Summary
Samenvatting beleid, bestuur en organisatie van het werkveld
- Course
- Institution
kopie notities van alle lessen en PPT
[Show more]
Seller
Follow
ninacole
Content preview
BELEID, BESTUUR EN ORGANISATIE VAN HET WERKVELDLeerdoelstellingen
➢ De overheid, markt, gemeenschap en het middenveld als centrale actoren
beschrijven in het bestuur, beleid en organisatie van het sociaal werkveld
➢ De rol van het sociaal werk als bemiddelaar tussen systeem en leefwereld
benoemen
➢ De verschuivende verhoudingen tussen overheid, markt en gemeenschap in de
realisatie van zorg situeren
INLEIDING
Tijdens les invullen: “Hoe draagt elk van deze hoekpunten bij tot de welvaart van mensen?” (bvb. dat we
ons kunnen verwarmen deze winter) (kan ook voor “zorg voor mensen”)
Democratische driehoek → Sociaal werk als bemiddelende functie
Wat betekent de driehoek in de betekenis van het organiseren van ouderzorg?
Overheid
- Controle
- Publieke dienstverlening ( OCMW eigen initiatief een woonzorgcentra organiseert)
- Herverdeling
→ Iedereen heeft recht op zorg en het is de verantwoordelijkheid van de overheid om die zorg aan
iedereen te kunnen verlenen – rechtsgelijkheid
Markt – mens is consument
- Winstgericht bedrijf → Zorg/ opvang als product verkopen
- Innovatie ( ontwikkelen ven nieuwe medische oplossingen)
- Utilitarisme (alles wat de mens doet is vanuit een nuttigheid/ zin )
- Ondernemerschap/ arbeid/ handel
- Efficiëntie
- → zorg toelaten privé: vaker efficiënter met minder middelen kunnen realiseren
Gemeenschap – mens als zingever
1
, - Mantelzorg
- Buddywerkingen
- Zingeving
- Gezin/ fam. / kerk/ …
HOOFDSTUK 1: INLEIDEND KARAKTER
OVERHEID
• Verdeelde belangen -> Gemeenschappelijk belang
• Wetten, regels, procedures, rechten, voorzieningen -> rechtsgelijkheid
• Vrijheid en gelijkheidsbeginsel
• Deliberatieve democratie, besluitvorming, overheidsbeleid
• Mens als burger
De overheid (rijk, provincie, gemeente) staat bekend om zijn: wetten, regels, procedures, toeslagen,
uitkeringen, voorzieningen en gelijkheidsprincipes.
De belangrijkste waarde van de overheid is:
- via de politiek voor zorgt dat de verdeelde individuele belangen die in de samenleving heersen
worden omgevormd tot een min of meer gedeeld publiek belang.
De overheid bepaalt (en bewaakt) als democratisch gekozen orgaan:
- de rechten en plichten van individuele burgers
- de inrichting van publieke voorzieningen in onder andere de zorg
- het welzijn
- onderwijs.
Met kaders die voor iedereen hetzelfde zijn, zodat niemand wordt uitgesloten en iedereen gelijk wordt
behandeld (legitimiteit). Burgers worden zo beschermd tegen willekeur.
Beslissingen worden genomen na afweging van een veelheid aan belangen en meningen. De overheid
zorgt daarmee, meer dan de markt of de burgers, voor:
- het garanderen van vrijheid en gelijkheid
- het voorkomen van uitsluiting en meerderheidsbesluiten.
MARKT
• Ruilverhoudingen
• Utilitarisme = nuttigheidsdenken
• Onderlinge concurrentie
• Ondernemerschap, handel, arbeid, innovatie, …
• Efficiëntie, effectiviteit en winst ( schaalvoordelen: met minder middelen, meer realiseren)
• Commerciële belangen
• Mens als consument
2
,De markt is vanuit haar economisch belang op zoek naar efficiënt en doelmatig werken. Door goedkope
en werkzame oplossingen aan te bieden voor problemen en behoeftes van overheid of burger.
