Summary
samenvatting automatisatie
- Course
- Institution
Samenvatting van zowel de powerpoint en lesnotities als de cursus. Ook POCT en de gastles is inbegrepen.
[Show more]
Seller
Follow
MLThogent
Content preview
Samenvatting AutomatisatieHoofdstuk 1: Inleiding
Definitie van automatisering
DEF = Mechanische overdracht van een specimen door middel van
microprocessoren naar zelfuitvoerende analytische toestellen”
Wanneer een analytisch instrument verschillende testen uitvoert met een
minimale betrokkenheid van een analist
Stalen
o Serum
Klinische chemie
Interferentie storende deeltjes is klein
o Bloed PBO
Hematologie
o Urine
Concentratie zeer variabel, vaak moeilijk om binnen lineair
meetbereik te blijven
Belangrijke begrippen
Testrepertorium (TR)
Onmiddellijk testrepertorium = #soorten uitvoerbare test op elk ogenblik
Totaal testrepertorium = totaal #soorten uitvoerbare test na wissel van
reagentia (R) + toebehoren
Discrete analyser
Reactie in afzonderlijk compartiment (bv cuvet)
Turnaroundtime (TAT) = doorlooptijd
Verschillende definities
Totale testcyclus 9 stappen: Inbegrepen taken belangrijk: aanvraag –
afnemen staal – identificatie – transport – voorbereiding – analyse –
rapporteren – interpretatie – behandeling/actie
TAT liefst zo kort mogelijk!
Stat (Short TAT) testing
Onmiddellijk uitvoeren test (urgentie)
Tests lopend voor S eerst afgewerkt
Daarna onmiddellijk Stat stalen
Verblijftijd/Dwell time
Minimale tijd van bemonstering van toestel tot resultaat
Bloedgas analyzer (pH, pCO2, pO2) verblijftijd laag (sec)
Enzymactiviteit, immuno incubatie verblijftijd hoog (min)
Verschillende testen op 1 staal verblijftijd neemt toe
(Monster-)doorvoercapaciteit (=Throughput) (DC)
Max #testen/stalen per uur uitgevoerd door toestel
Bij Batch analyser: DC = # S / uur x # tests
Bij Random Access analyzer: Meestal DC = max # tests / uur
DC door fabrikant steeds in optimale omstandigheden
Operationele cyclus
Regelmatige opeenvolging van opdrachten (modules) in automaat.
Snelheid van operationele cyclus bepaalt DC
o = som van bemonsterings-, reagens-, analytische cyclus
o Bemonsteringscyclus = snelheid (v) aanbieden nieuwe S
Op elk S slechts 1 of meerdere testen
, Wascyclus tussen ¹ S v daalt
o Reagenscyclus = v aanbieden nieuwe R
Klaarmaken R v daalt
o Analytische cyclus = v start nieuwe analyse
Noodzaak R- of S-blanco v daalt
Meerdere R nodig voor 1 test v daalt
ISE-meting v daalt meestal
Vaak aparte ISE-module door afzonderlik pipetteersysteem (fysisch
gescheiden) v stijgt
Onbewaakte cyclus
Tijd wanneer toestel werkt zonder tussenkomst operator
Beperkingen:
o Monsterrotor met geringe capaciteit
o Geringe aanvoer cuvetten of R
Kalibrator
Vloeistof om te ijken of standaardiseren vb. 10 mmol K + en 100 mmol K+-
oplossing
Controleserum
Vloeistof met exact gekende waarde als controle vb. Trulab N/P
Technologische ontwikkelingen
Ontwikkelingen tot nu
Voordien alles manueel (fotometrie) maar traag, DC laag, schommeling precisie,
duur
Eerste stap naar automatisatie: Vast volume verdunningssystemen
(diluters)
o Monster en reagentia-additiestappen vereenvoudigd
o Momenteel nog steeds voor bloedverdunningen
o Verhoogde doorvoercapaciteit en precisie
2 ontwikkeling: enkel- en dubbelkanaal auto-analyzer (continuous flow)
de
o Monsters en reagentia automatisch gemengd in glazen buisleidingen
o Monsters van elkaar gescheiden door luchtbellen
o Doorstroomcuvet om absorbantie monsters te meten
o Nadeel: reagentia continu verbruikt ook als geen monster
aangezogen
o Belangrijkste eigenschap: gebruik van enkelvoudig analytisch kanaal
waarmee dezelfde test op meerdere monsters uitgevoerd wordt =
batch analyser
Analyse simultaan op alle stalen beperkt #stalen per
analyse
o Centrifugaal analyzer:
Zelfde test op verschillende monsters met draaiende rotor
o Hogere snelheid, microhoeveelheden monster, geringe
reagensverbruik en hoge precisie
Volgende generatie: Analyzers met vast profiel
o Verschillende testen op meerdere monsters: beperkt vast menu
