiceren (emathie) of juist niet zouden willen
communiceren (ongeduldig dus voet ‘tapping’)
Attending zorgt er wel voor dat je kan gaan luisteren, maar verzekert niet dat je ook goed luistert (je kan bvb fysiek wel aanwezig
zijn en non-verbaal ook wel lijken dat je aan het luisteren bent en toch mentaal met andere dingen bezig zijn)
Luisteren:
= meer dan gewoon attending
= begrijpen en soort van vastleggen van de boodschappen dat een cliënt probeert te communiceren
= NIET alleen wat die persoon overt zegt maar ook achterliggende betekenis (door combineren van verbale en non-verbale
boodschappen)
je moet goed kunnen luisteren om te helpen, maar het is geen verzekering dat je echt wel goed aan het helpen bent
je focust je dus heel hard op de woorden en nuances
Observeren:
= aandacht besteden aan hetgeen overt gezegd wordt, maar ook non-verbale gedragingen
proberen de behavioral cues van een persoon op te pikken en hoe deze persoon overkomt
bvb: negatieve reacties, ambivalentie voelen, moeilijkheid emoties uitdrukken, afgeleid zijn etc
CULTURELE PROBLEMEN IN ATTENDING, LUISTEREN EN OBSERVEREN
In elke cultuur zijn er regels voor nonverbale communicatie deze zijn vaak moeilijk onder woorden te brengen omdat ze ons
jong via sociale interactie zijn bijgebracht zonder expliciete verbale instructie
belangrijk om je hiervan bewust te zijn
vb: in Azië moet je onderdanig zijn en in Amerika meer stoefen
helpers moeten hun stijl van communiceren aanpassen aan cliënt, niet andersom
dit door cues in gesprek op te vangen waar de cliënt zich wel of niet comfortabel bij voelt
RELAX EN WEES NATUREL MAAR NOGALTIJD PROFESSIONAL
Belangrijk om niet enkel relaxed te lijken maar het ook te zijn:
, kan zijn als je een ‘attending’-houding hebt dat je als artificieel of geposeerd overkomt maar belangrijk om relaxed
over te komen
als je het moeilijk vindt om te relaxeren:
o je kan stapje terugnemen en exploreren wat er in je gaande is
bvb spierspanning of fysiek afstand proberen krijgen van je cliënt
o je bewust zijn van jezelf is belangrijk als je weet hoe je je voelt kan je geïnformeerde beslissingen maken
over hoe je je moet gedragen ipv bepaalde reacties uit te laten lekken
NON-VERBALE GEDRAGINGEN DAT ATTENDING FACILITEREN
Mensen communiceren hun emoties meer via non-verbale dan verbale expressies + deze non-verbale gedragingen zijn
betrouwbaardere indicatoren van echte emotie (als er een discrepantie tussen non-verbale en verbale gedragingen zou zijn)
kinetiek: relatie tussen lichaamsbewegingen en communicatie
o emblemen: deze zijn vervanging van woorden
bvb zwaaien naar elkaar
o ilustrators gaan samen met spraak
bvb de lengte van een vis opmeten met de handen
o regulatoren monitoren de conversational flow
knikken, verandering in postuur
o adaptoren zijn gewoontes waar je je niet van bewust bent en geen communicatief doel hebben
likken van lippen, spelen met een pen, krabben aan hoofd
emblemen, illustratoren en regulatoren kunnen gebruikt worden om verbale boodschappen mee over te brengen
adaptoren moeten vermeden worden want deze trekken de focus van cliënt naar helper en kan dus de effectiviteit van
de helper ondermijnen
te veel adaptoren of niet goed gebruik van andere kinetiek kan zorgen voor een non-verbale lekkage waarbij hetgeen
dat de persoon niet wil communiceren eruit lekt via non-verbale kanalen
OOGCONTACT
gebruikt om contact te initiëren, behouden of vermijden
ogen worden gebruikt om spraak te monitoren, feedback te voorzien, begrip tonen en de wisselwerking of interactie
van het gesprek te reguleren
vermijden van oogcontact of het breken signaleert dat deze persoon angstig is, oncomfortabel is, of gewoon geen nood
heeft aan communicatie
in algemeen maken mensen in 28-70% van hun interacties oogcontact (maar vaak voor niet meer dan een seconde)
o mensen onderhandelen onbewust en nonverbaal hoeveel oogcontact ze willen maken
o te weinig: geen interesse, persoon luistert niet goed, vermijd betrokkenheid
o te veel: persoon voelt zich gecontroleerd, gedomineerd, oncomfortabel, …
o staren is onbeleefd, beledigend en zelfs bedreigend
in verschillende culturen andere normen ervoor
o witte middenklas mensen uit het westen:
wegkijken bij spreken en oogcontact bij luisteren
o native Americans:
oogcontact is onbeleefd en teken van disrespect
GEZICHTSEXPRESSIE
< Darwin speculeerde dat prehistorische mensen voordat ze konden spreken communiceerden via gezichtsexpressies
gezicht is meest betrokken bij non-verbale communicatie omdat men veel emotie en informatie via gezichtsexpressies
kwijt kan
o frons verwarring
o wenkbrauw omhoog ongeloof
o knipoog intimiteit
o ….
