Dit document bevat een samenvatting van het vak Kwalitatieve Methoden, academiejaar , aan de VUB gedoceerd door prof. An Jacobs. Samenvatting van slides en het handboek Kwalitatieve Onderzoeksmethoden (2020). Daarnaast extra informatie over bepaalde belangrijke concepten en afbeeldingen die het le...
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: wat is kwalitatief onderzoek?............................................................9
1.1 De familiefoto................................................................................................ 9
Voorbeeld 1. Participerende observatie in de sociologie..................................9
Voorbeeld 2. Diepte-interviews in het sociaal werk..........................................9
Voorbeeld 3. Focusgroepen in de communicatiewetenschappen.....................9
Voorbeeld 4. Casestudies in de politieke wetenschappen en
onderwijswetenschappen................................................................................. 9
1.2 Gemeenschappelijke genen in de familie......................................................9
Kenmerk 1: vraagstelling & doel van onderzoek............................................10
Kenmerk 2: onderzoeksdesign.......................................................................10
Kenmerk 3: dataverzamelingsmethode..........................................................10
Kenmerk 4: analyse........................................................................................ 11
Kenmerk 5: rapportage.................................................................................. 11
1.3 Kwantitatief onderzoek: verre familie of aangetrouwd?..............................11
Niet= wetenschappelijk:................................................................................ 11
Persoonlijke opinies:....................................................................................... 11
“Soft” onderzoek:........................................................................................... 11
Kleine & niet gerandomiseerde steekproef:...................................................11
Hoofdstuk 2: geschiedenis van het kwalitatief onderzoek....................................12
2.1 Overzicht van de geschiedenis....................................................................12
2.2 De klassieke periode (1900-1945)...............................................................13
2.3 De verdrukking en de kiemen van de vernieuwing (Jaren ’50 tot ‘ 70)........14
2.3.1 De geboorte van de focusgroep............................................................15
2.3.2 De ‘ontdekking’ van de Grounded Theory.............................................15
2.4 De heropstanding (jaren ’70 en ’80)............................................................15
2.5 Het postmodernisme en de consolidatie (jaren ’90)....................................15
2.6 Een ‘derde weg’ met mixed methods-onderzoek........................................16
Positie 1: er is geen filosofisch probleem.......................................................16
Positie 2: mixed methods is onmogelijk.........................................................16
Positie 3: de paradigma’s blijven strikt gescheiden in mixed methods..........16
Positie 4: mixed methods vormen een apart paradigma: pragmatisme.........16
Positie 5: er is een dialectische verhouding tussen de paradigma’s..............16
Positie 6: meerdere paradigma’s in sociale wetenschappen..........................16
Hoofdstuk 3: paradigma’s in het kwalitatief onderzoek........................................17
3.1 De klassieke tweedeling: positivisme of interpretivisme.............................17
1
, 3.2 Vier paradigma’s......................................................................................... 18
3.3 Het positivisme en postpositivisme.............................................................18
3.4 Het constructivisme.................................................................................... 19
3.4.1 Het symbolische interactionisme..........................................................19
3.4.2 Fenomenologie en sociaal constructivisme...........................................19
3.4.3 De etnomethodologie en conversatieanalyse.......................................20
3.5 Kritische theorie, feministische en andere benaderingen........................20
3.5.3 Postmodernisme en poststructuralisme................................................20
3.5.4 Op kunst gebaseerd onderzoek (arts-based research)..........................20
3.6 Het participatief paradigma........................................................................21
Hoofdstuk 4: de probleemstelling en de onderzoeksvraag...................................22
4.2 Algemene structuur van de probleemstelling..............................................22
4.3 Onderdeel 1: het onderzoeksdomein..........................................................22
4.4 Onderdeel 2: de verantwoording van het onderzoek..................................22
4.4.1 Wetenschappelijke gemeenschap.........................................................22
4.4.2 Beleidsmakers....................................................................................... 23
4.4.3 Praktische relevantie............................................................................. 23
4.5 Onderdeel 3: het onderzoeksdoel................................................................23
Exploratief onderzoek.................................................................................... 23
Verklarend onderzoek.................................................................................... 23
Beschrijvend onderzoek................................................................................. 23
Emancipatorisch onderzoek...........................................................................23
4.6 Onderdeel 4: de onderzoeksvraag...............................................................24
4.6.2.1 Theoretische evaluatie 1: welk type onderzoeksvraag heb ik?.......24
De simplistische inductivistische onderzoeksvraag....................................24
De omnivoor-vraag...................................................................................... 24
De theoretische onderzoeksvraag...............................................................24
4.6.2.3 Praktische evaluatie 1: is mijn probleemstelling onderzoekbaar?...24
4.6.2.4 Praktische evaluatie 2: is mijn onderzoek haalbaar?......................25
Tijd.............................................................................................................. 25
Geld............................................................................................................ 25
Bereikbaarheid en bereidheid van onderzoeksobjecten..............................25
4.7 Onderdeel 5: het conceptueel kader...........................................................25
4.7.1 Sensitizing concepts.............................................................................. 25
4.7.2 Bracketing of epoche............................................................................ 26
4.7.3 De literatuurstudie................................................................................ 26
4.8 Kiezen voor een grondvorm van onderzoek................................................26
2
, 4.8.1 De kwalitatieve survey..........................................................................27
4.8.2 Participerende observatie of de etnografische studie...........................27
4.8.3 De casestudy......................................................................................... 28
4.8.4 Inhoudsanalyse..................................................................................... 28
Hoofdstuk 5: ethiek van het onderzoek................................................................30
5.3 Procedurele ethiek....................................................................................... 30
5.3.1 Geïnformeerde toestemming (informed consent).................................30
5.3.2 Bescherming van de privacy.................................................................30
5.3.3 Breng geen schade toe.........................................................................30
5.3.4 Verborgen onderzoek en misleiding......................................................30
5.4 Situationele ethiek...................................................................................... 30
5.5 Relationele ethiek........................................................................................ 30
5.7 Ethisch omgaan met data (GDPR)...............................................................30
Hoofdstuk 6: wie ga je onderzoeken? De kwalitatieve steekproef........................31
6.1 De onderzoekspopulatie en het steekproefkader........................................31
6.2 Verschillende kwalitatieve steekproefmethoden.........................................31
6.2.1 Geen selectie........................................................................................ 31
6.2.2 De typische case................................................................................... 31
6.2.3 Heterogeniteit of maximale variatie......................................................32
6.2.4 Homogeniteit........................................................................................ 32
6.2.5 Kritische case........................................................................................ 32
6.2.6 Bevestigende en ontkennende cases....................................................32
6.2.7 Sneeuwbalsteekproef............................................................................ 32
6.2.8 Extreme of afwijkende cases.................................................................32
6.2.9 Intensiteit.............................................................................................. 32
6.2.10 Random doelgericht............................................................................ 32
6.2.11 Gestratificeerd doelgericht..................................................................33
6.2.12 Criteriumgebaseerd............................................................................ 33
Selectie van fasering................................................................................... 33
Selectie op de afhankelijke variabele..........................................................33
6.2.13 Opportunistisch................................................................................... 34
6.2.14 Pragmatisch........................................................................................ 34
6.3 De theoretische steekproef.........................................................................34
6.4 Omvang van de steekproef.........................................................................34
6.5 Uitbreiding naar focusgroepen....................................................................35
6.5.1 Wie zit er in de focusgroep?..................................................................35
6.5.2 Omvang van de groepen.......................................................................36
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StefMlder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.61. You're not tied to anything after your purchase.
