Samenvatting van het vak "Mens en organisatie" (D0T19a), geschikt voor de richting Toegepaste Economische Wetenschappen of Handelsingenieur. Opgesteld in het academiejaar .
Thema 0: Inleiding tot organiseren
Terminologie
“Organiseren”
- Definitie
= het regelen/installeren van collectieve activiteiten zodat het collectieve resultaat
superieur is aan het resultaat van individuen die alleen werken
- Kenmerken
→ meerdere personen bij betrokken
→ collectief resultaat > individuele inspanningen
→ door taken te verdelen en op elkaar af te stemmen
→ verscheidene activiteiten, voortgebracht door verschillende actoren, worden
geïntegreerd om een succesvol resultaat te verkrijgen
“Organisatie”
- Definitie
= de regelmatigheden die het resultaat zijn van organiseren
(structuur/rollen/procedures); een duurzaam, geregeld en doelgericht
samenwerkingsverband
- Kenmerken
→ dezelfde kenmerken als "organiseren"
→ duurzaam en geregeld
→ doelgericht
Voordelen van organiseren Risico’s bij slecht organiseren
- Arbeidsverdeling en specialisatie - Beperkte motivatie en moreel
- Grotere capaciteit om om te gaan Bv. stakingen/protesten
met complexe omgevingen - Late/onjuiste beslissingen
- Schaalvoordelen Bv. Corona-pandemie
- Lagere transactiekosten - Conflict en gebrek aan coördinatie
- Macht en controle Bv. NMBS
- Slecht reageren op nieuwe kansen
Superieure resultaten en externe veranderingen
Bv. Kodak
- Stijgende kosten
*Case: “De ramp met de Columbia Space Shuttle”
Situatie: na lancering van een raket, brak deze in stukken uiteen
Structuur Controle Motivatie Leren Externe relaties
- Hiërarchie - Afgeschaft - Stress - Nieuwe taken - Controles
(informatie niet - Tijdsdruk (ontslagen) niet juiste worden
voldoende - Reacties opleidingen uitbesteed
doorgespeeld) collega’s - Leren
- Strakke (uitgelachen) afgeschaft
tijdsschema’s teveel
(geen tijd voor zelfvertrouwen
communicatie)
1
,Mens en Organisatie TEW SEM1 24-25
Kernaspecten van organiseren
1. zorgen voor een verdeling van de taken en verantwoordelijkheden
→ structuur
Aspecten van structuur:
o centralisatie/hiërarchie: niveaus, autoriteit, rapporteringslijnen
o specialisatie: rollen, groepen en eenheden
o regels, standaarden, tijdschema’s
2. zorgen dat de verschillende werknemers/departementen op elkaar zijn afgestemd
→ integratie
3. zorgen dat werknemers/departementen bijdragen tot bedrijfsdoelstellingen
→ controle
4. motiveren van werknemers en hen belonen
→ motivatie
5. zorgen dat de organisatie kan blijven leren/innoveren
→ leren
Waarom is dit zo belangrijk?
o opnieuw dezelfde fouten maken vermijden
o concurrentieel blijven
6. managen van de organisatiegrenzen
→ nieuwe netwerkvormen (outsourcing, virtueel organiseren, strategisch
allianties, internationaal organiseren, coöperatief organiseren)
o zelf doen of uitbesteden?
o in 1 land of meerdere?
o alleen of samen met andere organisaties?
o fysieke of virtuele grenzen?
o aandeelhouders nog een andere rol?
2
,Mens en Organisatie TEW SEM1 24-25
Thema 1: Structuur Hoofdstuk 1: De Mechanistische Organisatie
Oorsprong van de mechanistische organisatie
- ontstaan onder invloed van de industriële revolutie (opkomst machines)
- inspiratie: aanpak Frederik de Grote in het leger (1712-1786)
o splitsing soldaten en staf-functies (ondersteuning)
o hiërarchie (op basis van uniformen)
o gestandaardiseerde procedures → hoge efficiëntie, maar soldaten zijn
vervangbaar
o scheiding van denken en doen (voetsoldaat ⇔ officier)
o sterke specialisatie → elke soldaat had slechts één taak
o strenge regels en wetten (voorspelbaarheid creëren)
Filmfragment: “Modern Times”
De kenmerken van de organisatie doen denken aan een machine → mechanistische
structuur
- gebrek aan sociale interactie
- voortdurende controle
- hoge werkdruk
- vergaande arbeidsverdeling en dus specialisatie
- werknemers zijn "tandwielen" geworden van een onstopbare machine
Grondlegger = Frederick Taylor (1856-1915)
o Amerikaans ingenieur
o Ideeën zorgden voor verhoogde efficiëntie in fabrieken
o Erg controversieel -> veel kritiek
“He destroyed the soul of working”
“He dehumanized factories”
o Basis: sterk geloof in kracht van wetenschap
5 Basisprincipes
o Wetenschappelijke methoden gebruiken om efficiëntste manier van werk
verrichten/bepalen Specifieke richtlijnen
o Verantwoordelijkheid organiseren vh werk bij manager ipv arbeider
Scheiding van denken en doen
o Selecteer juiste ‘man’ op juiste plaats
Arbeidsdeling en specialisatie
o Train ‘hem’ om efficiënt werk te verrichten
o Controleer/stuur prestaties
Voorbeeld: Bethlehem Steel Company
o Voor Taylor
1 type schop voor ijzererts, cokes, as en slakken
600 arbeiders; elk gem. 10 ton/dag
o Door Taylor
3
, Mens en Organisatie TEW SEM1 24-25
Arbeidsstudie naar optimale schop en schepbeweging
Resultaat: 150 arbeiders; elk gem. 47,5 ton
Impact van Taylor
Vandaag: Functioneel mechanisme bv. McDonalds
o Verticale arbeidsdeling: scheiding denken/doen/controle
o Horizontale arbeidsdeling: specialisatie
o Opgelegde werkstructuur: optimale volgorde
o Hoge standaardisatie: voorgeschreven hoe werk gedaan moet worden
o Regels -> voorspelbaarheid gedrag WN & kwaliteit/kwantiteit producten
Taylorisme kreeg heel wat navolging
o Populairder onder:
Progressieven (geloof in wetenschap)
Mussolini, Lenin, Trotsky…
o Time motion studies (Gilbreth): efficiëntie werkprocessen verbeteren
door onnodige bewegingen en tijdsverspilling te identificeren
Voordelen Nadelen
- grotere efficiëntie, minder - Individuele betrokkenheid
verspilling van geld/tijd verloren
- grote productie en dus meer - Tijds- en werkdruk
welvaart - Te bureaucratisch
- WN kunnen specialiseren
- Controle productieproces ->
minder fouten
2. Klassieke managementtheorie (Fayol)
Grondlegger = Henri Fayol (1841 – 1925)
o Frans mijndirecteur
o Focus: hoe topmanagement bedrijf moet leiden (sociale relaties)
>< Taylor: focus op werkvloer (taakuitvoering)
Management is proces van
o Plannen en voorspellen
o Organiseren
o Leiden
o Coördineren
o Controleren
Managementprincipes
o Eenheid van bevel: instructies komen van één persoon
(duidelijkheid/consistentie)
o Span of control = aantal personen waarover manager leiding heeft
Hoe breder de span, hoe efficiënter, hoe meer autonomie en
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LVH16. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.96. You're not tied to anything after your purchase.