o Hoge DC, hoge precisie en lage kostprijs
Laatste ontwikkeling: Automaten met variabel profiel, random acces (RA)
analyzers
o Introductie microprocessortechnologie
2
, o Kan willekeurige testcombo uitvoeren op verschillende stalen
o Voordeel: geen verbruik stalen en reagens door niet gevraagde
testen
o Geoptimaliseerde RA: selectie S in specifieke volgorde DC stijg
Nu: zeer snelle automaten met hoge DC Technologieën in 1 toestel
Point-of-Care testing (POCT) of near patient testing (NPT)
Urinesticks, PH/PO2 bepaling, glucose bepaling, opsporing drugs, …
Problemen (vroeger)
o Bediening toestellen buiten labo door niet-specialisten
o Toestellen buiten streng gebied van kwaliteitscontrole
o Relatief duur
Nu duidelijkere wetgeving
Toekomstperspectieven
Nieuwe toestellen: breder gamma toepassingen
Monstervoorbehandeling, Snelheid , Reagensvolume , Accuraatheid , …
Stappen in de pré-analytische fase
Invullen van de aanvraagkaart: deel buiten labo, deel binnen
Isolatie van patiënten staal en identificatie m.b.v. barcodes
o Staal keuze: veneus bloed
o Primaire identificatie
S ontvangen aan bed patiënt
S voorzien van etiket met uniek patiënt nummer !!FOUTEN!!
Gegevens op LIS (barcode)
Secundaire identificatie in labo
Transport naar het labo: via luchtbuissysteem of manueel
Inbrengen van gegeven in het administratiesysteem (LIS)
Centrifugeren
Inbrengen van de stalen in de verdeelautomaat
o Voor analyse:
Lezen barcodes + beoordelen staal
Dopje eraf + controle aanvraagkaart
Aliquoteren/verdelen
Sorteren volgens te bezoeken analyzer
Transport werkpost
o Na analyse:
herdoppen
Archiveren diepvries
Verdeelautomaten en tracksystemen
Vb. Modular pre-analytics EVO (MPA)
Barcode gelezen en stalen beoordeeld
Dopjes van primaire buisjes gehaald en aliquots kunnen gemaakt worden
Nieuwe barcodes op secundaire buisjes
Stalen gesorteerd volgens analyse
Primaire buisjes dopje erop en gearchiveerd
Tracksysteem = volledig geautomatiseerd systeem dat de
stalen verdeelt, transporteert en stappen in de pré-
analytische fase uitvoert
3
, Tracksysteem a3600 Inpeco (Abbott)
Tracksysteem Aptio Inpeco (Siemens)
Verschillende stappen in een automatische analyse
Bereiding van reagentia
Traditionele vloeistofreagentia
Zelf maken → niet meer van deze tijd
o + Economisch in gebruik, zelf tests ontwerpen mogelijk
o - Extra werktijd (dagelijkse bereiding), regelmatig kalibreren
Containertjes kopen
o +: weinig werk, eenvoudig, gebruiksvriendelijk
o -: regelmatig kalibreren, soms variatie tussen loten, gepatenteerd
dus duur!
Droge reagenssystemen
Droge tabletten + vloeistofconcentraten in juiste hoeveelheden
Teststrookjes
Micro slides (enkel staal is vloeibaar)
o +: zeer stabiel, lange bewaartijd, weinig variatie tussen loten,
zelden kalibratie, weinig stockeerruimte nodig
o -: duurder, zelf tests ontwerpen moeilijk
Mengen van monster en reagentia
Exacte dosering volume reagens en stalen in vloeistofsystemen
Bij droge filmlaagtechniek
o Opname vast volume staal in top spreidingslaag dosering
volumes minder exact
Pompsystemen
Bestaan uit:
o Mechanisme om vloeistof te verplaatsen
o Controlesysteem op tijdsduur + volume
Peristaltische pomp: grote volumes
o Aanzetten – volume stroomt - uitzetten
o Vloeistof door leiding + stuwing door roterende Δ-kam
o Kam draait peristaltische beweging
o Snelheid kam + diameter slang bepalen volume
o +: goedkoop
o -: uitrekking, slijtage van plastic leiding
Syringe pompen: microvolumes
o Zuigeraandrijving via stappenmotor
o Controle aantal omwentelingen exact
controleerbare zuigerverplaatsing
o Dikwijls gebruikt in automatisering
o +: zeer hoge precisie!
Stappenmotor: DC-motor in 2 richtingen
Draaibaar in discrete stappen
Excitatie spoelen A, B en C achtereenvolgens
sequentie A, B, C, A, B rotatiesequentie
C, B, A omgekeerde rotatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MLThogent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64450 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now