Summary
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Nederlands
- Course
- Level
Dit is de gehele literatuurgeschiedenis van Nederlands samengevat.
[Show more]
Seller
Follow
rosaverbeek
Reviews received
Content preview
Middeleeuwen (500-1500)Tijdlijn
500-1000: vroege middeleeuwen
1000-1300: hoge middeleeuwen
1300-1500: late middeleeuwen
Standenmaatschappij
1) geestelijkheid
2) adel
3) boeren, dorpers, buitenlui
Feodale leenstelsel
Leenheer krijgt macht van god
Leenheer leende grond uit aan de
leenmannen en kregen in ruil trouw
Levenshouding
● theocentrisch: god staat centraal
● memento mori: gedenk te sterven
Taal
Verhalen werden mondeling overgebracht, waardoor veel verloren is gegaan of is
aangepast. Het verhaal wordt verteld in de taal ‘Diets’, wat later Nederlands werd.
Middelnederlands: wordt opgeschreven zoals uitgesproken, waardoor iedereen op
zijn/haar eigen manier sprak. Er waren ook geen spellingregels, die pas kwamen vanaf
de 13e eeuw.
eerste Nederlandse zin:‘Hebban olla vogala nestashagunnan hinase hic anda thu, wat
unbidan we nu?’In 1100 werd deze zin gebruikt alspennenproef.
Kenmerken literatuur
● schrijver onbekend
● teksten in dienst van god
● veel verwijzingen naar de Bijbel
○ Maria
○ Heilige Drie-eenheid: vader, zoon, heilige geest
○ Zeven goede en zeven slecht jaren
○ Twaalf discipelen
, ● klooster is de enige plek waar werd geschreven en gelezen met manuscripten
○ koste veel tijd en geld
○ religieuze teksten
○ teksten op bestelling (ridderromans)
○ miniatuur: versierde letters
Boeken
- boeken waren echt kostbaar
- ieder boek is uniek
- boeken werden geschreven op perkament door monniken in een scriptorium
- er zijn weinig handschriften overgebleven
● de eerste boeken waren tijdrovend en inefficiënt
● 1455 (late middeleeuwen): boekdrukkunst werd uitgevonden
● boekdrukkunst zorgde voor verspreiding en makkelijke toegang tot verhalen
Soorten teksten
1) ridderromans
a) voorhoofse ridderroman
- 1100: nieuwe verhalen over helden vanuit Frankrijk
- verschuiving Latijn (taal van kerk) naar Romaans (taal van volk)
- Karelromans: verhalen over Karel de Grote over feodale trouw,
moed, kracht en weinig vrouwen
b) hoofse ridderroman
- halverwege 11e eeuw: nieuwe inspiratie → koning Arthur
- Arthurroman: ridders van de ronde tafel, queestes, goede
manieren en zuiverheid, vrouwen belangrijk en sprookjesachtig
2) geestelijke literatuur
- functie: volk oproepen tot het christelijke leven
- auteurs: Mariken en Beatrijs
- indeling:
1. epiek: exempelen, Legenden, Heiligenlevens
2. lyriek: mystieke teksten (verlangen naar eenwording met God)
3. dramatiek: mirakelspelen, moraliteiten, mysteriespelen
3) burgerlijke literatuur
- dierenverhalen: spottende, satirische uitbeelding van de
standenmaatschappij, hekeling van adel, geestelijkheid en volk
, Renaissance (1550-1660)
● wedergeboorte van klassieke kunst en literatuur
● tijdens chaotische tijden met o.a. de Tachtigjarige oorlog (strijd tegen Spanje)
Invalshoeken
1) religie: reformatie
2) filosofie: humanisme
3) kunst: renaissance
Drie belangrijke ontwikkelingen
1) boekdrukkunst
- geschreven kennis niet langer domein van de kerk
- nieuwe kennis kon verspreid worden (godsdienst en wetenschap)
- ‘Ketterse’ geschriften
2) grote wetenschappelijke ontdekkingen
- Copernicus en Galilei: de aarde draait om de zon
- Columbus ontdekt Amerika
- opbloei geesteswetenschappen en taalwetenschappen
3) reformatie
- kritiek op de kerk → twee oorzaken:
1. filologisch werk van humanisten (tekstkritiek)
2. grote verspreiding van de Bijbel (volksvertalingen)
- kritiekpunten: te luxe leven, celibaat, aflaathandel
- eerste verzet tegen verval van de kerk/geloof was Erasmus
- Luther maakte een eigen bijbelvertaling: hervorming geloof
Humanisme
1) mensbeeld
- mens staat centraal → individualisme
- homo universalis
2) omgang met anderen
- iedere individu is belangrijk
- tolerantie, verdraagzaamheid en redelijkheid
3) uitgebreide hervorming van het onderwijs
- ware bestemming en ideale mensheid verwezenlijken
- sterk moraliserend
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosaverbeek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75282 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now