GEMEENSCHAP
• Gezin, familie, buurt, kerk, vereniging, whatsapp-groepje, …
• Betrokkenheid
• Zingeving
• Particuliere belangen, waarden, interesses
• Solidariteit, cohesie
• Mens als zingever
Burgermaatschappij
De burgermaatschappij bestaat uit verschillende gemeenschappen (gezin, familie, sportvereniging, kerk,
buurt, WhatsApp-groepje) waar mensen hun individuele en collectieve identiteit aan ontlenen.
Het gaat hier om sociale groepen in allerlei grootte en vormen die - op basis van gelijke interesses,
belangen, waarden, loyaliteit naar elkaar en aan de hand van sociale interacties - vorm geven aan hun
leven (en hun buurt, stichting, kerk, etc.). Wat hen tegelijkertijd een bepaalde identiteit verschaft.
WELFARE MIX
Collectieve welvaart / welzijn wordt gecreëerd door combinatie van overheid, gemeenschap, en vrije
markt
Welvaartsregimes:
• Sociaal-democratische verzorgingsstaat: universele, individuele rechten – accent op
overheidsverantwoordelijkheid
• Corporatistische verzorgingsstaat: verzekeringsprincipe gekoppeld aan groepssolidariteit –
nadruk op community ( conservatieve model)
• Liberale welvaartsstaat: individuele verantwoordelijkheid en sociale bijstand voor de armsten –
nadruk op de verantwoordelijkheid van de mark
Zo spreekt Zijderveld1 van de ‘democratische driehoek’, waarbij de kwaliteit van democratie en
samenleving afhankelijk zijn:
• van een goede balans tussen de drie samenstellende hoekstenen: staat, markt en
burgermaatschappij.
• Accentuering of eenzijdige ontwikkeling van een van deze hoekstenen leidt tot een verschraling
van de kwaliteit van het bestaan en mogelijk tot ernstige crisissituaties.
• verantwoordelijk is voor de zorg en verzorging van de sociaal zwakkeren in de samenleving; vooral
gebruikt bij de theorievorming over sociaal beleid.
Waar ligt bij ons in BE het gewicht ?
• Sociaal democratisch → de overheden hebben nog veel verantwoordelijkheden ( verschillende
deelstaten met elk hun bevoegdheid)
o Zorg :
o OCMW nemen zorg op
o Overheid die woonzorgcentra organiseert
3
, • corporatistische verzorgingsstaat = sociale zekerheidsstelsel / apart systeem arbeiders,
bedienden, …. = voor elk groep aparte systemen organiseren / mutualiteiten ( verschillende
zuilen)
• Liberale welvaartsstaat kan ook een beetje = neoliberale trend ➔ het economische komt meer
op de voorgrond. De reguliere job/ markt moet voorop staan. Vb. inperken van duurtijd en bedrag
werkloosheidsuitkering
Conclusie: combi van de drie, maar nadruk ligt bij corporatistisch model
POSITIE SOCIAAL WERK
MIDDENVELD
• Voorkomt dominantie van 1 hoekpunt
o >< totalitarisme (overheid-
o >< wet van de sterkste ( markt)
o >< assimilatie ( niet 1 groep/ gemeenschap die alles voor het zeggen heeft)
Zo voert overvloedige staatsinterventie tot een ondermijning van de vrije markt en een uitholling van de
betekenis van mediating structures in de samenleving.
Teveel markt vervolgens leidt een wereld, waarin het recht van de sterkste de maat wordt en onderlinge
saamhorigheid en solidariteit plaatsmaken voor tot het uiterste doorgevoerd individualisme.
Teveel ‘burgermaatschappij’ tenslotte kan leiden tot onvoorwaardelijk groepsconformisme, waarin geen
plaats meer is voor individueel initiatief en waarin wet- en regelgeving gezien wordt als een overbodige
inbreuk op de interne gemeenschapsverhoudingen.
• Naad systeem – leefwereld
o Doorgeefluik publieke en economische verwachtingen t.a.v. individu
o In vraag stellen en corrigeren van het systeem vanuit alledaagse ervaringen van
ongelijkheid, onrechtvaardigheid, …
• Middenveld werkt corrigerend
• De norm in vraag stellen/ voorkomen dat iedereen zich gaat assimileren naar de dan
vooropgestelde norm.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninacole. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56880 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now