Taak 9 Blok 1 met leerdoelen:
- Wat zijn gezondheidsvaardigheden en waarom zijn deze zo belangrijk?
- Hoe kom je aan goede gezondheidsvaardigheden?
- Zijn hoogopgeleide mensen gezonder?
- In hoeverre staat opleiding in verband met de gezondheid/gezondheidsvaardigheden?
- Welke andere factoren spele...
Maastricht University Blok 1 Een leven lang gezond
Taak 9: Meer kennis, dus gezonder?
TAAK 9: MEER KENNIS, DUS GEZONDER?
MOEILIJKE WOORDEN
- Politicologie
PROBLEEMSTELLING
Hoe komt het dat er verschillen zijn in gezondheid tussen hoog- en laagopgeleiden?
BRAINSTORM
- Laagopgeleiden minder gezondheidsvaardigheden
- Taalbarrière, laaggeletterdheid
- Beperkte gezondheidsvaardigheden omvat meer dan laaggeletterdheid en het
begrijpen van informatie
- Leefstijl
- Psychologische kenmerken
- Materiele omstandigheden
- Omgeving
- Opvoeding
- Motivatie
- Discipline
- Opleiding
LEERDOELEN
1. WAT ZIJN GEZONDHEIDSVAARDIGHEDEN, WAAROM ZIJN DEZE ZO BELANGRIJK?
Gezondheidsvaardigheden is de Nederlandse vertaling voor ‘health literacy’. Met
gezondheidsvaardigheden worden de competenties van burgers en patiënten bedoeld in
het vinden, begrijpen en toepassen van informatie op het gebied van gezondheid, ziekte
en zorg.
Er zijn veel verschillende definities van gezondheidsvaardigheden. Sommige leggen
vooral de nadruk op functionele competenties (lezen, rekenen) en op cognitieve aspecten
van informatieverwerking (begrijpen, beoordelen). Andere zijn breder en kijken ook naar
de motivatie van mensen om iets aan hun gezondheid of aan zelfmanagement te willen
doen.
- Een definitie die zich vooral beperkt tot de cognitieve aspecten is die van het
Europese HLS-EU onderzoek: ‘Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden van
individuen om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen, te
beoordelen en te gebruiken bij het nemen van gezondheidsgerelateerde
beslissingen’.
- Een bredere definitie van gezondheidsvaardigheden is die van de WHO: ‘The
cognitive and social skills which determine the motivation and ability of individuals
to gain acces to, understand and use information in ways to promote and
maintain good health’.
In het huidige Nederlandse gezondheidszorgbeleid wordt een steeds grotere nadruk
gelegd op de eigen actieve rol en verantwoordelijkheid van de burger en patiënt. Het
gaat hierbij bijvoorbeeld om het maken van keuzes (voor een zorgaanbieder of -
verzekeraar), gedeelde besluitvorming in de spreekkamer en zelfmanagement. Mensen
, Maastricht University Blok 1 Een leven lang gezond
Taak 9: Meer kennis, dus gezonder?
met lagere gezondheidsvaardigheden laten de keuze voor een ziekenhuis liever over aan
de huisarts en zijn minder goed in staat om zelfmanagementtaken uit te voeren.
Een veel gebruikte indeling in verschillende typen gezondheidsvaardigheden is ontwikkeld
door Nutheam:
1. Functionele geletterdheid: basisvaardigheden in lezen en schrijven om effectief in
het dagelijks leven te kunnen functioneren.
2. Communicatieve of interactieve geletterdheid: meer gevorderde cognitieve
vaardigheden en geletterdheid die samen met sociale vaardigheden, gebruikt
kunnen worden om actief deel te nemen aan dagelijkse activiteiten, om informatie
te vinden en betekenis te ontlenen aan verschillende vormen van communicatie,
en om nieuwe informatie toe te passen op veranderende omstandigheden.
3. Kritische geletterdheid: meer gevorderde cognitieve vaardigheden die samen met
sociale vaardigheden, kunnen worden toegepast om informatie kritisch te
analyseren en deze te gebruiken om meer controle uit te oefenen op belangrijke
levensgebeurtenissen en situaties.
HET BELANG VAN GEZONDHEIDSVAARDIGHEDEN:
- Er bestaan grote verschillen wat betreft gezondheid en ziekte tussen mensen met
een verschillende sociaaleconomische achtergrond. Opleidingsniveau speelt
daarbij een belangrijke rol: in het algemeen kan gesteld worden dat mensen met
een lager opleidingsniveau slechtere gezondheidsuitkomsten hebben, zoals een
grotere kans op sterfte, meer kanker en hart- en vaatziekten, meer chronische
ziekten zoals diabetes en astma/copd en een slechtere zelf gerapporteerde
gezondheid. Naar de samenhang tussen opleiding en gezondheid is al veel
onderzoek gedaan. Er zijn verbanden gevonden met leefstijl en
gezondheidsgedrag, werk en inkomen, leefomgeving en de mate waarin iemand
toegang heeft tot de gezondheidszorg. Steeds vaker worden
gezondheidsvaardigheden genoemd als deel van de verklaring van de invloed van
opleidingsniveau op gezondheid, en uit onderzoek blijkt dat dat ook inderdaad het
geval is. De WHO beschouwt ‘health literacy’ zelfs als een centrale determinant
van ongelijkheid in gezondheid en op basis van Amerikaans onderzoek
concludeert de American Medical Association dat lage gezondheidsvaardigheden
een sterkere voorspller zijn van iemands gezondheid dan leeftijd, inkomen, werk,
opleidingsniveau of culturele achtergrond.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mbrt2019-2020. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