Universeel?
, o Ekman onderzoek: sommige gezichtsexpressies hebben over culturen heen dezelfde betekenis
o Zelfs blinde kinderen die nooit een gezicht hebben gezien gebruiken dezelfde gezichtsexpressies om emoties
uit te drukken als mensen die wel kunnen zien
Angst en woede wordt meestal via de ogen uitgedrukt
Geluk via de mond
Er is dus wel een universele facial language, MAAR over culturen heen is er wel verschil in de “diepte” van de
emotionele expressies
o In westen zijn emotionele expressies intens en langdurig
o In Azië: emoties van sympathie en respect en schaamte komen wel tot expressie, negatieve emoties en
emoties van zelfverheerlijking zelden
Glimlachen:
o Dan zie je er vriendelijk uiten kan exploratie aanmoedigen
o Te veel: ongepast als het gaat om serieuze zaken in therapie
Dan word je gezien als niet oprecht en spottend met de problemen van cliënt
KNIKKEN
Juist knikken (vooral aan het einde van een zin), kan cliënten het gevoel geven dat de helpers aan het luisteren zijn teken dat
de cliënt kan blijven praten
Te weinig:
o Kan cliënt angstig maken omdat ze denken dat de helpers geen aandacht aan hun besteden
Te veel:
o = afleidend
LICHAAMSPOSTUUR
Goed:
o Richting cliënt leunen
o Open postuur: armen en benen niet gekruist
Toont dat de helper aandacht besteedt aan cliënt
Slecht:
o Te lang in zelfde positie je lijkt te rigide
o Als de goede postuur oncomfortabel is kan dat de aandacht van de helper afleiden
LICHAAMSBEWEGINGEN
Lichaamsexpressies belangrijk in combinatie met expressies in gezicht en stem om respondenten in interactie te helpen
om emotie te herkennen
Spontane handgebaren kunnen mensen helpen om boodschappen duidelijker over te brengen
Ekman en Friesen:
o been- en voetbewegingen zijn de meest voorkomende bronnen van non-verbale lekkage omdat deze minder
onderworpen zijn aan ons bewustzijn en vrijwillige inhibitie
o De handen en gezicht: de 2de meest voorkomende bronnen
Voorbeelden:
o Neus aanraken negatieve reactie
o Hand op mond persoon heeft iets gezegd dat niet de bedoeling was
o Wijzen beschuldigen
o Gekruiste armen of handen defensief, kritisch
RUIMTE/AFSTAND
“proxemics” = de afstand tussen mensen die communiceren
Kan intiem, persoonlijk, sociaal en publiek (van kortbij naar verweg)
Oncomfortabel als mensen zich er niet aan houden, dit zonder te weten waarom ze zich zo voelen
Worden geleerd en aangehouden buiten ons bewustzijn om
Bij therapie of helpende interacties is het persoonlijke/sociale gepast (van 1.5 tot 12 feet)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolienwarnants. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.47. You're not tied to anything after your purchase.
