Summary
Samenvatting Geschiedenis van het publiekrecht (B-KUL-C01B0A) - Lesaffer Randall
- Course
- Institution
Samenvatting Geschiedenis van het publiekrecht door Lesaffer Randall
[Show more]
Seller
Follow
jp4212
Content preview
GESCHIEDENIS VAN HETPUBLIEKRECHT
Jente Peiren
2024-2025
Fase I
, Geschiedenis van het Publiekrecht
College I 25/09/2024
Leer de mensen en personen!!! Staat op 5/20
Goed kijken wat er wegvalt van het boek!
- Hoofdstuk 3 valt weg!
- Rest op Toledo wat er wegvalt
Deel I. Inleiding bij het vak
Francis Fukuyama (werd wereldberoemd met het publiceren van een artikel en een
boek)
o Wat wij mogen meemaken is niet enkel het einde van de Koude Oorlog, of het
einde van een bepaalde periode uit de naoorlogse geschiedenis. Het is het
einde van de geschiedenis zelf; dat betekent, het einde van de ideologische
ontwikkeling van de mensheid en de universele verspreiding van de westerse,
liberale democratie als de finale menselijke regeringsvorm.
o Spreekt over de 20ste eeuw
Tweede wereldoorlog was een periode van grote confrontaties
Oorlog tussen drie constitutionele modellen/ politieke systemen en
rechtssystemen die daaraan verbonden zijn
- Fascisme (tweede wereldoorlog betekende de
nederlaag van een fascisme)
- Communisme (einde van de koude oorlog betekent de
nederlaag van het communisme) maar in China wel nog
aan de macht
- Westerse liberale systeem
o Hele wereld zal bijna vanzelf het westerse model van de democratie en de
vrijemarkteconomie aannemen
o China was dus nog een communistisch land maar had 1979 gekozen om
economisch het communistische model te verlaten en over te gaan op de
vrijemarkteconomie terwijl het politiek wel nog de dictatuur van de
communistische partij bleef
1
, Fukuyama gaf aan dat je geen vrijemarkteconomie kan combineren
met een autocratie/ een dictatuur
Vrijemarkteconomie, democratie, mensenrechten, rechtstaat gaan
hand in hand
De keuze van China voor de vrijemarkteconomie zal onvermijdelijk
leiden tot binnen de eerste generatie tot de opkomst van de
democratie in China
o We gaan momenteel door een groeicrisis
o Er zijn periodes geweest van grote en geleidelijke veranderingen van de
democratische staat
Denk hierbij maar aan de invoering van het algemeen kiesrecht
- Was helemaal niet zo democratisch als we het nu
hebben
- Vrouwen mochten niet stemmen tot na WOII
Aanpassingen aan de noden van de tijd
We moeten ons aanpassen, en wij moeten dit doen
Rechtstaat = staat gebonden aan het recht
o Rechtstaat kan niet zonder de democratie en omgekeerd
Waarom geschiedenis?
o Meer geschiedenis in recht dan welke andere richting dan ook
o Recht is een middel tot een doel, een instrument
Het doel is het organiseren tot het vreedzaam leven
Rechtvaardige samenleving
Samenleving ordenen zodat deze op een vreedzame en efficiënte
manier kan verlopen
Privaatrecht = constante contracten die je met iedereen afsluit
Publiekrecht = de samenleving in zijn verschillende politieke
geledingen, we gebruiken het nog niet zo lang
- Organisatie en werking van de overheid op zijn
verschillende niveaus
2
, - Relatie tussen overheid en burgers
- Wie is bevoegd waarvoor in het algemene publieke
leven?
- Wat mag de overheid niet doen? Wat mogen burgers
doen?
Waarom is het recht wat het is?
- Je moet weten wat de verbinding is tussen recht en
samenleving
- Recht komt uit de samenleving
- Recht is door mensen gemaakt
- Recht komt voor uit maatschappelijke keuzes die
gedreven door politieke, economische en culturele
agenda’s van bepaalde groepen geschiedenis is een
lens om daarnaar te kijken, economie kan ook een lens
zijn, …
- Laat je toe om het belangrijke van het niet-belangrijke
te onderscheiden
- Waarom doen wij geschiedenis überhaupt?
