Samenvatting: Individu en/of Structuur in het Sociaal Werk
Het sociaal werk richt zich op het creëren van een rechtvaardige samenleving en het
versterken van mensen, maar balanceert voortdurend tussen twee strategieën:
individuele hulpverlening en structurele veranderingen. Deze spanning, die al sinds de
19e eeuw bestaat, blijft actueel.
Historische Ontwikkeling
19e en vroege 20e eeuw: Het sociaal werk combineerde individuele hulp met
structurele aanpakken zoals buurtontwikkeling en armoedebestrijding (bijv.
Thomas Chalmers, Octavia Hill). Dit leidde tot sociale hervormingen zoals sociale
zekerheid en kinderbescherming.
Na de jaren '60: Welzijnsvoorzieningen groeiden, maar individuele hulpverlening
en structureel werk raakten meer gescheiden. Psychologische en therapeutische
benaderingen werden dominanter, terwijl structurele oorzaken van problemen
vaak werden genegeerd.
Spanningen en Evolutie
Individu versus structuur: Helpt het sociaal werk individuen zich aan te passen
aan de samenleving, of verandert het de samenleving om inclusiever te zijn? In de
jaren '70 ontstond kritiek op geïndividualiseerde hulpverlening, en alternatieve
modellen probeerden persoonlijke en maatschappelijke aspecten te integreren.
Actieve welvaartsstaat: Sinds de jaren '90 wordt de nadruk gelegd op rechten
én plichten, met activering en individuele verantwoordelijkheid centraal. Deze
ontwikkeling versterkte protocollering en een managementgerichte aanpak in het
sociaal werk, vaak ten koste van structurele verandering.
Actuele Uitdagingen
1. Intercultureel Spanningsveld: De groeiende diversiteit in de samenleving
vereist dat sociaal werk intercultureel wordt, zowel in methoden als in de
samenstelling van het werkveld.
2. Herkansing voor structurele aanpak: Door toenemende armoede en
ongelijkheid sinds de financiële crisis van 2008 groeit de roep om herpolitisering
en structurele hervormingen.
3. Balans tussen hulp en activisme: Het sociaal werk moet normatief
professioneel blijven en zowel individuele hulp als maatschappelijke verandering
nastreven.
Het sociaal werk blijft gevangen in het spanningsveld tussen het verbeteren van
individuele levens en het werken aan een rechtvaardigere samenleving. De vraag blijft:
wat is de juiste balans?
Samenvatting: Slingerbewegingen en maatschappelijke veranderingen in
sociaal werk
Doorheen de geschiedenis van sociaal werk en beleid verschuift de focus tussen
individuele benaderingen en structurele veranderingen. Dit spanningsveld wordt
beïnvloed door maatschappelijke en economische veranderingen. Tijdens economische
,hoogconjunctuur ligt de nadruk vaak op individuele verantwoordelijkheid, terwijl in
crisistijden meer aandacht is voor structurele problemen en beleidsmaatregelen.
De benadering in sociaal werk wordt mede bepaald door interpretatiekaders: het individu
versus de samenleving. Dit spanningsveld vertaalt zich in verschillende
verklaringsmodellen:
Individueel schuldmodel: Legt de oorzaak bij persoonlijke tekortkomingen en
richt zich op disciplinering en verantwoordelijkheid.
Individueel ongevalmodel: Erkent tegenslagen zoals ziekte of werkloosheid,
maar blijft gefocust op individuele hulpverlening.
Structureel model: Ziet sociale problemen als gevolg van maatschappelijke
structuren, zoals uitsluiting door kapitalisme, en richt zich op structurele
hervormingen.
Institutionele modellen: Bekijken de rol van gemeenschappen en organisaties,
en hoe zij bijdragen aan uitsluiting of empowerment.
De analyse benadrukt dat elk model een eenzijdige kijk biedt. Een integrale visie, zoals
de theorie van maatschappelijke kwetsbaarheid, is noodzakelijk. Deze combineert
factoren op micro-, meso- en macroniveau en pleit voor empowerment. Dit betekent het
versterken van individuen, organisaties en gemeenschappen zodat zij controle krijgen
over hun situatie en omgeving.
Empowerment verbindt individuele en structurele benaderingen en sluit aan bij de
internationale definitie van sociaal werk. Het benadrukt het belang van samenwerking
tussen cliënt en omgeving, en een beleid dat keuzevrijheid en maatschappelijke
waardering biedt.
Cultuur
Definitie van Cultuur
Cultuur omvat de waarden, overtuigingen, gedragspatronen en materiële
objecten die de manier van leven van een samenleving vormen.
Cultuur bestaat uit:
o Materiële cultuur: tastbare objecten zoals technologie, kunst en
architectuur.
o Immateriële cultuur: normen, waarden, taal en symbolen.
Essentiële Begrippen in Cultuur
1. Symbolen:
o Alles wat betekenis heeft voor mensen in een samenleving.
o Voorbeelden: vlaggen, gebaren en taal.
2. Taal:
o Een systeem van symbolen dat communicatie mogelijk maakt.
, o Sapir-Whorf-hypothese: Taal beïnvloedt hoe mensen de wereld
waarnemen.
3. Waarden en Overtuigingen:
o Waarden: abstracte idealen die aangeven wat goed, wenselijk of
belangrijk is.
o Overtuigingen: specifieke uitspraken die mensen voor waar aannemen.
4. Normen:
o Gedragsregels die het dagelijks leven structureren.
o Onderscheid tussen:
Folkways: informele normen zoals manieren.
Mores: sterke morele normen (bijv. wetten).
Taboes: zaken die zo sterk verboden zijn dat overtreding ervan
ondenkbaar is.
Cultuur en Samenleving
Cultural universals: aspecten die in alle samenlevingen voorkomen, zoals
familie, religie en rituelen.
Cultuur is dynamisch en verandert door:
o Innovatie: nieuwe technologieën en ideeën.
o Cultuurverspreiding: het delen van culturele elementen tussen
samenlevingen.
o Acculturatie: veranderingen die ontstaan door langdurig contact tussen
culturen.
Subculturen en Tegenstromingen
Subculturen: Groepen binnen een samenleving met eigen normen en waarden,
zoals jongeren- of immigrantenculturen.
Tegenculturen: Groepen die zich actief verzetten tegen de dominante cultuur.
Cultuur en Technologie
Technologie beïnvloedt de ontwikkeling van cultuur.
Lenski’s theorie: samenlevingen evolueren door technologische vooruitgang, van
eenvoudige jager-verzamelaarssamenlevingen tot postindustriële samenlevingen.
Etnocentrisme en Cultureel Relativisme
Etnocentrisme: het beoordelen van andere culturen vanuit het perspectief van
de eigen cultuur.
Cultureel relativisme: het begrijpen van een cultuur op haar eigen termen.
Globalisering en Cultuur
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marcsieb04. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.45. You're not tied to anything after your purchase.