Ik was 3 dagen van te voren begonnen en had een 7,6 dus ik denk dat dit DE samenvatting van de eeuw is.
Hij lijkt lang maar uiteindelijk staat wel alle info erin en is het voor een prikje.
Ook fijner dan 3 dikke boeken doorlezen
Prehistorie (tot 3000 v.C.)
Tijd van jagers en boeren
1. De levenswijze van jagers en verzamelaars
- Prehistorie: de tijd waar het schrift nog niet was uitgevonden. Doordat men nog niet kon
schrijven, baseren wij onze kennis op materiële bronnen (bv. gebruiksvoorwerpen,
muurschilderingen -> eerste kunst).
Wanneer deze periode eindigt, verschilt voor elk volk.
- Eerste mensen leefden van voedsel wat zij jaagden en planten die zij verzamelden. Dit
kostte veel tijd; ze waren hier waarschijnlijk voortdurend mee bezig.
- Mensen waren nomaden -> zij zwierven van plek naar plek i.v.m. tekort aan voedsel bij
langdurig verblijf. Ze waren hierdoor ook maar in kleine groepen en hadden weinig
bezittingen. Zij maakten gebruik van grotten en eenvoudige hutten van hout en dierlijk
materiaal.
2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
- Tien- tot twaalfduizend jaar geleden was er in het Midden-Oosten de landbouwrevolutie
(neolithische revolutie). Deze verandering verliep geleidelijk over duizenden jaren, maar
impact zo groot dat het een revolutie wordt genoemd.
- De eerste boeren deden naast landbouw ook nog aan jagen en verzamelen.
Er ontstonden landbouwsamenlevingen: verbouwen van gewassen en melken van
getemde dieren. Ze gingen leven op plaatsen waar planten snel groeiden; vaak langs
rivierdalen. Ook in grotere groepen dan voorheen.
- Er ontstond een sedentaire levenswijze -> mensen bleven op een plaats wonen.
Vrouwen konden zo meer kinderen krijgen. Eerst was dit beperkt, omdat je maar één
kind kon dragen.
- Er ontstonden sociale verschillen tussen mensen. Boeren die een landbouwoverschot
hadden, betaalden anderen uit in voedsel om voor hen te werken. Dit betekende dat in
sommige seizoenen zij tijd overhielden die zij in andere zaken konden besteden dan
enkel levensonderhoud.
,3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
- Jaarlijkse overstromingen van rivierdalen van Mesopotamië en Egypte lieten vruchtbare
grond achter om op te verbouwen en voorzag akkers van voldoende water om gewassen
te laten groeien en nieuwe landbouwtechnieken (irrigatie) -> voedseloverschot.
Hierdoor hoefde niet iedereen meer in de landbouw te werken en ontstonden er andere
beroepen -> arbeidsdifferentiatie.
Mensen die niet meer direct afhankelijk van landbouw waren, gingen samenwonen op
strategische plek: ontstaan stedelijke gemeenschappen.
- Eerste stedelijke centra hadden nog geen marktfunctie, want geen geld. Dus
landbouwproducten werden in pakhuizen opgeslagen om geruild te worden met niet-
producerende bevolking. Men leefde dus van handel en nijverheid.
- Omdat waterhuishouding goed moest worden georganiseerd, ontstond er een gelaagde
samenleving met koning die leidinggaf aan priesters, ambtenaren, soldaten,
ambachtslieden en handelaren. Dit was nodig om administratie bij te houden van
voedselvoorraden.
- Voor bijhouden seizoenen en voedselconsumptie (= administratie) werd er rond 3300
v.C. in Mesopotamië een (spijker)schrift ontwikkeld -> einde prehistorie.
- Men geloofden dat goden alles bepaalden -> polytheïstisch en mythologisch
wereldbeeld.
, Oudheid (3000 v.C – 500 n.C)
Tijd van Grieken en Romeinen
4. De ontwikkeling wetenschappelijk denken en denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat
Wetenschappelijk denken:
- Eerst verklaarde men onbegrijpelijke zaken als het werk van god of meerdere goden. Dit
werd ook in de Griekse stadstaten uit de oudheid gedaan. Zij geloofden in meerdere
goden (polytheïsme).
- Rond 600 v.C. ontwikkelde er een wetenschappelijk-rationele manier van denken ->
gebruiken van bronnen en argumenten i.p.v. mythes.
- Griekse wetenschappers (Hippocrates) en filosofen (Socrates, Plato, Aristoteles) zochten
vaker logische redeneringen voor natuurlijke zaken i.p.v. toeschrijven aan een god.
- Ook in geschiedeniswetenschap: o.a. Herodotus onderzocht gebruikte bronnen om zo
tot historische feiten te komen.
Denken over burgerschap en politiek:
- Rond 750 v.C. ontstonden in oude Griekenland onafhankelijke stadstaten (polis). Hierbij
waren verschillende bestuursvormen: tirannie, monarchie, aristocratie (alleen adellijke
inwoners in bestuur), oligarchie en democratie.
- In 509 v.C. ontstond in Attica (= Athene) een democratie -> alle vrije, volwassen mannen
uit de stad (vrouwen, slaven, men uit buitenland niet) mochten deelnemen aan het
bestuur.
Burgers maakten zelf de wetten en controleerden hun bestuurders op corruptie.
5. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
- Iets is klassiek als je er een voorbeeld aan kunt nemen -> Griekse en Romeinse cultuur is
eeuwenlang nagevolgd; daarom wordt Grieks-Romeinse cultuur de klassieke cultuur
genoemd.
- Manier waarop deze cultuur uiting geeft noemen we vormentaal (= architectuur en
overige kunst).
Griekse vormentaal werd in bouwkunst bepaald door Griekse tempels met hun zuilen en
timpanen. Grieken wouden volmaakte schoonheid uitbeelden (idealisme).
- Romeinen namen deze vormen over toen zij Griekse stadstaten in zuiden van Italië
veroverden. Zij voegden bogen en koepels toe aan Griekse vormentaal. Er ontstond zo
een nieuwe Grieks-Romeinse cultuur die via bouwkunst en beeldhouwkunst bij de
uitbreiding van het Romeinse Rijk door heel Europa verspreidde.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liv808. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.45. You're not tied to anything after your purchase.