Geschiedenis zal nooit tot zijn einde komen, het is niet
eindig, zo lang er mensen zijn zal dit blijven bestaan en
zal alles blijven veranderen
Deel II. De Duitse eenmaking en de westerse overwinning in de Koude Oorlog
1. De verdeling van Duitsland (1945-1949)
Koude Oorlog
o WOII in Europa, nederlaag van Duitsland en zijn bondgenoten waaronder
Italië is bewerkstelligd door grote coalitie onder leiding van drie grootmachten
VS en Groot-Brittannië aan de westerse kant en de communistische Sovjetunie
die eigenlijk het grootste deel van het vechten in Europa heeft gedaan, ook
het meeste heeft geleden
o De drie grote hierboven vernoemden hebben het idee de alliantie verder te
zetten na het verslagen van Hitler
3
, o Binnen de twee jaar valt deze alliantie uit elkaar en wordt er gesproken van de
koude oorlog tussen twee vijandige blokken
Inzet: Europa en Duitsland
o Koude oorlog komt mede tot stand door:
Ideologische tegenstelling tussen het westerse model van de
democratische rechtstaat en het communistische model
Echte reden waarom de coalitie zo snel tegen de wil van de leiders
uiteen is gevallen is de onmogelijkheid om een akkoord te bereiken
over Duitsland
- Duitsland was en is de sterkste economie van Europa en
ook op militair vlak
- Sovjet wou het niet gunnen aan de Amerikanen en
omgekeerd ook niet omdat het te groot was
1947-1949
o Men geeft het op
o Het komt uit op een voorlopige tweedeling van Duitsland in twee staten:
De bondsrepubliek Duitsland (West) – hoofdstand bon
Duitse Democratische Republiek (Oost) – communistisch – Oost-Berlijn
en midden daarna
Was een consolidatie van de tijdelijke bezettingszones van de vier
overwinnaars van de tweede wereldoorlog die in 1945 Duitsland
hadden verdeeld in vier zones van tijdelijke bezetting, zie de landen op
kaartje!
1949
o De drie Westerse bezettingsmachten toegelaten dat hun
bezettingszones werden samengevoegd tot de bondsrepubliek
Duitsland tot een semionafhankelijke staat op dat moment
o In hetzelfde jaar geeft Stalin, de leider van de Sovjet-Unie,
staat toe dat er in zijn bezettingszone ook een communistische regering kwam
4
, onder leiding van de Socialistische Eenheidspartij Deutschland (SED), een
communistisch regime kwam in Oost- Duitsland
2. Europa tijdens de Koude Oorlog
Indeling in twee Duitsland heeft zich verhard na 1949 in de indeling in twee
internationale alliantiesblokken waarvoor aan beide kanten een aantal instellingen
zijn opgericht
o Oostelijke kant onder leiding van de Sovjet-Unie: Comecon
Economische samenwerking
Maar vooral ook een militaire alliantie van het Warschaupact (1955)
waarbij de Sovjet-Unie troepen legerde in Oost-Duitsland
o Westen
Raad van Europa (Europese conventie voor de fundamenteler rechten
en vrijeheden) 1949
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal 1951 later de Europese
Gemeenschap (1957) later de Europese Unie
NAVO (1949)
Bondsrepubliek Duitsland zelf
- Eigenlijk ook een tijdelijke Koude Oorlogs instelling
Onder leiding van de Amerikanen wou men zich met deze organisaties
weren tegen de mogelijke Sovjet overnamen van West-Europa heeft
willen weren
Twee allianties bewapenen zich met een massaal conventioneel legen van miljoenen
soldaten aan de kant van de Sovjet en een veel kleinere legers aan de Westerse kant
o Er werden kernbommen gemaakt langs beide kanten klaarstonden in geval
van conflict
3. Michaël Gorbatsjov (1985-1991)
Hij wordt verkozen tot leider van de Sovjet-Unie (1985)
o Leider van het communistische Oostblok
o Hij begint aan een drievouding hervormingsbeleid:
5
, Binnenlands
Peristroika
Glasnost
Perestroika = economische herstructurering
o Poging om de Sovjeteconomie te doen herleven door die een beetje vrijer te
laten maar niet door het communisme te verlaten
Glasnost =politieke liberalisering
o Voorzichtige invoering van meer vrije meningsuiting
o Uiteindelijk ook vormen ven democratie
o Niet om het communisme te verlaten maar om het een nieuwe adem te
geven is mislukt en ontspoord
o Maart 1989 : halfvrije verkiezingen voor Congres van Volksafgevaardigden
Nieuwe politieke denken in internationale aangelegenheden
o Koude Oorlog is in een nieuwe warme fase gekomen wanneer hij aan de
macht komt
o Ronald Regan is in Amerika president: begon een nieuwe wapenwet tegen de
Sovjet-Unie, deze wint hij doordat:
Het westen veel rijker is en kan de enorme financiële investering
makkelijker verteren
o Hij wilde ook oprecht de confrontatie tussen de twee wereldblokken stoppen
om samen grote uitdagingen van de toekomst, migratievraagstukken aan te
pakken
4. Gorbatsjovs buitenlands beleid
Eerste fase 1985-1988
o Focus op ontwapening in bilaterale relatie met VS (vooral gesprekken over
kernontwapening, ze hadden er dezelfde mening over)
INF Verdrag 1987
- Verdrag dat door Donald Trump werd opgezegd
- Alle langeafstandsraketten werden afgeschaft en uit
Europa weggehaald
START I verdrag 1991
6
, - Net voor de imlosie van de Sovjet-Unie
- Verdrag waarbij het aantal strategische kernwapens die
heel ver kunnen worden gestuurd, op een veel lager pijl
worden gereduceerd
Tweede fase vanaf 1988 (in het beleid van Gorbatsjov naar het Westen toe)
o Begint te beseffen dat hij West Europa nodig heeft
Westen is veel rijker dan hij denkt, zij kunnen beter de oliecrisis van
1970 overleven
Hij heeft nood aan geld en aan de westerse technologie en daar is een
probleem
Regan van Amerika wil Gorbatsjov helpen maar dat gaat niet
- Parlement zou niet toelaten dat hij gunstige
handelsakkoorden sluit met de Sovjet-Unie zolang de
toestand van de mensenrechten in de SU niet verbeterd
en ze de onafhankelijkheid van Estland, Letland en
Litouwen niet toestaat
Gorbatsjov wordt naar het Weste gestuurd voor hulp, zij willen helpen
maar onder twee voorwaarden
o Eenzijdige conventionele ontwapening in Europa
Hij deed dit!
