Summary
Samenvatting Klassieke oudheid 1
- Course
- Institution
Samenvatting klassieke oudheid
[Show more]
Seller
Follow
mariesoons
Content preview
Samenvatting: klassieke oudheidInlei d ing
Ca. 800 v.C. 476
- Griekse wereld vormde zich = val WRR
geleidelijk de polis als
samenlevingsvomr
- Romeinse wereld: stichting Rome
(753 v.C.)
- Start ijzertijd in Europa
Tijdlijn Griekse wereld:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----->
dark ages archaïsche tijd klassieke t i j d
hellenistische tijd
1
(0 5 0 –8 00 v.C.) 8
(0 0– 5 00 v.C.) (500 – 336 v.C.)
(336 – 30 V.C.)
Tijdlijn Romeinse geschiedenis:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----->
legendarische koningstijd republiek keizerti j d
8
(0 0– 5 0 0v.C.) (500 – 27 v.C.)
(27 v.C. – 476)
Bronnenarsenaal: archeologische bronnen + variëteit artefacten + kunstwe rken
Intrede alfabet (eerst Griekse wereld en vervolgens Romeinse wereld) veel teksten
op papyrus zijn verdwenen, maar sommige zijn overgeschreven en bewaard
gebleven. Ook inscripties bewaren beter.
Grieken? -
Gr ieks Graeci: naam van volk uit Beotië: vestigen zich in de 8e
eeuw v.C. in Kyme (Golf van Napels)
Romeinen passen deze naam toe op alle mensen die dezelfde
taal spraken als de kolonisten en hun nabestaanden
Hel lenen - Hel lenen zo noemen de Grieken zichzelf
? - Hellas = Griekse wereld
- Vermening van Egeïsche bronstijdbevolking met nieuwe
invloeden: verschuiving van volken op einde bronstijd en begin
ijzertijd: 1 2 0 0 – 1 0 0 0 v.C.: nieuwkomers met Indo-
Europese oorsprong vestigen zich in de Egeïsche wereld (niet
de eerste, Myceners en Hittieten hebben Indo-Europese
afkomst)
Romeine - Zijn Latijnen: wonen in de regio Latium en spreken Latijn
n? - 1van de verschillende Italische bevolkingsgroepen in Italia
- Appenijnen: westzijde meer vlaktes met vruchtbare
landbouwgrond en natuurlijke havens mogelijk gemaakt
- Beperkte grondstoffen Italiërs (en ook Romeinen) zijn boeren
Indo-Europese achtergrond:
, - Euraziatische steppes: verspreid naar Europa, West-Azië en Centraal-Azië
- Romeinen ook Indo-Europese achtergrond
- Etrusken geen Indo-Europese achtergrond
Hoofdstuk 1: waa rom was de pe rio de van de da rk ages bepalen d
voor de ontwikkeling van de Griekse samenleving?
(ca. 1050 – 800 v.C.)
Instap: Ilias van H ome r os
- Epos: heldendicht, waarin de avonturen van een held/halfgod in dichtvorm
worden verteld in een uitgebreid verhaal, met betrekking van
goddelijke/mythologische wezens en bovennatuurlijke krachten.
- Ilias = resultaat en bron van eeuwenlange mondelinge traditie
- Ilias Ilion = Griekse benaming voor stad Troje
- Weerspiegeling van Griekse waarden en normen
- Homeros = in de oudheid en doorheen geschiedenis als klassiek beschouwd,
voorbeeld van dichtkunst
Iliyas vertelt niet het verloop van de Trojaanse oorlog, maar wel de wrok van
Achilleus. Hij was één van de helden die aan het tienjarige beleg van Troje deelnam.
Hij is het hoofdpersonage, hij is een held met goddelijke afstamming en
bovennatuurlijke krachten.
Homeros wou geen geschiedenis beschrijven, maar beschreef wel gebeurtenissen
uit de Myceense periode en de dark ages:
- Verwijzingen naar afstamming
- Sprake van vereniging van Achaïers of (Oud-)Grieken
- Leider = koning der manschappen late vereniging van Myceense clans
onder stamhoofd?
- Belastende oorlog mee gezorgd voor einde Myceense beschaving?
- Iets afleiding over koningschap tijdens of vlak na Myceense beschaving?
Nee: te weinig zekerheid!
Homeros - Als klassiek beschouwd
? - ‘de dichter’
- Leefde tussen 9e en7 e eeuw in Klein-Azië
- Heeft mogelijk van verschillende verhalen 1 overkoepelend
werk gemaakt
- Hypothese: Homeros bestond niet, is een symbool:
verzamelnaam voor alle dichters die in die tijd over deze
gebeurtenissen voorgedragen hadden
Verwijzing?
