Summary
Samenvatting Pre- en protohistorie 1 P2
- Course
- Institution
Deel 2 van pre- en protohistorie
[Show more]
Seller
Follow
mariesoons
Content preview
Sam envatting pre- en protohistorie P2H7 :W aarom kw am en de culturen in de Egeïsche w ereld
t i j dens de brons t i j d t o t een ui tz onderli jk e bloei?
Instap: Sir Arthur Evans en het ‘labyrint van Knossos’
Sir Arthur Evans: 1851 -1941
- Opgraver Knossos (vanaf 1900): kocht stuk grond waarop hij een site opgraaft en
reconstrueert
- Uitvinder naam Minoïsche cultuur afgeleid van koning Minos (mythologie)
- Noemt gebouw in Knossos een paleis met een labyrint (verbonden kamers) (FOUT!!)
- Reconstrueert het paleis met een behoorlijke dosis fantasie: de verhalende bronnen zijn
niet kritisch (fictieve en moraliserende elementen): naamgeving en chronologie zijn vaak
fou t.
Waarom is op het eiland Kreta de bloeiende Minoïsche bronstijdcultuur ontstaan?
Si tuering: t i j d 3000- 1100 v.C .
hoogtepunt: 2000-1450 v.C. = ‘paleistijd’
Situering: ruimte Kreta + invloedssfeer uit de Egeïsche wereld maritieme invloed
De Minoïsche paleizen
Term ‘paleis’? - Beeldvorming vanuit Evans zijn standplaatsgebondenheid
- Projectie van Britse situatie op de Minoïsche samenleving
Welke/waar? - 4grote paleizen: Knossos, P haistos, Malia, Kato Za kros
- Veel verschillende kleinere paleizen
Opbouw? - Open gebouwencomplex: geen verdedigingsmuren
- Opgebouwd rond centrale binnenkoer in openlucht
- Rondom 4 vleugels met elk een vaste onderverdeling in kamers en
gangen: het is geen labyrint,
wel zeer gestructureerd
- Gelijksvloers: opslagplaatsen en
werkruimten
- H outen b ov env erdieping,
bereikbaar via trappen
woonvertrekken, ruimtes
voor rituelen, entertainment
- Zuilen ondersteunen bovenverdieping (versmallen naar beneden toe)
- Monumentale structuur is afwezig
- Versiering: fresco’s
Activiteiten? - Processies, banketten, vertoning elite: enkele keren per jaar
gebruikt door grote groep
Wat? - = koercomplexen (gebaseerd op de vorm)
- Centrum lokale macht? bestuur omliggende gebieden: dorpen + stad
gehele omgeving is te zien + begrenzing door heuvels +
bergheiligdom
, Economisch domein: - Landbouw: basis economie
akkerbouw: granen, olijven, druiven
vee t eel t schapen en gei t en
- Handel: Egeïsche en Middellandse zee
Minoïsche handelsvloot
sterke handelsmacht = thalassocratie = maritieme macht
ruileconomie
- Ambachten: wol, brons, keramiek
- Koercomplex = herverdeelcentra? Vooral luxeproducten!
Cultureel domein: - Verfijnde, kwaliteitsvolle keramiek
- Verfijnde kunstnijverheid
- Bronsmetallurgie
- Kleurrijke fresco’s
- Innovaties in de architectuur (vb: koercomplexen)
- Geloof: natuurreligie? (vb: bergheiligdommen)
gedeelde Minoïsche ideologie/geloof?
o Hoorns in het koercomplex van Knossos
o Minoïsche figurine van een vrouw met slangen in beide
handen, geïnterpreteerd als Slangengodin
o Dubbele bijlen uit goud, gevonden in een
Kretenzische grot + dubbele bijlen in reliëf = labrys
o Stieren in allerlei materialen
Sociale domein: - Onderlinge verbondenheid via ideologie en/of geloof
- Vrouw prominente positie in samenleving? (vb: fresco’s en
figurines)
- Sociale differentiatie = ongelijkheid (blijkt uit graven)
Politieke domein: - Geen aanwijzingen voor politieke eenheid lokale machten
- Elite heerst over omliggende omgeving vanuit koercomplex
- Logisch gezien de geografie Kreta: bergachtig landschap leidt
tot kleine, lokale eenheden
MAAR:
- Geen monumentale structuren voor elite
- Geen namen, verwezenlijkingen bekend van elite
Relativeren macht en prestige elite
Bronnen:
Archeologische bronnen Geschreven bronnen
Sporen van: Kleitabletten waarop Lineair A = oudste
- Steden, dorpen, koercomplexen, Europese schrift
heiligdommen - Lineaire tekens
- Graven - Niet-Indo-Europese taal = niet
- Artefacten: werktuigen, keramiek, ontcijferd
wapens, juwelen - Functie: wellicht administratie
Protohistorie!!
Steen van Phaistos = ronde steen waarop pictografische tekens staan, gevonden in
koercomplex Phaistos betekenis??
, Einde van de Minoïsche cultuur?
- Link met vulkaanuitbarsting Thera (Santorini): 1625 v.C.
o Decennia voordien: aardbevingen
o Desastreuze gevolgen vulkaanuitbarsting
verwoeste nederzettig Akrotiri = het Pompeii van Thera, tsunami’s, vulkanische
assen
!! mythevorming: is Thera Atlantis?
- Geen link met vulkaanuitbarsting:
o V anaf 16e-15e eeuw v.Chr.: Myceense aanwezigheid en invloed op Kreta
geen sporen van politieke controle, wel van meer assimilatie tussen
beide culturen
o Ca. 1450 v.Chr.: geleidelijk einde bloeitijd Minoïsche cultuur
Myceense cultuur kent grote bloeiperiode in late bronstijd (2e helft 2e mil.
v.Chr.)
o Ca. 1400 v.Chr.: verwoesting Knossos onbekende oorzaak
Waarom is op het Griekse vasteland de bloeiende Myceense bronstijdcultuur ontstaan?
Si tuering: t i j d Laatste fase van de Griekse bronstijd = Helladische cultuur
- Late bronstijd: 1550-1050 v.C. = laat-Helladische of
Myceense fase
- Veroorzaakt door de migratie van Achaïers
Situering: ruimte Griekse vasteland (zuidelijk deel) + eilanden Egeïsche zee + kusten Klein-Azië
(handelsposten)
Myceens? Myceense cultuur = vernoemd naar de site Mycene
- Ontdekt door Heinrich Schliemann: 19e eeuw
- Geplunderd door Schliemann: geïnteresseerd in goud- en andere
kunstschatten van Myceners
Myceense burchten
Wat? - 400 burchten gekend: Mycene, Tiryns, Thebe, Athene
- Gebouwd op moeilijk toegankelijke heuveltop
omgeving te overzien
verdediging
Opbouw? - Gesloten gebouwencomplex omgeven door verdedigingsmuren
= cyclopische muren zou het werk zijn van cyclopen:
MYTHEVORMING
- Binnen regelmatige natuurstenen constructie
- Centraal in burcht: megaron
- Versiering: Minoïsch van aard
- Monumentale graven:
o Schachtgraven: zowel binnen als buiten de burcht,
uitgegraven binnen een grafcirkel
o Tholosgraven buiten de burcht: mythevorming
rijkelijke grafinhouden!
Functie? - Residentie van de elite
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariesoons. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64450 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now