Hij trekt eenzijdig al zijn soldaten terug en geeft aan dat de Koude
Oorlog voorbij is
Eenzijdig = zonder verwachtingen naar de andere partij
o Liberalising in Oost-Europese satellietstaten (Brezjnev doctrine)
Docrtrine naar een van de voorgangers van Gorbatsjov, dat wanneer
een communistisch regime dreigt te vallen, andere communisitishe
landen dan het recht en de plicht hebben om die val te stoppen,
desnoods met gewapend geweld
Hij zweert dat hij nooit geweld zal gebruiken
5. Twee tegengestelde visie op de toekomst van Europa
Gemeenschappelijk Europees Huis - Europe whole and free
7
, o Bedoelde twee zaken:
Constitutionele diversiteit = elk volk heeft het recht om zijn eigen
sociaal economisch, politiek en cultureel systeem te kiezen
- Niemand mag het opleggen
We moeten af van die vijandige allianties = tegenstelling tussen de
twee blokken moet verwijnen
- Er moet een Europa komen van 35 soevereine landen
die onafhankelijk en in vrijheid met elkaar
samenwerken
- Warschauwpact en de Navo moeten dus worden
ontbonden, buitenlandse troepen moeten verdwijnen
uit Europa (aka Duitsland)
- Er moest een nieuwe veiligheidsorganisatie komen,
soort verenigde naties voor Europa
o Bush
Zei dat hij dingen deed maar deed het niet
Was boos op Gorbatsjov
- Omdat hij daar zijn speech kwam houden over het feit
dat hij had beslist dat de koude oorlog voorbij was
- Bush drukt de pauze-knop in ben belist om te gaan
studeren, een evaluatie laten doen van wat er de
afgelopen jaren gebeurde in zijn regering
-
George H.W. Bush en de voorwaarden voor het einde van de Koude
Oorlog
- I said recently that we're at the end of one era and at
the beginning of another. And I noted that in regard to
the Soviet Union, our policy is to move beyond
containment. For 40 years, the seeds of democracy in
Eastern Europe lay dormant, buried under the frozen
tundra of the Cold War. And for 40 years, the world has
8
, waited for the Cold War to end. And decade after
decade, time after time, the flowering human spirit
withered from the chill of conflict and oppression; and
again, the world waited. But the passion for freedom
cannot be denied forever. The world has waited long
enough. The time is right. Let Europe be whole and
free. (Europa kan maar een zijn als alle landen
democratisch zijn, maar dus wel het absolute
tegendeel van wat Gorbatsjov zei)
- George H.W. Bush to the Citizens of Mainz, 31 May 1989
- Geeft overal een speech
- Geeft aan dat de Koude oorlog niet zomaar voorbij is,
hij heeft voorwaarde om de confrontatie te eindigen:
eenzijdige conventionele ontwapening van de SU tot op
het niveau van de Navo en dan kunnen we samen kijken
om verder te gaan, stoppen met zich te moeien in
andere landen en steun te geven in gewapende landen
zoals Nicaragua en anderen, toelaten dat de
satellietstan in Europa kiezen als ze dat willen voor
democratie, SU zou dit ook moeten doen (4
voorwaarden)
o Sovjet-Unie als integraal deel van Europa
o Vreedzame co-existentie en samenwerking tussen soevereine staten met
diverse socio-economische systemen
Bush zei dat er meaar vrede kan zijn in Europa als er een
constitutionele eenmaaking komt
Als heel Europa over gaat op ons model van democratie, rechtstaat,
vrije markt economie en grondrechtenbescherming
En pas dan wil Bush spreken over het definitieve einde van de Koude
Oorlog
o Collectieve veiligheidsorganisatie
9
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jp4212. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
58716 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now