- Vroege bronstijd in de geografische beschrijving van Griekenlan d
- Beschrijving van bewapening (vb: evertan dhelmen)
- Pol i t ieke organisatie van de Gr iekse gebiedenstemmenhet best overeenmet
deze van de Myceense periode
, - Taalkundig bewijs van mondelinge traditie: verzen zitten ritmisch beter in
elkaar wanneer Myceense vormen van woorden gebruikt worden
- Anachronismen:
o Ijzer als prijs bij dodenspelen
o Verwijzingen naar Feniciërs, Athene en Ionische kolonies
Het is een bruikbare bron voor de westerse literatuur, maar niet om meer te weten
over de Myceense beschaving en de dark ages. Hiervoor zijn we aangewezen op
archeologische bronnen.
Waa r om ve rd wenen d e bloeien d e b r onstij dr ijken?
Einde late bronstijd: ca. 1200 – 1050 v.Chr. = turbu len te , m oe ilijk te doorgronden perio de
Wat vertellen de bronnen ons?
- getuigenissen van voedselschaarste en hongersnood
- verwoestingen, brandlagen alle uit begin 12de eeuw v.Chr.
- ‘Zeevolkeren’ = nieuwkomers in oostelijke Middellandse Zeewereld? Wie zijn
zij?
beweging van volkeren
o..a.veroorzaakt door klimaatverandering (droger en koeler)
voedseltekorten
versterkt door wegvallen internationale handel (verstoord door
nieuwkomers op zee)
paleiseconomieën en gecentraliseerde machten uit Nabije Oosten
kwijnen weg
-> nieuwe samenleving komt in de plaats: focus op particulier bezit en
decentralisatie: (kleine, lokale machten)
H oe d uiste r wa r en d e d a r k ages?
Dark ages = afwezigheid van geschreven bronnen uit de regio zelf
Turbulentie late bronstijd: verschuiving bevolkingsgroepen + vluchtelingen:
Samenleving: back to basic:
- Bevolkingsaantal daalde
- Vooral landbouw, beperkte ambachten
- Weinig surplusproductie
- Kleine lokale gemeenschappen: zelfvoorzienend + geleid door lokale chiefs:
klein sociaal verschil, minder groot als vroeger
- Grote diversiteit aan cultuurelementen (begraven, cremeren, grote
graftombes)
- Verschillende Griekse dialecten (Dorisch, Ionisch, Aeolisch)
Groei woonkernen en migratie overzee:
- Vestigen op Cycladen en kust Klein-Azië
- Voornamelijk Ionische beweging: Ionische kolonisatie
, - Evolueren doorheen de eeuwen tot prominente Griekse poleis (Milete,
Ephese)
- Onderhield onderlinge contacten: handelscontacten alfabet en ijzer
Alfabetisch geschrift van Feniciërs wordt doorgegeven en aangepast
o Vanaf 8e eeuw v.C. fysieke bewijzen
o Makkelijker aanleren: groter deel bevolking alfabetiseren
IJzer (vervangt brons)
o Het is nabi j, komtveel voor makkelijker voor zelfvoorzienende
gemeenschappen
o Smeden specialiseren in ijzerbewerking goedkopere werktuigen
en wapens
Het zijn voornamelijk kleine archeologische sporen die onderzoekers terugvinden uit
de dark ages. Monumentale structuren zijn afwezig, vb: heiligdommen ontwikkelen
zich en nemen de plaats van de megaron (Mycene)
over. Deze ontwikkelen later tot de Griekse tempels die
wij kennen. (hout natuursteen)
Dark ages = de basis voor de samenleving en cultuur
die zo typerend werd voor de klassieke oudheid. Naar
het einde van de dark ages evolueren deze
gemeenschappen naar poleis, de typerende Griekse
samenlevingsvomr d ie doorheen de gehele klassieke
oudheid blijft ontstaan.
Hoofdstuk 2: Hoe kwamen de fund amenten van de Griekse
samenleving tot stand in de archaïsche tijd?
(800 – 500 v.C.)
Instap: d e Gr iekse han d elsne d e r zetting N auk r atis
- Naukratis: Egypte
- Saïten: culturele heropleving
o Herstelden contacten met volkeren rondom Middellandse Zee
o Internationale handel rondom de Middellandse Zee (intensieve
handelscontacten)
o Grieken in hun leger
Griekse handelspost:
o Start geldeconomie
- Stichting: oudste archeologische sporen: 620 v.C.
- Archaïsche sporen: 6e eeuw v.C.
- Verschillende Griekse poleis: vertegenwoordiging in Naukratis
Hoe kwamen de fundamenten van de Griekse samenleving tot stand in de
archaïsche tijd?
Wat is een Gr iekse polis?
Polis = een kleine politieke gemeenschap van burgers die autonoom is en
grotendeels geconcentreerd woont in een woonkern die fungeert als politiek,
economisch en cultureel centrum binnen een kleinschalig gron dgebie d
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariesoons. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64450 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now